TOP 8 filmów katastroficznych (+ Wasze propozycje)

1. Wojna Światów (2005)

To stworzona przez samego Stevena Spielberga adaptacja znanej książki H.G. Wellsa pod tym samym tytułem sprzed ponad 120 lat. Katastrofą jest tu inwazja na Ziemię bezwzględnych obcych, którzy za pomocą złowieszczych, trójnogich maszyn (zaprojektowanych przez twórców filmu dokładnie na podstawie książkowego pierwowzoru) postanowili unicestwić ludzkość.

W filmie tym jest wszystko to, czego oczekujemy od gatunku - od wspaniałych, zaskakujących efektów specjalnych, przez gwiazdorską obsadę (Tom Cruise, Tim Robbins, Miranda Otto) po dość czytelne przesłanie na końcu. Film trzyma w napięciu, momentami potrafi naprawdę solidnie zaskoczyć.

2. Armageddon (1998)

Pod koniec lat 90. ludzi opanował strach przed uderzeniem w naszą planetę wielkiej asteroidy, która, podobnie jak przed milionami lat zgładziła dinozaury, mogłaby teraz zakończyć i naszą egzystencję na Ziemi. Na fali tego strachu powstał film, który opowiada historię próby zmierzenia się ludzkości z takim właśnie zagrożeniem.

Fabuła nie jest może najmocniejszą jego stroną, jest tam sporo nieścisłości natury naukowej, ale mimo to naprawdę trzyma w napięciu, dobrze się to ogląda i zdecydowanie jest to jeden z największych klasyków gatunku. W roli głównej doskonały Bruce Willis.

3. Dzień Zagłady (1998)

To film, który powstał dokładnie na tej samej fali co Armageddon i choć opowiada podobną historię, to jego autorzy robią to z zupełnie innej, moim zdaniem bardziej dojrzaej i wnikliwej perspektywy. To nie tylko dobre, widowiskowe kino katastroficzne, ale też po prostu zwyczajnie dobry film, z ciekawym scenariuszem, dobrze zagrany (m.in. Robert Duvall, Tea Leoni, Elijah Wood, Vanessa Redgrave).

Jest tu zdecydowanie mniej patosu charakterystycznego dla innych filmów amerykańskich tego typu, nie ma pomnikowego bohaterstwa, są za to szczere wzruszenia i realni ludzie.

4. Titanic (1997)

Aż trudno uwierzyć, że ten film Jamesa Camerona ma już ponad 22 lata. Moim zdaniem, jeśli chodzi o warstwę wizualną, zwłaszcza teraz, kiedy produkcję tę można w domowym zaciszu obejrzeć na wysokiej jakości ekranie telewizyjnym, dzieło to prezentuje się naprawdę doskonale (i choćby dlatego warto je sobie przypomnieć).

Reżyser i jego ekipa stworzyli film, który można oglądać na wielu płaszczyznach - jako kronikę wydarzenia historycznego, które zajęło umysły wielu ludzi na kilka pokoleń i o którym wspominamy do dziś, jako historię miłosną (twoja partnerka pewnie wyciera łzy na każdej projekcji) oraz jako epickie widowisko. Zjawiskowo naturalna Kate Winslet w parze z zawsze młodym Leonardo DiCaprio dopełniają dzieła.

5. Płonący wieżowiec (1974)

To w tym zestawieniu z jednej strony największy klasyk, ale i chyba najbardziej wielowymiarowy film. Dla mnie jest to dzieło wartościowe z kilku powodów. Przedstawia nie tylko katastrofę budowlaną - pożar 138-piętrowego wieżowca, ucieleśnienia ludzkich marzeń o sięgnięciu nieba za pomocą techniki budowlanej, ale też kilka innych historii - relację ojca z synem, niespodziewaną miłość, zdradę. Pokazuje też, jakie mogą być konsekwencje nieokiełznanej chciwości i pędu do dominacji. I choć efekty specjalne może nie robią już takiego wrażenia jak kiedyś, to jednak nadal film ten trzyma w napięciu, przez co lubię do niego raz na jakiś czas wracać.

Jednym z największych atutów tego filmu jest też jego obsada aktorska. Reżyser zebrał takich gigantów Hollywood jak Steve McQueen, Paul Newman, William Holden, Faye Dunaway, Fred Astaire, Richard Chamberlain oraz Jennifer Jones. Wrażenie robi także muzyka autorstwa Johna Williamsa, za którą otrzymał on nominację do Oscara.

6. Dzień Niepodległości (1996)

Tu z kolei mamy do czynienia z produkcją, która tworzy wręcz coś w rodzaju kanonu gatunku. Mamy obezwładniająco potężnych obcych, ich statek-matka ma wielkość 1/4 ziemskiego Księżyca, a w kierunku ziemi wysyła gigantyczne spodki o średnicy 24 kilometrów każdy. Zamiary tych obcych nie są znane, ale tylko ktoś wyjątkowo naiwny może podejrzewać, że przybyli tu, by się tylko przywitać...

W filmie tym znajdziemy to, co Hollywood lubi najbardziej - epickie bitwy, wielkie wybuchy, charakterystyczny, amerykocentryczny patos i specyficzny humor, wzniosłe przemowy i czyste bohaterstwo. W rolach głównych lubiani Will Smith oraz Jeff Goldblum.

