Etykieta dla współczesnych gentlemanów

Ktoś mądry powiedział kiedyś: „gentlemana nie określa zawartość portfela ani krój garnituru. Określają go maniery i charakter”. Zdaje się jednak, że sama koncepcja odpowiedniego zachowania i etykiety właściwie dziś wymiera, jako rodzaj arbitralnego konstruktu wypracowanego przez poprzednie generacje. Etykieta była kiedyś jedną z najważniejszych rzeczy, których mężczyzna mógł się nauczyć – pomagała radzić sobie w życiu towarzyskim i zawodowym, dawała też doskonały punkt wyjścia do osiągania sukcesów.

Dziś, w kulturze natychmiastowej gratyfikacji, zwyczajowego lenistwa (w porównaniu do poprzednich pokoleń) i dbałości o równość płci (nie zrozumcie mnie źle, nie mam nic do równości płci, jednak niektórzy najwyraźniej uznali, że dobre maniery nie są już potrzebne, skoro kobieta potrafi sama o siebie zadbać) etykieta została zepchnięta na boczny tor. Niestety wielu mężczyzn łączy dziś dobre maniery z negatywnie nacechowanymi określeniami, takimi jak staroświecki, wyrachowany, sztywny, dziwaczny itd.

Trudno dziś wyznaczyć granicę między prawdziwą grzecznością a sprawianiem wrażenia ostentacyjnego dziwaka. Społeczeństwo też po prostu nie uczy już dobrych manier tak jak w przeszłości. Jak mężczyzna ma wiedzieć, co robić, skoro jedynymi punktami odniesienia są programy telewizyjne i już dawno nieaktualne rady od dziadków? Jak przywrócić do życia coś, co zdaniem wielu jest już martwe, i przekształcić lekcje etykiety z przeszłości w praktyczne, łatwe do przyjęcia współczesne zachowania? Jak zdefiniować, czym dla współczesnego gentlemana powinna być etykieta?

Oto lista 10 zasad, których warto przestrzegać w XXI wieku. Pamiętając o nich oddajesz hołd współczesnej rycerskości. Liczymy na ciebie.

1. Zostaw rozpięty dolny guzik marynarki

Ta dziwna, choć popularna modowa zasada pojawiła się na początku XX wieku wraz z rozpoczęciem panowania brytyjskiego monarchy – króla Edwarda VII. Król ten był znany z porządnego apetytu, z którym niekonieczne radziły sobie królewskie szaty. Pewnego dnia rozpiął dolny guzik marynarki, by ułatwić sobie siedzenie po obfitym posiłku i, będąc królewskim celebrytą, zainspirował do pójścia w jego ślady członków dworu królewskiego, a ostatecznie resztę świata, tworząc regułę, której przestrzegamy do dziś.

W tej kwestii dotąd niewiele się zmieniło. Zostawianie odpiętego dolnego guzika marynarki to nie tylko reguła stosowana przy najdroższych garniturach, obowiązuje przy każdym rodzaju marynarki (z wyjątkiem dwurzędowej, gdzie dolny zewnętrzny guzik rozpina się opcjonalnie). Jednak to dotyczy tylko pozycji stojącej. W momencie, kiedy siadamy, wszystkie guziki należy rozpiąć (z wyjątkiem dwurzędowych marynarek, które pozostają zapięte tak samo, jak w pozycji stojącej). A dodatkowo – tak jest po prostu wygodniej.

Dolny guzik noś zawsze rozpięty

2. Przytrzymaj drzwi

W porządku, źródła zwyczaju otwierania drzwi mogą nie być tak rycerskie, jak się może nam współcześnie wydawać. W czasach średniowiecza i renesansu kobiety z wyższych sfer zwykle nosiły szerokie spódnice i obcisłe gorsety, w których trudno im się było poruszać, a otworzenie drzwi okazywało się wręcz niemożliwe. Mężczyźni pomagali, otwierając kobietom drzwi, a tradycję tę zaczęto łączyć z wysokim statusem społecznym i odpowiednim wykształceniem. Mężczyźni robią to dalej na znak grzeczności i szacunku, mimo że spódnice z kołem, halki i gorsety to już pieśń przeszłości.

