Peter Gabriel powraca po 21 latach. Recenzja albumu „i/o”

Peter Gabriel powraca po ponad dwóch dekadach z pierwszym albumem zawierającym premierowy materiał, a album „i/o” – jego premiera 1 grudnia – to owoc jego eksperymentalnego podejścia. Nie tylko do tworzenia muzyki, ale również jej publikacji. Już od stycznia artysta prezentował kawałki swojego dzieła, wydając co miesiąc jeden nowy utwór, co z pewnością budowało atmosferę i podkręcało emocje przed oficjalną premierą.

Płyta składa się z dwunastu utworów, które były dostępne wcześniej, z miesięcznymi przerwami – o premierze decydowały bowiem fazy księżyca (nowy utwór pojawiał się zawsze w pełnię). Choć znaliśmy fragmenty, które mogliśmy sobie samodzielnie złożyć w całość, to jednak oczekiwanie na premierę całości okazało się kluczem. „i/o” stanowi 68-minutową podróż, kontynuującą ewolucję artystyczną Gabriela, który zawsze był gotów stawiać wyzwania słuchaczom, miast brnąć w skomercjalizowane do granic możliwości radiowe przeboje, o których każdy zapomniałby kilka minut po przesłuchaniu. Nigdy nie podążał tą drogą i w 2023 roku nic się na szczęście nie zmieniło.

Twórcza perfekcja

Album jest podzielony na dwa różne miksy – „Bright-Side” i „Dark-Side” (tłum. „Jasna strona” i „Ciemna strona”), co odzwierciedla pracę producentów-inżynierów Marka „Spike’a” Stenta i Tchada Blake’a. To zróżnicowanie muzyczne i klimatyczne stanowi znak rozpoznawczy płyty, podobnie jak wcześniejszych solowych nagrań Gabriela, które cechuje nastrojowość i płynność. Unikał oczywiście klisz, szukając swojego brzmienia, a każdy utwór stanowi osobną historię.

Wyjątkową cechą „i/o” jest refleksyjny ton, w którym artysta rozważa tematy śmiertelności i nadziei na odrodzenie. Utwory takie jak „Time” czy „So Much” ukazują tekstury muzyczne i liryczne, które ewoluują wraz z biegiem czasu i pozwalają odnaleźć spokój wobec nieuniknionego. Tytułowy utwór eksploruje idee bycia częścią większego obrazu i stawania w obliczu nieuchronnych życiowych wyzwań.

Warto zwrócić uwagę na różnorodność brzmień na albumie. „Panopticom” i „Road to Joy” zaprowadzają nas do nowych światów, które są jasne, pozytywne, pełne nadziei i szczęścia. Przeciwwagą jest „Olive Tree”, w którym optymizm zamienia się w pesymizm, mrok. Co ciekawe, choć przekaz utworu jest raczej przygnębiający, jego brzmienie wręcz przeciwnie. Śmiało można go określić mianem najbardziej komercyjnego na całej płycie. Wpada w ucho, a melodia jest łatwa do zapamiętania. Pokuszę się o stwierdzenie, że to działanie całkowicie zamierzone – Gabriel prawdopodobnie chciał, żeby właśnie ten utwór, w którym snuje refleksje o życiu i śmierci, trafił do szerszego grona odbiorców.

Ostatni album Petera Gabriela z nowym materiałem, „Up” z 2002 roku, wnosił fundamentalne pytania dotyczące ludzkości w strefie szumu ery technologicznej, przewidując jednocześnie moralny upadek społeczeństwa (najdobitniej w „The Barry Williams Show”). Ta mroczna koncepcja zapoczątkowana już w latach 90., odświeżona przy okazji „Up”, osiągnęła swoje apogeum po ponad dwóch dekadach. „i/o” wydaje się być bezpośrednią kontynuacją, ale jednocześnie ponownym spojrzeniem na pewne zagadnienia, których wydźwięk i znaczenie zmieniły się przez te 20 lat.

Warto mieć bowiem świadomość, że Gabriel wykorzystał na „i/o” również utwory, które napisał podczas sesji z 1995 roku, co najlepiej świadczy o uniwersalności płynącej z jego najnowszych kompozycji.

W poszukiwaniu odpowiedzi

Podsumowując, „i/o” to znakomity powrót Petera Gabriela, który nie tylko zaskakuje eksperymentalnym podejściem do samej premiery, ale także dostarcza głębokiej refleksji nad ludzką egzystencją, upływającym czasem i nadzieją na przyszłość. To muzyka w dużej mierze nieoczywista i nieoczekiwana, ale wciąż bardzo gabrielowa, wciąż bardzo przemyślana i pełna trafnych spostrzeżeń.

Jednocześnie jestem zdania, że album ten powinien być słuchany w całości. Peter Gabriel postanowił wszystkich zaskoczyć tymi premierami w czasie pełni, ale uważam, że nie był to zabieg uzasadniony. Nieco rozmył przez to całościowy przekaz.

Wielu bowiem może uznać, że jak słuchało tych utworów przez ostatnie dwanaście miesięcy, to nie ma podstaw, żeby sięgać po płytę. Zdecydowanie jest – słuchana „od deski do deski” wywołuje dużo większe emocje, dużo bardziej oddziałuje na słuchacza. Jeśli więc wahaliście się, czy włączyć „i/o” po przesłuchaniu singli, porzućcie wątpliwości i posłuchajcie płyty w całości. Najlepiej nie gdzieś w biegu w słuchawkach na uszach. Usiądźcie wygodnie w fotelu i pozwólcie muzyce płynąć…

Michał Grzybowski

Wejdź na FORUM! ❯