Gesty, na które trzeba uważać

Często naszej komunikacji towarzyszy gestykulacja. I tu mogą pojawić się schody, bowiem nie wszystkie gesty znaczą w każdej kulturze to samo. Bywa, że niewinny, przyjacielski ruch ręki z kciukiem do góry może kogoś obrazić, a nawet rozwścieczyć. Wszystko zależy od szerokości geograficznej, na której machasz rękami.

Kciuk w górze

To przecież taki oczywisty gest, prawda? Oznacza zadowolenie, sukces, aprobatę. No i facebookowe polubienie. Jednak, jak się okazuje, już za naszą granicą, w Niemczech, ten gest nie znaczy nic poza liczbą „jeden”. Podobnie jest we Francji czy Austrii. Trochę dalej na południe Europy może jednak zrobić się już niebezpiecznie – kciuk w górze oznacza bowiem np. we Włoszech coś bardzo obraźliwego, związanego z seksem analnym. Podobnie jest na Bliskim Wschodzie. Lepiej więc w tych regionach nie łapać stopa.

Palce ułożone w V

Dla nas ten gest ma znaczenie historyczne. Viktoria kojarzy nam się ze zwycięstwem nad komunizmem i odzyskaniem wolności. Bardzo podobnie rozumieją ten gest mieszkańcy zachodniej części Europy, choć w wielu środowiskach kojarzy się on bardziej z pokojem niż zwycięstwem.
W krajach azjatyckich można zauważyć młodzież wykonującą gest V podczas pozowania do zdjęć. Oznacza to po prostu radość, szczęście, dobry nastrój.

Oczywiście gest ten również oznacza po prostu liczbę 2 – i tak będziemy zamawiać na przykład piwo dla siebie i kumpla w zatłoczonym barze.

Jednak V może mieć także wersję obraźliwą. W Wielkiej Brytanii, Irlandii, Australii i Nowej Zelandii pokazanie V odwróconego, czyli wierzchem dłoni do odbiorcy, jest odczytywane podobnie jak pokazanie środkowego palca. Z kolei w Wietnamie ten sam gest oznacza powitanie. Ciekawe, jak bardzo cierpią na tym stosunki wietnamsko-brytyjskie.

Kciuk i palec wskazujący ułożone w kółko

Nie ma bardziej pozytywnego gestu niż takie kółko, prawda? Rozumiemy go jako „OK”, albo „Super”, albo jako coś wysokiej jakości, znakomitego, pierwszorzędnego. Jednak co kraj to obyczaj i już za naszymi granicami tak dobrze nie jest. Dla Francuzów to po prostu cyfra 0. Ale już dla Niemca, Greka, Hiszpana czy Turka to obraźliwy gest oznaczający… odbyt. W krajach arabskich tym gestem podkreśla się słowa, a im gwałtowniej jest wykonywany, tym groźniejsza jest sytuacja.

Najsilniejsze negatywne konotacje ma jednak ten gest w Brazylii, o czym przekonał się swego czasu Nixon, pokazując go obiema rękami witającym go tam tłumom na lotnisku, czym wywołał spore zamieszanie. Oznacza on tam bowiem coś w rodzaju hmm… jak to wyrazić z klasą, analnych czynności seksualnych osób nieheteronormatywnych
Tymczasem niczego nieświadomy Włoch zamówi tym gestem espresso. Byle by to nie była brazylijska arabica…

Rozłożona dłoń

Szeroko rozpostarte palce jednej lub dwóch dłoni, którymi zamówisz piwo już dla większej liczby kolegów, w naszym kręgu kulturowym pokazywane są również w sytuacji kryzysowej, jako gest uspakajający, pokazujący, że nie mamy złych zamiarów.

Tymczasem taki gest wykonany w Grecji może sprowadzić na ciebie spore kłopoty. To jeden z najbardziej obraźliwych i prowokujących gestów w tym kraju, oznaczający mniej więcej, pardon my french, „żryj moje g…”. Jeśli więc na wakacjach zdarzy ci się potyczka z Grekiem, lepiej go nie uspokajaj.

Wyprostowany palec wskazujący i mały

Znany każdemu metalowi gest „rogów” spopularyzował Ronnie James Dio w czasach współpracy z Black Sabbath. Co ciekawe, inspirował się… swoją babcią, pochodzącą z Włoch, u której zobaczył ten gest. Miał on oznaczać dla niej odwracanie bądź puszczanie w czyimś kierunku „Oka Zła”. Czyli coś w rodzaju rzucania uroku lub obrony przed nim.

Niektórzy w tym geście dopatrują się satanizmu. Na południu Europy może on jednak oznaczać „rogacza” czyli zdradzanego męża. Jak oni w tym układzie tam słuchają metalu?

Kciuk między palcem wskazującym a środkowym

W Polsce gest ten, zwany figą, oznacza nic, nieosiągnięty efekt. W Brazylii można w ten sposób życzyć komuś szczęścia. W Rosji pokazanie figi oznacza odmowę, ale już np. w Grecji taki gest jest równoznaczny z opisaną wyżej otwartą dłonią, a w Turcji ze środkowym palcem. W Japonii zaś oznacza seks (i jest uważany za obsceniczny), podobnie w Indonezji i… Holandii.

Przywołanie palcem

Z pozoru niewinny gest przywoływania palcem, stosowany wobec dzieci lub mniej niewinny, w sytuacji kuszenia przez kochankę, może sprowadzić na ciebie prawdziwe kłopoty na Filipinach. Tam za użycie takiego gestu zostanie ci złamany palec, a ty sam wylądujesz w areszcie. Generalnie w Azji gestem tym przywołuje się… psy. Z kolei w Indonezji, Australii i krajach Ameryki Łacińskiej palcem kiwa się na prostytutki.

Uderzenie otwartą dłonią w szyję

Przeżywające w Polsce swoją drugą młodość „dawanie w szyję” w krajach byłego bloku wschodniego oznacza zaproszenie do napicia się. Ciekawa jest też jego historia: pewien złotnik za wykonanie jakiejś pracy dla cara Piotra I otrzymał w zapłacie możliwość picia we wszystkich karczmach Rosji. Ponieważ jednak dokument potwierdzający ten przywilej szybko się niszczył, bo złotnik używał go nader często, car nakazał mu wytatuować na szyi symbol carski – jego pokazanie było jak okazanie złotej karty kredytowej w każdej oberży.

Lepiej jednak nie zapraszać tak na wódkę Włocha – tam gest ten oznacza bowiem gilotynę i może zostać odczytany jako grożenie śmiercią. Z Włochem więc się wódki nie napijesz.

Brunon Nowakowski