Przekonanie, że przytrzymanie kobiecie drzwi jest dziś tylko i wyłącznie „seksizmem ukrytym pod płaszczykiem dobrych intencji”, jest błędne i krzywdzące. Jeśli z dobrą intencją chcesz przytrzymać drzwi innej osobie, po prostu to zrób. Zapamiętaj, że zasada ta dotyczy także osób starszych i w ogóle każdego, kto stoi za tobą na tyle blisko, że przytrzymanie drzwi może mu pomóc. Miłe gesty dla każdego, panowie.

Niezależnie od paru niezadowolonych spojrzeń kobiet, które nie docenią twojego pomysłu, po prostu i tak przytrzymaj drzwi, uśmiechnij się i dalej zajmij swoimi sprawami. Przyjazne gesty doceniane są w 9 przypadkach na 10. Dotyczy to także drzwi od samochodu.

3. Pojawiaj się na czas

Dawno, dawno temu był sobie świat, w którym nie było czegoś takiego, jak bycie „modnie spóźnionym”. Tak naprawdę w starych dobrych czasach spóźnianie się było zawsze bardzo niegrzeczne. Jeśli byłeś zaproszony do kogoś na obiad lub miałeś spotkać się z klientem i zdecydowałeś się zmieścić w „studenckim kwadransie”, zwykle spotykałeś się z niechętnymi spojrzeniami i nie świadczyło to o tobie dobrze.

Jeśli zostaniesz gdzieś zaproszony lub umawiasz się z kimś, przestrzegaj umówionych godzin. Spóźnienie oznacza, że nie szanujesz czasu drugiej osoby – jak myślisz, dlaczego nieprzyjście na czas to jeden z grzechów głównych podczas rozmowy o pracę? Nawet jeśli inni uznają, że to przecież w porządku, jeśli pojawią się na miejscu, kiedy będą mieli ochotę, wyróżniaj się i bądź tym, który pojawi się wtedy, kiedy zapowiedział. Będziesz sprawiał wrażenie bardziej odpowiedzialnego i godnego zaufania.

Gentleman nigdy się nie spóżnia

4. Opanuj sztukę robienia dobrego pierwszego wrażenia

Mimo, że subtelne czynniki związane z przedstawianiem się i robieniem dobrego pierwszego wrażenia są niejasne, od dawna uważa się, że dobre pierwsze wrażenie ułatwia późniejszy kontakt, i że warto opanować tę sztukę – bo ma się na to tylko jedną szansę. W wiekach średnich podawanie sobie ręki na powitanie było sposobem na sprawdzenie, czy druga osoba nie jest uzbrojona. Dziś na to, jakie wrażenie robisz, wpływa wszystko – od uścisku dłoni po ubiór.

Bez przerwy świadomie i podświadomie oceniamy innych. Prawdziwy gentleman wie, jak poruszać się po ścieżce do dobrego pierwszego wrażenia. Mocny uścisk dłoni (nie zapomnij o kontakcie wzrokowym!), grzeczne, uprzejme przedstawienie się i gustowny wygląd to przepis na wspaniały start. Jeśli ktoś ci towarzyszy lub jeśli przedstawiasz sobie dwóch/dwoje znajomych, pamiętaj o zasadach przedstawiania siebie i innych w różnych sytuacjach.

5. Dbaj o higienę

Mycie się i dbanie o schludny wygląd uchodziło kiedyś za przywilej klas wyższych. Pod koniec XIX w. książki dotyczące zasad higieny i etykiety stały się szerzej dostępne dla klas średnich i niższych, a w następstwie – masy zaczęły intensyfikować swoje wysiłki w zakresie utrzymania higieny, by zyskać uznanie i odpowiedni status. Nie bez znaczenia okazała się też edukacja w zakresie wpływu higieny na zdrowie.

Dziś brak higieny jest nie tylko postrzegany jako brak szacunku dla innych – oznacza także brak staranności, pilności i szacunku do siebie. Współczesny gentleman uznaje za stały element poranka zadbanie o to, by być czystym, uczesanym i wyglądać schludnie. Nawet jeśli po prostu idziesz do sklepu pod domem, nigdy nie wiesz, kogo spotkasz po drodze.

Gentleman nie boi się używać kosmetyków 

6. Zdejmuj czapkę w pomieszczeniu

W dawnych czasach mężczyźni nosili kapelusze, hełmy i zbroje, by chronić się przed wrogami i… elementami natury. Hełmy ściągano w pomieszczeniach na znak zaufania (tzn. by pokazać, że jest się wśród przyjaciół) i by to, co zebrało się na nich na dworze (deszcz, brud, śnieg) nie wpadało do jedzenia lub nie spadało na innych.

