Jak wyrażać uczucia?

Klienci pytają mnie, jak to jest z tymi uczuciami w relacji. Wyrażać, czy zachować dla siebie? Mówić o wszystkich, czy niektóre przemilczeć? Czy są uczucia dobre i złe? Czy niektórych powinniśmy się wstydzić? Jak je okazywać? A co, kiedy on/ona czuje inaczej? Czy o uczuciach się mówi, czy je okazuje? Czy są różnice w tej kwestii między kobietami i mężczyznami? Czy wyrażania uczuć można się nauczyć? Jak? Po co wyrażać uczucia? Skąd mam wiedzieć co on/ona czuje? Jak widać, pytań jest sporo. Postaram się odpowiedzieć przynajmniej na część z nich.

Czy wyrażać uczucia?

Ja zachęcam.

Po co?

Powodów i korzyści jest wiele. Po pierwsze: wyrażanie emocji sprzyja zdrowiu fizycznemu, ponieważ niewyrażone uczucia zalegają w ciele. Zgodnie z medycyną chińską konkretna emocja odkłada się w konkretnym organie. W związku z tym możemy przyjąć, że tak naprawdę uczuć niewyrażonych nie ma. Jeśli nie wyrazisz ich na zewnątrz, one wyrażą się same do wewnątrz w postaci napięć, bólu, chorób. Warto?

Po drugie: wyrażanie emocji wzmacnia i wpływa na naszą samoocenę. Osoby, które z wyrażaniem uczuć mają kłopot, z reguły cechuje postawa bierna, wycofująca, uległa. Oczywiście prawdopodobnie z powodu tych skłonności mają właśnie problem z wyrażaniem siebie. Ale przez naukę wyrażania można wpłynąć też na poczucie swojej wartości.

Po trzecie: wyrażanie uczuć zwiększa szansę na to, że dostaniesz to, czego potrzebujesz. Wiele osób nie mówi o swoich potrzebach, zakładając (często błędnie), że i tak nie zostaną zaspokojone. Przychodzi do mnie para. Ona (sfrustrowana i zrezygnowana jednocześnie) oskarża męża, że on nie realizuje jej potrzeb. Pytam ją, czego potrzebuje. Ona mówi. On jest zaskoczony. "Nie wiedziałem!" – twierdzi. Pytam ją, czy mówiła mężowi o tym, co mówi do mnie? Nie. W takim razie to dość oczywiste, że nie otrzymuje od męża tego, czego pragnie. Gdyby mu powiedziała też mogłaby oczywiście nie otrzymać. Ale mogłoby być tak, że dostanie. Nie mówisz – nie masz.

Po czwarte: tylko wyrażając uczucia jesteś tak naprawdę autentyczny. Emocje są informacją na określony temat. Dzieląc się nimi, dzielisz się informacją o sobie: tak to przeżywam, to teraz czuję, to jestem ja. Wymiana myśli to nie wszystko.

Po piąte: bez wyrażania emocji związki "umierają". Dzielenie się uczuciami to wymiana, energia, paliwo dla związku. Bez tego relacje usychają, partnerzy staja się spięci albo zobojętniali i oddalają się o siebie.

Podsumowując – wyrażanie emocji korzystnie wpływa na nasze zdrowie fizyczne, psychiczne oraz na nasze relacje.

Jak to robić?

Jak już powiedziałam wcześniej – przede wszystkim trenować i cały czas być otwartym na naukę ulepszania tej umiejętności.

Od czego zacząć naukę? Od rozpoznawania emocji u siebie. Może się to wydawać oczywiste, ale proszę mi wierzyć – nie jest. Wielu moich pacjentów ma z tym duży kłopot. "Co czujesz, jak o tym mówisz? Nie wiem". "Gdzie to czujesz w ciele? Nie wiem". "Po czym poznajesz, że to lęk? Nie wiem".

Mamy też trudność z umiejętnym rozpoznaniem, na co się szczególnie silnie emocjonalnie uruchamiamy. A warto to wiedzieć, żeby w relacji potrafić oddzielić, która emocja ma naprawdę związek z partnerem, a która jest Twoją osobistą reakcją na coś i jest nadmiarowa. Jak się uczyć? Samodzielnie i z pomocą bliskich. Samodzielnie – zadając sobie pytania "co ja teraz czuję?". Możesz założyć sobie tzw. dziennik uczuć i je zapisywać (sytuacja – uczucie – umiejscowienie emocji w ciele). Z pomocą bliskich – rozmawiając z nimi o swoich i ich przeżyciach. Możesz też udać się po pomoc do fachowca. 

Czy mówić o uczuciach?

