Kryzys wieku średniego oczami filmowców – filmy i seriale, które warto znać

Na łamach Facetapo40 znajdziecie kilka artykułów, które w poważny sposób podchodzą do złożonego zagadnienia, jakim jest kryzys wieku średniego. Dowiecie się, jak można go przekuć na swoją korzyść, a także, jak ma się do męskiej depresji. Przekonacie się również, że jest on w stanie zmienić wasze życie na lepsze. Zagadnienie to jest bez wątpienia bardzo obszerne i wielowymiarowe, czyli idealne dla... filmowców. Bo penetracja ludzkiej psychiki i zachowań to coś, co od zawsze interesowało twórców szeroko rozumianej sztuki.

Dlatego właśnie kryzys wieku średniego jest tak chętnie eksploatowany przez reżyserów oraz scenarzystów. Poniżej znajdziecie kilkanaście propozycji tytułów, które podchodzą do wspomnianego zagadnienia na różne sposoby. To zarówno pozornie proste komedie, które przerysowują rzeczywistość, jak i mocne dramaty, skupiające się na trudach ludzkiej egzystencji. Wszystkie poniższe tytuły prowokują do przemyśleń i budzą refleksję, skłaniają do przemyśleń na temat wielu aspektów tego szczególnego czasu w życiu człowieka. Bo to, że coś zostało opowiedziane w komediowym i lekkim tonie, wcale nie oznacza, że nie daje do myślenia.

Czterdziestolatek (1975-1978)

Kto nie zaśmiewał się na kultowym serialu Jerzego Gruzy? To oczywiście zasługa świetnie napisanych postaci oraz komediowego charakteru produkcji, która była emitowana w latach 70. XX wieku. Przygody inżyniera Karwowskiego potrafią rozbawić, ale nie oszukujmy się – dają do myślenia. Zaprezentowano bowiem, jak zmienia się życie człowieka, który przekroczył magiczną „czterdziestkę”, i jak próbuje on walczyć o zachowanie młodości. Szybko okazuje się, że to walka z wiatrakami.

Genialni Andrzej Kopiczyński, Anna Seniuk, Irena Kwiatkowska i Leonard Pietraszak są ozdobami tego świetnego serialu. Serialu, który bawi nas już od kilku dekad – co najlepiej dowodzi, że niesie on ze sobą sporo uniwersalnych prawd.

Upadek / Falling Down (1993)

Joel Schumacher zaprezentował w swoim filmie człowieka w średnim wieku, w którym wezbrały frustracja i złość. Stracił pracę i zaraz spóźni się na urodziny córki – jakby cały świat obrócił się przeciwko niemu. Staje się bombą, która może w każdej chwili wybuchnąć. Choć „Upadek” utrzymany jest w formie thrillera, to przede wszystkim gorzki dramat o trudach ludzkiego życia i opowieść o tym, jak kryzys może doprowadzić człowieka na skraj wytrzymałości. W tym dającym do myślenia tytule genialnie wypadli Michael Douglas i Robert Duvall.

American Beauty (1999)

Jednym z najczęściej wymienianych efektów ubocznych kryzysu wieku średniego wśród mężczyzn wymienia się zainteresowanie dużo młodszymi kobietami. To stereotypowe i uproszczone podejście do tematu, ale badania potwierdzają, że coś jest na rzeczy. Na tym aspekcie skupia się film Sama Mendesa, który opowiada o Lesterze – mężczyźnie w średnim wieku, który zakochuje się w koleżance swojej nastoletniej córki. Choć nie brakuje w „American Beauty” wątków komediowych, to przede wszystkim mocny dramat. Zaprezentowano w nim człowieka, który będąc w kryzysie, próbuje udowodnić sobie i wszystkim dookoła, że wciąż jest atrakcyjny. W tytule jedną z najlepszych ról w swojej karierze zagrał Kevin Spacey.

Dzień świra (2002)

Film Marka Koterskiego to kolejna odsłona przygód Adasia Miauczyńskiego. 49-latek, rozwiedziony polonista, nie radzi sobie ze swoim życiem. Tkwi w rutynie dnia codziennego, zmagając się z własnymi demonami. Choć film nazywany bywa najlepszą polską komedią, jest czymś znacznie ambitniejszym. To gorzki dramat psychologiczny mówiący o tym, jak człowiek w średnim wieku może zatracić się w swojej egzystencji. To w końcu opowieść o mężczyźnie, którego życie nie potoczyło się tak, jakby tego chciał. Genialny tytuł, genialna rola Marka Kondrata.

Między słowami / Lost in Translation (2003)

Sofia Coppola opowiedziała w filmie historię Boba, podstarzałego aktora, a także młodej dziewczyny imieniem Charlotte. Oboje przebywają w Tokio, oboje są bardzo samotni. Gdy ich drogi się przecinają, rozwija się porozumienie. To w pewnym momencie przekształca się w coś więcej. Melodramat z 2003 roku to słodko-gorzka opowieść o ludzkim życiu, miłości i przemijaniu. W filmie świetnie wypadli Bill Murray oraz Scarlett Johansson.