Ściąganie kapelusza lub czapki, jak w dawnych czasach, to znak szacunku dla miejsca, do którego wchodzisz. Również czapki z daszkiem.

7. Odsuń kobiecie krzesło

Podobnie jak w przypadku przytrzymywania drzwi, czekanie, aż kobieta usiądzie i przytrzymanie jej krzesła na początku dawniej stanowiło konieczność (szczególnie w wyższych sferach) – kobiety potrzebowały pomocy ze względu na niewygodne ubrania.

Pozbądź się przekonania, że to po prostu kolejny starodawny gest, oznajmiający: „Robię to tylko dlatego, że uważam, że potrzebujesz mojej pomocy”. Jeśli poczekasz, aż kobieta usiądzie, będzie to dla niej znak (niezależnie od tego, czy to twoja partnerka, mama czy córka), że troszczysz się o jej komfort. Kiedy to tylko możliwie, pozwól też osobie, która ci towarzyszy, zająć miejsce z lepszym widokiem.

8. Przestrzegaj podstawowych zasad zachowania przy stole

Dawno temu, w czasach średniowiecznych uczt, przy długich stołach na zamkach zasiadało mnóstwo ludzi. Taka liczba gości oznaczała, że nie było absolutnie możliwości, by oprzeć łokcie na stole bez naruszania przestrzeni osobistej osób siedzących obok. Co więcej, pozycja z łokciami na stole sprawiała, że wyglądałeś na zbyt chętnego na posiłek, a w dawnych czasach odczuwanie głodu było oznaką ubóstwa.

Podstawowe zasady zachowania się przy stole pozwolą ci się wyróżnić w tłumie mężczyzn. Zawsze. Nie, nie musisz koniecznie wiedzieć, jak nakryć do stołu, powinieneś jednak co najmniej pamiętać o tym, co niezbędne – o nietrzymaniu łokci ani telefonu na stole, jedzeniu odpowiednimi sztućcami i z zamkniętymi ustami, pozwoleniu swojej towarzyszce, by zamówiła pierwsza i uprzejmości dla kelnera.

Nie musisz znać się na winach, ale powinieneś wiedzieć, jak trzymać kieliszek z winem

9. Wiedz, kiedy odłożyć telefon

W dawnych, łatwiejszych czasach, rozumiano, że kontakt wzrokowy i zaangażowanie w rozmowę są w towarzystwie niezbędne. No i nie było smartfonów.

Popularność telefonów komórkowych oznacza, że mamy teraz bardzo kuszący rozpraszacz bezpośrednio przy sobie, gdziekolwiek byśmy się nie znaleźli. To smutne, ale dziś często widzi się rodziny, które jedzą razem, ale nie rozmawiają, bo każdy jest zbyt zajęty własnym telefonem lub tabletem. Jeśli jesteś w towarzystwie, nieważne, czy rodziny, czy partnerki czy znajomych, twój telefon powinien być wyciszony i schowany do kieszeni, tak by wam nie przeszkadzał. Powstrzymaj pokusę sprawdzania, czy ktoś czegoś nie napisał lub uciekania w telefon, jeśli rozmowa się nie klei. To może poczekać.

10. Oddawaj to, co pożyczasz

Pożyczanie przedmiotów od innych to odpowiedzialność. Prawdziwy współczesny gentleman zdaje sobie z tego sprawę i robi wszystko, co tylko się da, by oddać pożyczone rzeczy w dokładnie takim stanie, w jakim je dostał. Jeśli korzystałeś z auta kolegi, oddaj je z takim zapasem benzyny, z jakim je dostałeś (albo i większym). Jeśli brałeś długopis kolegi z jego biurka – odłóż go na miejsce. Jeśli korzystałeś z koszyka w supermarkecie, odstaw go po zakupach, zamiast zostawiać na parkingu. Książki, płyty z muzyką czy filmy oddawaj tak szybko, jak to możliwe – z czasem łatwo zapomnieć, od kogo je pożyczałeś, a właściciel może z uprzejmości się nie upomnieć o swoje rzeczy.

Krzysztof Marski

Wejdź na FORUM! ❯