Jak wesprzeć partnerkę zmagającą się z depresją

Różne osoby mogą różnie odczuwać objawy depresji, ale akurat tego doświadcza większość chorych, podobnie jak niechęci do obciążania partnera swoim smutkiem. Osoby zmagające się z depresją często czują ciężar swojej samotności, walcząc z wrogiem, który wysysa z nich chęć do życia.

Trudno jest wspierać partnerkę cierpiącą na depresję – ale nie jest to niemożliwe. To przewlekła, naprawdę poważna choroba psychiczna, której objawy są nieoczywiste. Ktoś, kto nigdy jej nie doświadczył, nie zrozumie, jak naprawdę jest bolesna, może jednak nauczyć się zwracać uwagę na jej objawy i być oparciem dla chorego.

Kiedy ktoś zmaga się z depresją, najczęściej wycofuje się i oddala od najbliższych – to bardzo wyraźny sygnał alarmowy. Zwykle nie racjonalizuje swoich działań, to po prostu rezultat choroby. Czuje się jednak także winny, że nie potrafi się skutecznie porozumiewać czy okazywać radość lub entuzjazm. Dystansuje się – celowo lub nieświadomie – a to prowadzi do nieporozumień, które działają niszcząco związki. Bywa bowiem, że zdrowy partner odbiera tę izolację jako odsunięcie się od niego, osłabienie więzi, brak miłości.

Ludzie cierpiący na depresję czasami wpadają w złość bez wyraźnego powodu lub mają ataki lęku, ze względu na które odwołują spotkania i wcześniejsze wspólne plany. Rzeczy, które wydają się zupełnymi drobiazgami, nagle stają się bardzo skomplikowane i urastają do rangi problemu nie do przejścia, co partner może odbierać jako celowe wyolbrzymianie spraw.

Istnieją także inne fizyczne efekty depresji, o których mówi się rzadko. Często pojawia się ospałość i apatia, podobnie jak bezsenność, brak popędu seksualnego i apetytu oraz spowodowana nimi niezdolność do normalnego funkcjonowania – osoby z depresją zmagają się z takimi trudnościami na co dzień. Tak łatwo je błędnie zinterpretować jako brak zainteresowania bliskością z partnerem.

Dla partnera, który nie ma pojęcia, dlaczego najbliższa osoba jest osowiała, nieobecna, niezainteresowana seksem i generalnie cały czas czuje się niedobrze, może to być naprawdę frustrujące. Jednak nawet znając przyczynę stanu rzeczy trudno nam przełamać zwykłe schematy myślenia, by w zachowaniu partnera dostrzec działanie choroby a nie jego własną złą wolę. Warto jednak się postarać, bo nikt inny tak jak najbliższa osoba nie może pomóc osobie w depresji poradzić sobie z tym stanem i z niego wyjść, wrócić do świata pełnego kolorów i emocji innych niż lęk i ból.

Oto 12 rzeczy, które warto rozważyć, kiedy zmagasz się z depresją partnerki.

1. Dowiedz się czegoś o depresji

W sieci można znaleźć niezliczone materiały na jej temat. Możesz o tym poczytać także u nas, tutaj znajdziesz wszystkie artykuły o depresji. Uzbrój się w potrzebną wiedzę. Im więcej wiesz, tym mniejsza jest szansa, że coś cię zaskoczy. Nie lekceważ choroby. Odbiera energię, siłę do życia, optymizm i motywację.

2. Wiedz, co powiedzieć

Nigdy nie mów osobie cierpiącej na depresję, żeby „wzięła się w garść” albo „nie przesadzała”. Nie da się „wziąć się w garść” i przestać mieć raka albo cukrzycę, nie da się też w ten sposób pozbyć depresji. Choroba ta zresztą objawia się poczuciem winy i beznadziei. Gdy ktoś słyszy, że „przesadza”, czuje się jeszcze bardziej winny i słaby.

