Lista ras agresywnych – jak ją interpretować? Czym kierować się podczas wyboru rasy psa?

Każdy kraj inaczej podchodzi do kwestii agresji psów. W Polsce stworzono listę ras agresywnych, która ma być drogowskazem dla potencjalnych kupców. Przeglądając ją, można odnieść wrażenie, że kupowanie psów wskazanej rasy automatycznie oznacza, że będą one agresywne. To duże i krzywdzące uproszczenie. Szczególnie że statystyki pogryzień jasno pokazują, że agresją wobec ludzi dużo częściej reagują kundelki. Niekiedy próżno wśród tych danych szukać ras wymienionych na liście.

Żeby mieć pełen obraz, warto wiedzieć, które konkretnie rasy uznane zostały przez polskie prawo za agresywne. Są to:

• amerykański pit bull terrier,
• pies z Majorki (Perro de Presa Mallorquin),
• buldog amerykański,
• dog argentyński,
• pies kanaryjski (Perro de Presa Canario),
• tosa inu,
• rottweiler,
• akbash dog,
• anatolian karabash,
• moskiewski stróżujący,
• owczarek kaukaski.

Osoby, które chcą hodować lub posiadać psa rasy wymienionej na liście, muszą złożyć odpowiedni wniosek i czekać na jego pozytywne rozpatrzenie. Bez tego dokumentu posiadanie takiego psa będzie nielegalne w świetle prawa.

Agresywny – czyli jaki?

Ciekawy obraz na postrzeganie agresji dają badania przeprowadzone w Wielkiej Brytanii w 2013 roku. W ich ramach osoby nieposiadające doświadczenia w opiece nad psami oceniają na podstawie wyglądu, która rasa jest ich zdaniem agresywna. Najczęściej „straszą” te umięśnione, średnie oraz duże. Takie podejście do tematu sprawia, że ludzie tracą czujność w kontakcie z rasami mniejszymi, pozornie „bezpiecznymi”. Przez to statystyki pogryzień wyglądają tak, a nie inaczej – dominują na nich rasy mniejsze, których nikt „na pierwszy rzut oka” nie określiłby mianem agresywnych. A warto wiedzieć, że ugryźć może zarówno rottweiler, jak i jamnik czy york. Konsekwencje takiego ataku mogą być oczywiście różne, ale fakt pozostanie faktem.

Owczarek kaukaski – pies z listy ras agresywnych | depositphotos.com

Pozostańmy na chwilę w Wielkiej Brytanii, gdzie prowadzone są statystyki pogryzień. Z opublikowanego w 2017 roku raportu wynika, że najczęściej ludzi atakowały labradory oraz spaniele (zarówno cockery, jak i english springery). To popularne na Wyspach rasy, ale kluczowe jest, że na szczycie zestawienia nie ma żadnego przedstawiciela ras agresywnych. Są za to buldogi francuskie, golden retrievery oraz shih tzu, które uchodzą za mało agresywne i generalnie przyjazne w kontakcie z człowiekiem. W wielu krajach odnotowuje się liczne pogryzienia spowodowane przez owczarki niemieckie, które – mówiąc delikatnie – nie cieszą się najlepszą sławą. Co jednak ciekawe, ich na liście ras agresywnych nie ma.

W polskich zestawieniach prym wiodą kundelki, owczarki niemieckie i jamniki – to one najczęściej gryzą. Warto pamiętać, że do kundelków wliczają się też psy w typie rasy, kupowane taniej dla zaoszczędzenia. Niestety w parze z niższą ceną idzie też znacznie większe ryzyko rozwoju niepożądanych zachowań. To efekt m.in. niedbałego doboru rodziców miotu, złej socjalizacji czy po prostu mnożenia psów z zaburzeniami zachowania.

