Eksperyment: rozdano (duże) pieniądze bezdomnym i obserwowano efekty

Pieniądze dla bezdomnych - jak wyglądał eksperyment?

Badanie to wspólna inicjatywa organizacji charytatywnej Foundations for Social Change z siedzibą w Vancouver i Uniwersytetu Kolumbii Brytyjskiej. Jego założenia były następujące: najpierw wybrano 115 osób w wieku od 19 do 64 lat, które średnio od sześciu miesięcy były bezdomne. Następnie wylosowano spośród nich 50 osób i przekazano im pieniądze - suma dla jednej osoby wynosiła 7,5 tysiąca dolarów kanadyjskich, czyli około 20 tysięcy złotych. Badacze przyglądali się temu, w jaki sposób bezdomni będą wydawać otrzymane pieniądze. Obserwacja trwała od 12 do 18 miesięcy, a uczestnicy eksperymentu mieli pełną dowolność, jeśli chodzi o dysponowanie gotówką - nikt ich nie namawiał do konkretnych wydatków, ani ich nie odradzał. Ich poczynania były porównywane z grupą kontrolną, która pieniędzy nie dostała.

Na co bezdomni wydali pieniądze?

Można by się spodziewać, że bezdomni raczej nie będą dysponować tak dużą kwotą rozsądnie i po prostu zmarnują ją na alkohol i inne używki. I choć do takich przypadków rzeczywiście doszło, to większość zachowań biorących udział w eksperymencie była zgoła inna. 52% przekazanej gotówki została wydana na czynsz i żywność, co dowodzi, że bezdomni w pierwszej kolejności postanowili znaleźć miejsce do mieszkania. 16% przeznaczono na ubrania i transport (niektórzy kupili rowery, inni samochody), a niektórzy postanowili nawet założyć własne, małe działalności gospodarcze. Co ciekawe byli tacy, którzy nie wydali wszystkiego i po 12 miesiącach zachowali po około 1000 dolarów.

Eksperyment dowiódł, że bezdomność jest problemem złożonym i nie wynika jedynie z braku chęci do pracy

A jak to jest z tym alkoholem i innymi używkami? Cóż, tutaj mamy do czynienia z ciekawą sytuacją. Autorzy raportu dokumentującego wyniki eksperymentu twierdzą bowiem, że wydatki na napoje z procentami były o 39% niższe, niż w grupie kontrolnej, która żadnych pieniędzy nie otrzymała. Jakby tego było mało, badanie dowiodło również, że pomimo całkiem niemałego wydatku na każdą z osób, kanadyjski podatnik stracił mniej. Zmniejszenie liczby nocy spędzonych w schroniskach przez 50 uczestników badania, którzy otrzymali gotówkę, pozwoliło zaoszczędzić około 8 100 dolarów kanadyjskich na osobę rocznie, czyli około 405 000 dolarów kanadyjskich w ciągu roku (za wszystkich uczestników). Nie jest oczywiście powiedziane, że rozdawanie pieniędzy wszystkim bezdomnym przyniesie wymierne korzyści, ale może (choć nie musi!) pomóc szczególnie tym, którzy z bezdomnością zmagają się relatywnie krótki czas, taki jak wspomniane wyżej kilka miesięcy. I uchronić ich przed trwałą bezdomnością.

Michał Miernik