3. Nie ukrywaj

Nigdy nie udawaj, że nic się nie dzieje. Jeśli partnerka ma zły dzień, to ma zły dzień. Nie jest niedysponowana, nie ma innych planów, nie zajmuje się czymś innym. Ma zły dzień. Robiąc z tego tajemnicę, nie tylko przyczyniasz się do powstawania uprzedzeń, ale i potęgujesz w niej poczucie wstydu i tego, że jest kimś gorszym. Nie ma się czego wstydzić. To tylko zły dzień.

4. Bądź czuły

Przytulanie i fizyczna bliskość doskonale poprawia nastrój wielu osobom. Osoba w depresji może nie odpowiadać na słowa partnera, ale zareaguje na przytulanie, bo łączy je z miłością. Poczucie bycia kochanym zawsze jest istotne, ale nabiera szczególnego znaczenia podczas nawrotu depresji.

5. Zapewnij zrozumienie

Zrozumienie to coś wspaniałego. Możesz powiedzieć: „Tak mi przykro, że tak fatalnie się czujesz. To musi być dla ciebie bardzo bolesne” albo „To brzmi na strasznie trudne. Może chcesz się przytulić?”, albo „Wiem, że jest ci źle. Przykro mi. Chciałbym móc temu jakoś zapobiec”, albo „Wiem, że masz zły dzień. Chodź, przytulimy się/zrobię ci coś do jedzenia/pogadamy/zaopiekuję się tobą” itd. Wiesz, o co chodzi. Zrozum. To naprawdę działa.

6. Rozmawiaj

Jak zwykle – komunikacja jest kluczowa. Nie przyjmuj, że partnerka wie, że ci zależy. Nie zakładaj, że czegoś nie trzeba wcale mówić albo że nie musisz pytać, jak się czuje. Że jak będzie chciała, to powie sama. Nawet jeśli wydaje ci się, że wiesz, zapytaj. A potem powiedz, że kochasz. Dowiedz się, jak możesz pomóc.

7. Rozpraszaj

Kiedy już porozmawiałeś i zrozumiałeś, a partnerka ciągle jest pogrążona w negatywnych myślach, postaraj się odwrócić jej uwagę, aby choć przez chwilę nie pochłaniały jej negatywne myśli. Opowiedz o swoim dniu. Powiedz zabawną historię. Obejrzyjcie coś lekkiego. Zapytaj o coś, co ją interesuje. Porozmawiaj o śmiesznych zdarzeniach z życia dzieci. Rób sobie w myślach listy rzeczy, o których możesz jej powiedzieć, kiedy będzie w złym nastroju.

8. Pamiętaj o ruchu

Treningi doskonale wspierają wychodzenie z depresji, ale złe dni sprawiają, że brakuje energii i motywacji do ćwiczeń. Zaproszenie na spokojny spacer, doskonale kojący duszę, to świetny pomysł, musisz się jednak liczyć z odmową. Jeśli do niej dojdzie, przyjmij to i zaplanuj wyjście na inny dzień.

9. Zadbaj o partnerkę

Prawdopodobnie już to robisz, ale trzeba to podkreślać cały czas. Zwyczajne zadania, takie jak zadbanie o samych siebie, większości osób cierpiących na depresję wydają się przykrym obowiązkiem, więc jeśli ktoś zatroszczy się o nich w zły dzień, będzie to dla nich znaczyło naprawdę wiele. Możesz zaoferować, że coś dla niej zrobisz, przygotujesz kąpiel, przyrządzisz kolację, wyprasujesz jej ulubioną bluzkę. Ludzie cierpiący na depresję mogą czasem po prostu nie być w stanie o siebie zadbać, ale nawet w najgorsze dni będą starać się dbać o innych. Odwzajemnianie takich gestów może dla partnerki znaczyć naprawdę dużo.

