Dżentelmen w sieci

Problem z dyskursem online

Wspaniałe czasy pisanych ręcznie listów dawno już minęły i nawet ich bezpośredni następcy – e-maile – tracą na popularności. Dysponujemy usługami natychmiastowej wymiany wiadomości, videochatami, platformami społecznościowymi, takimi jak Instagram i Twitter, komentarzami i odpowiedziami na Youtube, forami, stronami internetowymi i całym mnóstwem innych usług komunikacyjnych, takich jak Zoom, Skype czy Teams.

Możliwość komunikowania się ze światem w błyskawicznym tempie może wydawać się czymś przełomowym dla naszej cywilizacji; w niektórych okolicznościach zresztą rzeczywiście tak jest. Jednak równocześnie dyskurs w mediach społecznościowych czy na forach osiąga niewiarygodnie niski poziom, czego przyczyną jest przede wszystkim jego anonimowość.

Przekonani o własnej anonimowości i bezkarności użytkownicy często nie czują się odpowiedzialni za to, co mówią, w związku z czym posuwają się dużo dalej, niż pozwoliliby sobie w sytuacji twarzą w twarz. O wiele łatwiej przychodzi nam ocenianie, poniżanie, deprecjonowanie czy atakowanie innych na anonimowych forach czy nawet w dyskusjach na facebooku, na którym nierzadko podpisani jesteśmy imieniem i nazwiskiem, niż przyszłoby nam w tzw. realu.

Warto jednak pamiętać, że nasze słowa mogą mieć realny wpływ na ludzi, do których je kierujemy, a także na ich otoczeniu.

3 podstawowe zasady zachowania w social mediach

1. Wiedz, jaki cel chcesz osiągnąć

Po pierwsze, koniecznie zadaj sobie pytanie: „O co tak naprawdę mi chodzi?”. Zmiana czyjejś opinii lub rozpropagowanie online nowej idei zdarza się w dzisiejszych czasach coraz rzadziej, ponieważ algorytmy sprawiają, że mamy do czynienia przede wszystkim z tym, co jest już podobne do wszystkiego, co znamy i co preferujemy (efekt tzw. bańki informacyjnej).

Zastanów się więc też nad swoimi motywami – czy zamierzasz kogoś nawracać, czy raczej zależy ci na debacie. Czy to działanie rzeczywiście wzbogaca twoje życie? A życie twojego rozmówcy? Co zmieniają twoje słowa?

2. Rozmawiaj tak, jakbyś rozmawiał ze swoją babcią

Wyobraź sobie, że każda osoba, z którą rozmawiasz w sieci, jest twoją matką albo babcią. Innymi słowy – jeśli nigdy nie odezwałbyś się do swojej babci w taki sposób, w jaki rozmawiasz z daną osobą, to prawdopodobnie sygnał, że twój ton nie jest szczególnie kulturalny.

3. Zachowuj się tak, jakby twoje dane były łatwo dostępne dla wszystkich

Wyobraź sobie, że twoje imię i nazwisko, zdjęcie i adres mogą zobaczyć absolutnie wszyscy. Jeśli wiedziałbyś, że te informacje są od razu dla wszystkich dostępne i zależy od nich twoja reputacja – czy zachowałbyś się w taki sam sposób?

Wyobraź sobie też, że wszystkie twoje wypowiedzi czytają twoi znajomi, twoi współpracownicy, przełożeni, a także twoi bliscy, w tym nawet twoje dzieci. Jak będą cię postrzegali przez pryzmat tego, co napiszesz?

Czego NIE ROBI dżentelmen online

1. Nie angażuje się w bezsensowne dyskusje

Nie ma sensu angażować się w bezsensowne lub bezcelowe dyskusje online. Nie wszyscy lubią się kłócić, są jednak ludzie, którym dyskutowanie sprawia przyjemność. Wszyscy zdajemy sobie sprawę, że w internecie jest miejsce dla osób wszelkich przekonań i politycznych poglądów, zatem to naturalna przestrzeń starć wielu sprzecznych idei.

Jeśli decydujesz się zaangażować w debatę online, zwykle dobrze jest upewnić się, że masz pełen obraz tego, o czym dyskutujesz. To znaczy – upewnij się, że znasz wszystkie fakty, zanim zabierzesz głos – będziesz miał do czynienia z mnóstwem innych komentujących, czekających na to, by się na ciebie rzucić, jeśli skłamiesz lub popełnisz błąd.