Bezdroża / Sideways (2004)

Jack i Miles to przyjaciele – skrajnie różni. Gdy jednak ten pierwszy ma wziąć ślub, jego kompan zabiera go w podróż, podczas której smakują życia – sięgają po pyszne jedzenie i wino, a w końcu również po... kobiety. W efekcie obaj wplątują się skomplikowane relacje. Za wszelką cenę chcą ukryć, że Jack ma niedługo się ożenić. Bezskutecznie. Alexander Payne w bardzo ciekawy sposób zinterpretował kryzys wieku średniego, nie skupiając się na jego stereotypowym rozumieniu. „Bezdroża” to dający do myślenia dramat z elementami romansu i komedii. Świetne kino!

Broken Flowers (2005)

Don Johnston, główny bohater filmu, to podstarzały amant. Miał w swoim życiu wiele partnerek, ale z żadną nie związał się na dłużej. W pewnym momencie dowiaduje się, że ma syna. Rozpoczyna krępującą podróż po domach byłych kochanek, żeby odnaleźć matkę dziecka, o którym nic nie wiedział. Choć nie brakuje w tym wszystkim komedii, fabuła zmusza do refleksji nad takimi aspektami ludzkiego życia jak miłość, przywiązanie, rodzina i bliskość – fizyczna oraz duchowa. Główną rolę w filmie z 2005 roku zagrał wspomniany już tutaj Bill Murray.

Gang Dzikich Wieprzy / Wild Hogs (2007)

Grupa przyjaciół w średnim wieku postanawia wsiąść na Harleye i przemierzyć całe Stany Zjednoczone. Mają różne cele i motywacje, wszyscy są przekonani, że to jedna z rzeczy, które po prostu muszą zrobić w życiu. Szybko okazuje się, że życie na trasie wcale nie jest takie kolorowe. Komedia przygodowa Walta Beckera podchodzi do kryzysu wieku średniego z dużym przymrużeniem oka, ale z filmu można wyciągnąć kilka wartościowych wniosków. Zagrali w nim John Travolta i Tim Allen.

Californication (2007-2014)

Hank Moody, autor jednej poczytnej książki, cierpi na niemoc twórczą. Będący w średnim wieku mężczyzna szuka sposobu na poukładanie sobie życia. Szybko przekonuje się, że wikłanie się w przelotne romanse niekoniecznie się sprawdza. Bohater musi poradzić sobie nie tylko ze swoją pracą, ale również rodziną, oraz pogodzić się z upływającym czasem. Ciekawym urozmaiceniem jest wątek przyjaciela Hanka, który również zmaga się z kryzysem wieku średniego, ale na swoich zupełnie innych zasadach. „Californication” doczekało się siedmiu świetnych sezonów, w których bryluje David Duchovny. To świetna komedia o życiu, w której twórcy nie boją się poruszać trudnych tematów. 

Elegia / Elegy (2008)

Film Isabel Coixet powstał na podstawie głośnej powieści Philipa Rotha. Opowiada on o bulwersującym romansie, który wybuchł pomiędzy starszym krytykiem filmowym oraz jedną z jego studentek. W filmie nie brakuje odważnych scen i trudnych pytań związanych z pożądaniem, seksem i miłością. To również obraz człowieka, który w obawie przed przemijaniem, chwyta się uczucia, które ma go w pewnym sensie odmłodzić. To mocne i dające do myślenia kino z przesłaniem. W „Elegii” zagrała niezawodna Penélope Cruz, a na planie towarzyszył jej Ben Kingsley.

Poważny człowiek / A Serious Man (2009)

Bracia Coen w 2009 roku przygotowali czarną komedię, która opowiada o Larrym – facecie w średnim wieku. Jego życie rodzinne, uczuciowe i zawodowe rozsypało się jak domek z kart. Choć załamany, mężczyzna próbuje poradzić sobie z kryzysem, który niemalże całkowicie go zniszczył. Wybiera różne, często nieoczywiste drogi. Czy któraś doprowadzi go do celu? W filmie świetnie wypadł odtwórca głównej roli, Michael Stuhlbarg.

Birdman (2014)

Kolejna historia o upadku człowieka. Riggan Thomson swego czasu był wziętym aktorem, który wcielił się w postać superbohatera. Było to jednak bardzo dawno, a od tamtej pory mężczyzna nie jest w stanie powtórzyć tego sukcesu. Co jednak ważniejsze, jego przerośnięte ego nie pozwala mu zrobić kroku w tył. Robi więc wszystko, żeby odzyskać dawną sławę. To historia człowieka, który nie radzi sobie z kryzysem zawodowym. Mocny dramat o ludzkich słabościach Alejandro González Iñárritu doceniony został aż czterema Oscarami. Ten film to świetny Michael Keaton i historia, która daje do myślenia.

Na rauszu / Druk (2020)

Film „Na rauszu”, który miałem przyjemność recenzować, to opowieść o czwórce kolegów pracujących w gimnazjum. Ich życie ulega zmianie w momencie, gdy postanawiają przetestować kontrowersyjny sposób na życie – cały czas, od rana do wieczora, należy być lekko „wciętym”. Alkohol ma pozytywnie wpływać na nastrój i poprawiać humor, ma być szansą na poradzenie sobie z problemami i coraz poważniejszym kryzysem wieku średniego. Mężczyźni, początkowo zachwyceni nową perspektywą, w końcu dostrzegają jej ciemne strony. Twórca filmu, Thomas Vinterberg, doceniony został w pełni zasłużonym Oscarem. W filmie podziwiać możemy również niezawodnego Madsa Mikkelsena.

Michał Grzybowski

Wejdź na FORUM! ❯