10. Przyjrzyj się lekom i terapii

Leki i terapia odgrywają w życiu cierpiących na depresję ogromną rolę. Jeśli partnerka odwiedza terapeutę, warto upewnić się, czy nie potrzebuje podwózki lub pomocy, by dotrzeć do gabinetu. Są takie dni, kiedy nawet wyjście z domu to wyzwanie.

Podobnie jeśli chodzi o leki – być może będziesz musiał dyskretnie sprawdzić, czy pamięta o pigułkach.

Jeśli zdasz sobie sprawę, że stan partnerki się pogarsza, mimo że wciąż bierze leki, może trzeba będzie jej powiedzieć: „Hej, nie sądzisz, że warto porozmawiać o lekach z terapeutą? Może chcesz zadzwonić do niego i umówić się na wizytę?”.

11. Bądź cierpliwy

Pamiętaj, że nawet jeśli depresja partnerki jest pod kontrolą, naprawdę złe dni ciągle mogą się zdarzać. To niczyja wina. Tak wygląda ta choroba.

Musisz też zrozumieć, że nawet w dobre dni poświęca czas na pilnowanie swojego nastroju, swojego snu, diety, aktywności (ćwiczenia itd.) i relacji międzyludzkich tak, by mogła funkcjonować i być tym, kim jest dla wielu ludzi.

12. Zadbaj o siebie

Nie zapominaj o sobie. Złe dni partnera to niełatwa sprawa, ale musisz się upewnić, że zapewnianie wsparcia nie wykańcza ciebie. Też jesteś ważny.

Musisz upewnić się, że robisz wszystko, czego potrzebujesz dla własnego dobrego samopoczucia. Jesz. Śpisz. Ćwiczysz. Zajmujesz się tym, co lubisz. Twoje potrzeby są równie ważne, jak potrzeby twojej partnerki. Musisz raz na jakiś czas odpocząć od niej i od jej złych dni. To zupełnie w porządku, że potrzebujesz zrobić coś dla siebie i zrelaksować się.

Miłość do kogoś z depresją wymaga cierpliwości, wysiłku i współczucia. Ale ona potrzebuje twojej miłości, cierpliwości, współczucia i zrozumienia. To nie jest łatwe. To nie jest sprawiedliwe. Nikt z własnej woli nie zapada na depresję. Ale wiele par radzi sobie z nią doskonale – mając pod ręką wszystkie te narzędzia także ty dasz radę. Razem przez to przejdziecie. Bo depresja jest uleczalna.

Ważne telefony, pod którymi znajdziesz pomoc:

Całodobowe bezpłatne numery pomocowe

• centrum wsparcia dla osób w stanie kryzysu psychicznego Fundacji ITAKA czynne całą dobę pod numerem 800 70 22 22 oraz online na stronie liniawsparcia.pl
• telefon zaufania dla dzieci i młodzieży 116 111 (dzieci i młodzież)
• Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka 800 121 212 (dzieci i młodzież)
• infolinia Pomagamy Ministerstwa Edukacji i Nauki 800 800 605 (dzieci, młodzież, dorośli)

Inne numery kryzysowe

• kryzysowy, bezpłatny telefon zaufania dla dorosłych czynny codziennie od 14 do 22 pod numerem 116 123. Czuwają tam doświadczeni specjaliści, z wiedzą z zakresu psychologii, którzy będą w stanie poradzić i doradzić w wielu sprawach, zwłaszcza tych natury egzystencjalnej, ale nie tylko. Telefon jest dostępny także dla rodzin i bliskich osób zmagających się z problemami natury emocjonalnej i depresją.
• w każdy poniedziałek w godzinach od 17:00 do 20:00 skorzystać możesz z Antydepresyjnego Telefonu Zaufania Fundacji ITAKA (tel. 22 654 40 41); możesz także skorzystać z pomocy mailowej, pisząc pod adres porady@stopdepresji.pl,
• w każdą środę i czwartek w godzinach od 17:00 do 19:00 czynny jest Antydepresyjny Telefon Forum Przeciw Depresji (tel. 22 594 91 00).

Bartek Kulesza