Szczególnie jeśli rozmawiacie o opiniach, sprawy mogą szybko wymknąć się spod kontroli, a cała dyskusja – przerodzić się w wyzywanie, obrażanie i inne mało kulturalne zachowania, których celem jest wyłącznie wyprowadzenie z równowagi drugiej osoby. A to oczywiście jest kompletnie bezsensowne, nie tylko dlatego, że wcale nie przekazujesz tego, co chcesz przekazać, ale i dlatego, że ostatecznie sprawiasz wrażenie osoby niedojrzałej, wręcz dziecinnej.

Kiedy dyskutujesz, pamiętaj, że twoim problemem nie jest drugi człowiek i to, jak wygląda on czy jego partnerka. Chodzi o temat dyskusji – czy to o działania danego polityka, wypadek jakiegoś celebryty, preferencje muzyczne, czy o to, czy ostatni sezon Sukcesji rzeczywiście był taki beznadziejny. Trzymaj się tematu, a gdy zacznie się robić chaotycznie, pamiętaj, że zawsze możesz się wycofać lub po prostu przerwać dyskusję.

2. Nie angażuj się w wymianę obelg

Pamiętaj, że nigdy się nie wywyższysz, poniżając kogoś. Takie zachowania sprowadzają tylko ciebie do niższego poziomu. O ile złość w reakcji na to, co ktoś powiedział, albo całkowita niezgoda na to, co wygłasza, mogą sprawić, że krew zawrze ci w żyłach na tyle, że będziesz chciał rzucić się do osobistego ataku – po prostu nie warto tego robić.

Obrażanie innych online, szczególnie jeśli chodzi o przypadkowych ludzi, którzy nie mają żadnego znaczenia dla twojego życia osobistego, tylko po to, żeby podbudować sobie ego lub lepiej zaprezentować się przed innymi, koniec końców zawsze przyniesie przeciwne skutki.

Tymczasem to, co sprawi, że będziesz wyglądał na silniejszego i bardziej inteligentnego, to ambicja, determinacja i skoncentrowanie się na tym, co istotne – twoich zainteresowaniach, pracy lub celach. Wykorzystywanie czasu i energii na to, by stać się lepszym człowiekiem, nie tylko sprawi, że będziesz się takim wydawał – naprawdę się takim staniesz. Świadomie wykorzystuj więc swoją energię.

3. Nie atakuj innych online

Anonimowość online sprawia, że ludziom łatwiej uchodzą na sucho zachowania niegrzeczne, nienawistne, rzucanie gróźb lub różne formy napastowania. Takie rzeczy jak zawstydzanie ze względu na wagę, molestowanie seksualne, uprzedzenia, rasizm, seksizm itp. to tylko niektóre sposoby na nieprawidłowe używanie platform online.

To, że ktoś wrzuci sugestywne wideo lub zdjęcie, to nie powód, by odnosić się do niego z agresją. To, że ludzie różnią się od ciebie lub nie odpowiadają jakimś określonym przez ciebie standardom, także nie daje ci prawa, by być wobec nich agresywnym. A obraźliwe, agresywne, nienawistne lub nieprzyzwoite komentarze tylko odsłaniają twoje słabości i poczucie niepewności.

Puenta jest taka – nie mów niczego, czego nie wykrzyczałbyś w zatłoczonym pokoju lub w obecności bliskich ci osób – rodziny albo przyjaciół. No i oczywiście – jeśli nie miałbyś problemu z wykrzykiwaniem nienawistnych komentarzy publicznie – warto by było, żebyś dokładnie przemyślał swój osobisty system wartości.

4. Nie rozsiewaj teorii spiskowych

Zdaniem psychologów każdy może uwierzyć w teorię spiskową lub plotkę opublikowaną online lub rozpowszechnić ją, zwykle bowiem łatwiej nam uwierzyć, że istnieje jakiś odpowiedzialny za stan rzeczy złoczyńca, niż poradzić sobie z rzeczywistą niepewnością i niejednoznacznością. Strach i niepewność to podatny grunt dla teorii spiskowych, plotek i fake newsów.

Jak wspomniałem wcześniej, algorytmy stojące za dużymi platformami, takimi jak Facebook, są stworzone tak, byś miał do czynienia z treściami, które prawdopodobnie chciałbyś przeczytać albo które dodatkowo będą cię nakręcać, co oznacza, że będziesz się tylko utwierdzał w swoich przekonaniach, nie mając lub mając jedynie niewielką styczność z teoriami niepotwierdzającymi twojego zdania.

Aby więc nie rozsiewać plotek i niepotwierdzonych teorii powinieneś zawsze dbać o to, by znać fakty i trzymać się nauki i rozsądku.

Krzysztof Marski

Wejdź na FORUM! ❯