Tak! To jest apel szczególnie do tych, którzy są zdania, że o uczuciach się nie mówi (o ryzyku ich niewyrażania już pisałam) lub że się je tylko okazuje. Na temat mówienia o uczuciach mamy różne przekonania, np. "słowa nic nie znaczą, czyny mają znaczenie". Taka osoba nie powie, że kocha, ale np. umyje samochód, ugotuje obiad. Rzeczywiście, jeśli słownym deklaracjom nie towarzyszy działanie – słowa mogą wydać się puste. Ale w połączeniu z czynami naprawdę mają znaczenie.

Mów, kiedy jest dobrze

Zauważyłam, że w wielu relacjach o uczuciach zaczynamy mówić wtedy, gdy nam coś nie odpowiada. Mów też wtedy, gdy jesteś z czegoś zadowolony. Chwal partnerkę, komplementuj, mów co robi dobrze, że sprawia ci radość. Zobaczysz, że to doceni.

Mów na bieżąco

Nie przetrzymuj irytacji do czasu, aż w którejś podobnej sytuacji wybuchniesz. Bo wtedy partnerka rzeczywiście może być zaskoczona agresywną reakcją i też zacząć się bronić.

Mów wprost

Nie owijaj w bawełnę, nie sugeruj, nie dawaj do zrozumienia. Szczególnie mężczyźni (którzy sami mówią o sobie, że nie są specjalnie domyślni) narzekają, że ich partnerki wyrażają swoje potrzeby niekonkretnie. Słynne "żeby się domyślił" nie działa.

Mów umiejętnie

Nie krytykuj, nie oskarżaj, nie krzycz. Mów spokojnie, a jeśli to trudne w danej chwili, daj sobie moment na ochłonięcie. Mów o tym, co w danej sytuacji czujesz i myślisz (tzw. komunikat "Ja"), a nie o tym jaki ktoś jest (tzw. komunikat "Ty").

Zamiast wykrzyczeć: "Jesteś złośliwa, ile razy mam cię prosić o wyjaśnienie, denerwujesz mnie!" (komunikat "Ty"), powiedz: "Jestem zły, bo prosiłam cię o wyjaśnienie, a tego nie zrobiłaś. Proszę cię, żebyś wyjaśniła mi w prostych słowach ten problem" (komunikat "Ja"). Pamiętaj o powiedzeniu o uczuciach (złość), fakcie (brak wyjaśnienia) i oczekiwaniach (wyjaśnij). A więc dla pamięci: UFO :)

Zwróć uwagę na mowę niewerbalną

Mimika, postawa, gesty, głos są nawet ważniejsze, niż to co mówisz. Jeśli ktoś wysyła ci sprzeczne sygnały (mówi, że cię lubi, ale grymas na twarzy nie wydaje się tego potwierdzać) zawierzasz raczej sygnałom z ciała. Dlatego też naucz się panować nad swoimi gestami.

Okazuj

Słowa mają znaczenie, ale tak jak powiedziałam – mówienie bez okazywania jest czczą deklaracją. Jak okazywać? Poprzez odpowiedzialne zachowywanie się na co dzień i romantyzm od czasu do czasu. A najlepiej... tak jak partnerka lubi.

Ucz się emocji partnerki

Pytaj o nie, pytaj o potrzeby. Nie wychodź z założenia, że masz się tego domyślić lub że skoro ty czegoś potrzebujesz, to twoja partnerka z pewnością też. Znajomość emocjonalności i reakcji partnerki bardzo ułatwia porozumiewanie. Jeśli wiesz, że twoja partnerka jest wybuchowa (pokrzyczy i jej przejdzie) lub że potrzebuje czasu na poukładanie sobie (pochodzi osowiała, milcząca i "wróci") czujesz się pewniej i spokojniej.

Przyjmuj to, co ona ma ci do zaoferowania

Jeśli chcesz, żeby twoja partnerka była otwarta na twoje emocje, naucz się być otwarty też na jej uczucia. Nie obawiaj się, że będą odmienne, niż twoje. Nie musi to stanowić zagrożenia ani dla ciebie, ani dla relacji.

Daj sobie czas na naukę

Pamiętaj, że każdy z nas ma indywidualną emocjonalność wynikającą z wyposażenia genetycznego i procesu socjalizacji, przez co pewne rzeczy trudno ci będzie zmienić. Ale wiele możesz zrobić, wiele możesz się nauczyć. Skorzystaj z tego!

I jeszcze jedno. Pacjent powiedział mi kiedyś, że nie wyraża uczuć, bo to jest ryzykowne. Wyrażając siebie, narażasz się na zranienie. To prawda. Ale zamykając się, blokujesz sobie drogę do tego, co w życiu najpiękniejsze: do miłości, czułości, bliskości, akceptacji. Bowiem nie można kochać, lubić, być ze sobą naprawdę blisko bez wyrażania tego, co czujemy.

Życzę wielu emocji i okazji do ich wyrażania. Niech wam przynoszą zdrowie i bliskość!

Agata Wilska

Artykuł ukazał się w serwisie: Sympatia.pl