Duży pies ma skłonności do agresji? Badania genetyczne dały odpowiedź

W 2016 roku przeprowadzono badania, które miały dać odpowiedź, czy skłonność do agresji psów determinowana jest przez rasę. Wynika z nich, że zachowania agresywne oraz lękowe powiązane są dwoma markerami genetycznymi, które występują u wszystkich psów i pojawiły się, zanim w ogóle doszło do podziału na rasy. Ciekawostką niech będzie fakt, że z tych samych badań wynika, iż mniejsze psy są statystycznie bardziej agresywne od ras dużych. To kolejne potwierdzenie, że nie należy oceniać sytuacji na bazie samego wyglądu czworonoga.

Wiadomo również, że wpływ na zachowanie psa ma to, w jakich warunkach i jakimi metodami był wychowywany. Udokumentowano, że psy agresywne były w 43% przypadków bite przez swoich właścicieli, gdy zachowywały się nieodpowiednio. Aż 31% doświadczyło przemocy polegającej na tym,  że opiekunowie, chcąc nad nimi zapanować, wywracali je na plecy i przytrzymywali. Potwierdzono jednoznacznie, że nieodpowiednie relacje na linii człowiek-pies doprowadzić mogą do agresywnych zachowań zwierzęcia.

Buldog amerykańśki | depositphotos.com

Wybieraj rozsądnie, wychowuj i szukaj profesjonalnej pomocy

Psy ukształtowano w celach współpracy i towarzyszenia człowiekowi. To właśnie odpowiednie podejście właścicieli do procesu wychowania jest kluczowe. Warto przed zakupem czworonoga pamiętać o kilku kwestiach, które mogą okazać się kluczowe:

• Wybieraj psy z mających renomę hodowli zrzeszonych w Związku Kynologicznym w Polsce (ZKwP). Pamiętaj, że pies o wiele tańszy, bez wielopokoleniowej metryki może w ogóle nie przypominać przedstawiciela rasy zarówno wyglądem, jak i zachowaniem.
• Biorąc psa ze schroniska, musisz mieć świadomość, że może on mieć problemy związane z zachowaniem i konieczne może być skorzystanie z profesjonalnej pomocy (psiego psychologa, certyfikowanego trenera itp.).
• Jeśli nie masz doświadczenia w wychowywaniu psa, również powinieneś skorzystać z profesjonalnej pomocy. Wybór rasy w przypadku pierwszego czworonoga ma znaczenie, ale – jak zostało udowodnione wyżej – nie jest kluczowy. Źle ułożony i wychowany pies może być agresywny, nawet jeśli jest niewielkich rozmiarów i reprezentuje rasę powszechnie uznawaną za łagodną.
• Budowanie odpowiednich relacji ze zwierzęciem to proces kluczowy i złożony, w który powinna być zaangażowana cała rodzina. Szkolenie możesz zacząć od momentu, gdy tylko pies pojawi się w twoim domu – nawet szczeniaki są w stanie wykonywać pierwsze komendy i uczyć się posłuszeństwa. Warto wykorzystać czas ich aktywnego rozwoju do nauki poprzez zabawę.
• Pamiętaj, że jako właściciel psa to ty jesteś odpowiedzialny za jego zachowanie. Jeśli pojawiają się problemy wychowawcze, z którymi nie jesteś sobie w stanie poradzić, szukaj profesjonalnej pomocy – obecnie nie ma problemu ze znalezieniem szkoleniowca z odpowiednim wykształceniem i doświadczeniem.
• Miej na uwadze, że pies gryzie w ostateczności. Większość osób myli agresję ze strachem albo próbą obrony, gdy zwierzę nie ma już innego sposobu na uniknięcie dyskomfortu. To powód, dla którego – według statystyk – sprawcami 77% pogryzień dzieci są psy im znane, domowe. Zwykle zmuszane do kontaktu, zabawy na siłę, doświadczające dyskomfortu i wysyłające wcześniej wiele sygnałów ostrzegawczych, zignorowanych przez dorosłych opiekunów.

Michał Grzybowski