5 najlepszych filmów wojennych o lądowaniu w Normandii

O znaczeniu lądowania w Normandii, znanego również jako operacja „Neptun”, napisano i powiedziano chyba wszystko. Otwarcie drugiego frontu pozwoliło wojskom alianckim okrążyć będące w coraz większym kryzysie wojska III Rzeszy. Samo lądowanie nie było jednak zadaniem prostym, ponieważ Niemcy byli dobrze przygotowani na obronę francuskiego wybrzeża. Dowodzone przez generała Dwighta Eisenhowera wojska ze Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i Kanady (byli wśród nich przedstawiciele innych narodowości, w tym Polacy) realizowały plan łączonego desantu morskiego i powietrznego. Rzecz działa się na plaży w Normandii 6 czerwca 1944 roku.

Kluczowe wydarzenie dla przebiegu wojny, a także jedno z najważniejszych w amerykańskiej historii XX wieku. Nie powinno więc dziwić, że przeszło – przynajmniej w pewnym sensie – do świata popkultury. O „D-Day” (to amerykańskie określenie lądowania w Normandii) pisano książki, niekoniecznie naukowo-historyczne, wydarzenie to pojawiało się w grach komputerowych czy w końcu w filmach. Które w najciekawszy sposób opowiadają o wydarzeniach z czerwca 1944 roku? Przekonamy się!

Najdłuższy dzień / The Longest Day (1962)

Dramat wojenny z elementami akcji skupia się właśnie na „D-Day”, pokazując, jak przebiegały krwawe walki pomiędzy aliantami oraz nazistami. Film przygotowano z ogromnym rozmachem, a w latach 60. zachwycał realizacją oraz efektami specjalnymi. Te zresztą robią wrażenie nawet dziś. Jak na tamte standardy, budżet w wysokości 10 milionów dolarów to ewenement. Ale widać to na poziomie realizacji. W tym nieco zapomnianym obecnie filmie pojawiło się wiele znakomitości: Richard Burton, Robert Mitchum, Henry Fonda, Paul Anka czy John Wayne. Oczywiście wszystko przedstawiono z amerykańskim rozmachem i wizją świata, ale na pewno „Najdłuższy dzień” jest dziełem, które warto sobie przypomnieć.

Kryptonim „Szmaragd” / Code Name: Emerald (1985)

Twórcy filmu skupili się na okresie tuż przed inwazją wojsk alianckich na Normandię. Główny bohater, Gus Lang, uznawany jest przez hitlerowców za lojalnego informatora gestapo. W rzeczywistości jest amerykańskim agentem o kryptonimie „Szmaragd”. Jego zadaniem jest powstrzymanie amerykańskiego oficera – Andy’ego Wheelera, który trafił do niemieckiej niewoli – przed ujawnieniem prawdy o inwazji. Ciekawe spojrzenie na sprawę operacji „Neptun”, a także solidne kino akcji w wojennych klimatach. W dziele Jonathan Sanger główne role zagrali Ed Harris i Max von Sydow.

Szeregowiec Ryan / Saving Private Ryan (1998)

Chyba najbardziej spektakularne filmowe ukazanie tego, jak wyglądała inwazja wojsk alianckich w Normandii. Choć fabuła filmu skupia się na misji amerykańskich żołnierzy, którzy kilka dni po lądowaniu w Europie mają dostać się za linię wroga i odszukać szeregowca Jamesa Ryana, to inwazja na plaży Omaha stała się sceną ikoniczną. Przygotowana z rozmachem i fantazją, pokazująca okropieństwo wojny. Uznawana jest, całkiem zresztą słusznie, za jedną z najlepszych scen batalistycznych w historii kinematografii. W nagrodzonym pięcioma Oscarami filmie Stevena Spielberga brylowali Tom Hanks, Barry Pepper i Tom Sizemore.

Ike: Odliczanie do inwazji / Ike: Countdown to D-Day (2004)

Spojrzenie na „D-Day” z perspektywy najważniejszej dla powodzenia misji osoby – generała Dwighta D. Eisenhowera. Człowieka, który borykał się z wieloma problemami i rozterkami, a który musiał przeprowadzić jedną z najbardziej skomplikowanych operacji w historii wojskowości. Film rozpoczyna się w momencie, gdy generał otrzymał dowództwo nad operacją, czyli zaledwie 90 dni przed jej finałem. W „Ike: Odliczanie do inwazji” nie ma może wielu imponujących scen batalistycznych, ale na pewno spojrzenie na lądowanie w Normandii od strony dowództwa to ciekawe podejście do tematu. W Eisenhowera wcielił się Tom Selleck.

D-Day 6.6.1944 (2004)

Najlepszym podsumowaniem dla zaproponowanych wcześniej dzieł fabularnych niech będzie dokument „D-Day 6.6.1944”. Jego reżyser, Richard Dale, skorzystał z wiedzy weteranów wojennych, którzy brali udział w desancie we Francji. Opowiedzieli oni swoją historię, a także zaprezentowali swoje spojrzenie na to, co działo się 6 czerwca 1944 roku. Film wzbogacony został o liczne nagrania pochodzące z okresu „D-Day”. Dla miłośników historii II wojny światowej – w czystej postaci, niefabularyzowanej – to pozycja obowiązkowa. Świetnie zrealizowany dokument, z którego można się naprawdę dużo dowiedzieć na temat tego, jak wyglądało obrośnięte legendą, ale i wieloma mitami lądowanie w Normandii.

Michał Grzybowski

Wejdź na FORUM! ❯