7. Apollo 13 (1995)

Oparta na faktach historia załogi statku kosmicznego Apollo 13 - trzeciej z kolei załogowej wyprawy, której uczestnicy mieli postawić stopę na Księżycu. Niestety (i jak tu nie wierzyć w przesądy), trzynastka okazuje się pechowa i już podczas startu dochodzi do poważnych komplikacji. Od tej pory wszystko przestaje się układać. Astronauci walczą o życie, a pracownicy NASA robią wszystko, by sprowadzić ich z powrotem na Ziemię.

Temu filmowi w zasadzie nie brakuje niczego. Doskonały scenariusz, wartka i wciągająca akcja, a dla miłośników historii techniki drobiazgowy ogląd tego, jak wyglądały od podszewki loty na Księżyc. Świetne role Toma Hanksa, Kevina Bacona, Billa Paxtona oraz Eda Harrisa wieńczą dzieło.

8. Niemożliwe (2012)

W Boże narodzenie 2004 roku doszło do jednej z najtragiczniejszych w skutkach katastrof naturalnych w spisanej historii ludzkości. Podwodne trzęsienie ziemi na Oceanie Indyjskim spowodowało falę niszczycielskiego tsunami, która docierając bez ostrzeżenia do wybrzeży od Azji i Australii po Afrykę spowodowała ogromne zniszczenia i śmierć ponad 230 tys. osób.

Film "Niemożliwe" w bardzo udany sposób pokazuje tę niewyobrażalną tragedię z perspektywy jednej rodziny spędzającej zimowe wakacje w Tajlandii, czyli kraju, który został najbardziej dotknięty przez kataklizm. „Niemożliwe” to wzruszająca opowieść o wielkim poświęceniu, miłości oraz niezwykłej ludzkiej życzliwości. W rolach głównych zobaczymy tu Naomi Watts oraz Ewana McGregora.

A oto propozycje filmów, które Waszym zdaniem również powinny się znaleźć na tej liście:

9. Droga (2009)

To film specyficzny. Kino, które, jak inne filmy tego typu, nie koncentruje się wyłącznie na efektach specjalnych, ale na wewnętrznych przeżyciach bohaterów, a te w filmie są naprawdę tragiczne. Kilka lat po tajemniczej katastrofie, która zniszczyła całą roślinność i większość ludzkiej populacji globu, dwóch ocalałych - ojciec (Viggo Mortensen) i syn (Kodi Smit-McPhee) przemierzają zdziczałą Amerykę kierując się na wybrzeże. Muszą po drodze walczyć o przetrwanie, radzić sobie się z głodem, skrajnie wrogą aurą i bandami bezwzględnych i, co najgorsze, wygłodniałych kanibali.

Wymowa filmu jest bardzo pesymistyczna, nawet kolory potęgują tu wrażenie beznadziei. Dzieło to pokazuje, jak niewielka przestrzeń dzieli cywilizację i kulturę od całkowitego upadku. Chociażby dlatego warto ten film obejrzeć.

10. Pojutrze (2004)

To zrealizowany z wielkim - jak na Hollywood przystało - rozmachem, epicki film o tym, co może czekać ludzkość w wyniku coraz silniejszych i bardziej odczuwalnych zmian pogodowo-klimatycznych. Główny bohater, klimatolog Jack Hall (w tej roli Dennis Quaid), dochodzi do wniosku, że globalne ocieplenie musi - szybciej i gwałtowniej, niż się wszystkim wydaje - doprowadzić do katastrofalnych zmian klimatycznych na naszej planecie.

Taki scenariusz podpowiadają mu nowe odkrycia, których dokonał na Antarktydzie. Co więcej, dowody wskazują, że podobna katastrofa miała miejsce już wcześniej, około dziesięciu tysięcy lat temu, a drastyczne zmiany następowały nie w ciągu setek lat, ale błyskawicznie. Wszystko to dzieje się na tle złożonej sytuacji rodzinnej bohaterów. W filmie tym debiutuje młody Jake Gyllenhaall.

Ten film to nie tylko świetna rozrywka, ale też przestroga przed tym, że dobrobyt i bogactwo nikomu, żadnemu państwu na Ziemi nie są dane raz na zawsze, a mogą przyjść takie czasy, kiedy będziemy musieli polegać na wcześniej lekceważonych, biedniejszych sąsiadach.

11. 2012 (2009)

2012 to film kontrowersyjny. Z jednej strony zmiażdżony przez krytykę, z drugiej bardzo lubiany przez widzów, gdyż mimo niezgodności z wieloma prawami fizyki i przyrody dostarcza świetnej rozrywki i trzyma w napięciu do samego końca. Historia jest bardzo ciekawa: rządy dochodzą do wniosku, że świat, jaki znamy, zbliża się do końca, podejmują więc działania zmierzające do tego, by ocalić przynajmniej grupę wybranych ludzi. Nie dla każdego jednak wystarczy miejsca w "nowym świecie".

Film jest wręcz naszpikowany znakomitymi efektami specjalnymi (krytycy mówią nawet, że jest ich zbyt dużo), ale oglądając „2012” przez cały czas trzeba mieć świadomość, że to epickie kino rozrywkowe, nie ma ono ambicji, by dostarczać przeżyć natury artystycznej, a jedynie wbić widza w fotel. I to się reżyserowi Rollandowi Emmerichowi w pełni udaje.

Tomasz Sławiński