Serj Tankian z System of a Down – muzyka i polityka

Choć fani SOAD cały czas liczą na nowy materiał swojego ulubionego zespołu, w najbliższym czasie ten raczej nie ujrzy światła dziennego. To z powodu między innymi Tankiana, który od dłuższego czasu skupia się na innych aspektach życia i twórczości, znajdując co najwyżej czas na sporadyczne koncertowanie z zespołem. Wielu nie może mu tego wybaczyć, ale od lat podkreśla, że jego spojrzenie na muzykę bardzo zmieniło się od lat dwutysięcznych, w których System of a Down święcił największe triumfy.

Artystyczna droga na szczyt

Tankian od najmłodszych lat związany był z tradycyjną ormiańską muzyką, którą słuchał w swojej niewielkiej społeczności, gdzieś na wygnaniu w Libanie. Jego ojciec, Khatchadour Tankian, wprowadził go w świat tego dziedzictwa muzycznego. Po przeprowadzce do Los Angeles w latach 70. Serj zetknął się z popową muzyką za sprawą soundtracku do „Saturday Night Fever” Bee Gees, co skłoniło go do poznania różnych muzycznych wpływów.

W wieku dwudziestu lat Tankian zakupił wszystkie płyty The Beatles, uznając ich za najbardziej „uniwersalnych” artystów. Jednak prawdziwe zainteresowanie muzyką rockową i metalową pojawiło się po usłyszeniu albumu „Angel Dust” (1992) zespołu Faith No More. W trakcie trasy koncertowej zespołu System of a Down z Mikiem Pattonem, frontmanem Faith No More, prowadzili fascynujące rozmowy o sztuce, co ponoć miało znaczący wpływ na rozwój muzyczny Tankiana.

W trakcie kariery z System of a Down, Tankian czerpał inspirację z wielu źródeł, w tym z eksperymentalnych wokali Pattona oraz twórczości Franka Zappy, szczególnie z albumów „Sheik Yerbouti” i „Joe's Garage”. Bardzo cenił także soundtrack do filmu „Dobry, Zły i Brzydki” Ennio Morricone, a także płyty „Decoy” Milesa Davisa i „...And Justice for All” Metalliki. Jednak szczególnie podziwiał przeobrażenie, jakie przeszła brytyjska grupa Radiohead w albumie „Kid A” z 2000 roku, uznając to za wzór do naśladowania przez innych artystów.

Z zespołem System of a Down Tankian osiągnął niesamowity wręcz sukces. Zespół trafił ze swoją twórczością – nu metalem i alternatywą – w idealny moment, czyli okres rewolucji w muzyce rockowej, która dokonywała się na przełomie wieków. Oczywiście to również zasługa znakomitych płyta, które ukazały się w latach 1998-2001, czyli „System of a Down” i „Toxicity”.

Zapewniły zespołowi sławę i pieniądze, a to za sprawą między innymi milionowych nakładów i ogromnego zainteresowania ze strony miłośników rocka. SOAD urósł do miana zespołu kultowego, ikonicznego. Mimo tak ogromnego sukcesu, jego wydawnicza przygoda skończyła się w 2005 roku. To efekt między innymi nieporozumień wewnątrz grupy, a także faktu, że muzycy zaczęli coraz poważniej myśleć o karierach solowych. Wśród nich był oczywiście Serj.

Mając ugruntowaną pozycję, było mu łatwiej wypromować własną twórczość,nawet tak różną od tego, co wcześniej przygotowywał ze swoim zespołem. Takie płyty jak „Elect the Dead” (2007), „Imperfect Harmonies” (2010) czy „Harakiri” (2012) zyskały uznanie fanów i krytyków. Jego projekty solowe eksplorują różne gatunki muzyczne, łącząc rockową dynamikę z elementami orkiestrowymi i elektronicznymi. W ostatnich latach znów aktywnie publikuje, a w 2021 roku pojawiły się dwie płyty z serii „Cinématique”. Oczywiście na próżno szukać w nich nawiązań do tego, co Serj robił z SOAD. Należy się z tym pogodzić i zaakceptować fakt, że wokalista poszedł nową twórczą drogą.

Człowiek z przekonaniami

Ponadto Serj Tankian angażuje się w działalność społeczną. Jest pasjonatem praw człowieka, uznania ludobójstw oraz sprawiedliwości społecznej. Jego teksty poruszają tematy związane z wojną z terroryzmem, przeludnieniem, ludobójstwem, ekologią oraz systemem więziennictwa w Stanach Zjednoczonych.

W kwestiach religijnych Tankian wyznaje eklektyczne podejście, odnosząc się do swojego duchowego przekonania jako mieszanki wierzeń rdzennych Amerykanów, chrześcijaństwa, buddyjskich i transcendentnych idei. Jest krytyczny wobec wykorzystywania religii do celów politycznych.

W dziedzinie polityki Tankian wyrażał swoje poglądy na temat wydarzeń światowych, takich jak ataki z 11 września czy wojna domowa w Syrii. W swoich wypowiedziach popierał postawę negocjacyjną wobec konfliktów, krytykując jednocześnie politykę zagraniczną niektórych państw. Często publikuje wpisy polityczne i społeczne w mediach społecznościach – przede wszystkim w serwisie X (wcześniej Twitter), gdzie ma ponad 600 tysięcy obserwujących.

Serj to nie tylko wybitny muzyk, ale także artysta o głębokich przekonaniach społecznych, który używa swojego głosu – zarówno muzycznego, jak i pozamuzycznego – do wyrażania swoich idei i wspierania spraw, które są jego zdaniem ważne. Co prawda nie wszystkim taka postawa odpowiada, ale sam zainteresowany raczej nie zwraca uwagi na opinie innych. Mówi z zaangażowaniem o sprawach, które są mu bliskie. Mimo wszystko nawet jeśli ktoś ma inne zdanie niż Serj, to postawa, którą warto pochwalić. Bo nie ma nic gorszego, niż obojętność.

Michał Grzybowski