Gdy żyjesz on-line – o uzależnieniu od Internetu

W 2019 r. CBOS opublikował raport na temat uzależnień behawioralnych. Wynika z niego, że przeszło 27 tys. Polaków jest uzależnionych od gier hazardowych, milion naszych rodaków boryka się z symptomami uzależnienia od zakupów, a około 465 tys. z uzależnieniem od Internetu. Na tej liście najwyżej pojawił się pracoholizm – ze statystyk wynika, że może dotykać nawet 12% społeczeństwa. Wielu znawców problemu przyznaje jednak, że badania nie muszą być miarodajne, a w przypadku coraz większej liczby aktywności przenoszących się do sieci, statystyki mogą pogarszać się z roku na rok.

Jeszcze przed powstaniem Facebooka przewidywano, że Internet może stać się jednym z największych problemów najbliższych dziesięcioleci. Nie można więc udawać, że problem nie istnieje, bo zagrożenie uzależnieniem od Internetu jest bardzo blisko większości z nas.

Problem – prawdziwy czy on-line?

Uzależnienie od Internetu na razie jest w Polsce traktowane raczej po macoszemu. Naukowcom brakuje pieniędzy na sfinansowanie dokładnych badań, przez co muszą korzystać z materiałów przygotowanych w innych krajach, między innymi przez naukowców amerykańskich, które nie zawsze przystają do polskich realiów.

W Stanach Zjednoczonych mówi się obecnie o 6% uzależnionych spośród wszystkich użytkowników sieci. Wyróżnia się także grupę podwyższonego ryzyka, czyli taką, dla której Internet stanowi ucieczkę od rzeczywistości. Grupa jest dość szeroka – mieści się w niej aż 30% użytkowników sieci. 

Obecnie problem uzależnienia od Internetu najmocniej uderza w Koreę Południową, gdzie aż 86% mieszkańców ma dostęp do Internetu. Widać zachwycający rozwój technologiczny pociąga za sobą również zagrożenia. To stamtąd najczęściej pochodzą doniesienia o tragicznych, śmiertelnych skutkach korzystania z sieci (jeden z Koreańczyków zmarł po 50-godzinnym maratonie gier internetowych, w innym przypadku umarło niemowlę, którego rodzice zajęci światem on-line zapomnieli nakarmić). Ale także w Polsce zdarzają się szeroko omawiane przypadki uzależnienia od sieci, tak jak historia kobiety, która w konsekwencji patologicznego nadużywania Internetu utraciła prawa rodzicielskie do czwórki swoich dzieci.

Przytoczone przykłady mówią wprost: mimo, że działanie może odbywa się w świecie wirtualnym, ma rzeczywisty wpływ na świat realny. Dlatego problem powinien być potraktowany z powagą, a zdiagnozowane przypadki powinny mieć możliwość profesjonalnego leczenia.

Rodzaje uzależnienia od Internetu

Uzależnienie od Internetu jest bardzo skomplikowanym problemem, podobnie jak skomplikowana jest nasza działalność w sieci. Obecnie w Internecie budujemy sobie całe dodatkowe życie, z którego nie sposób zrezygnować w stu procentach. Musimy przecież używać komputera do pracy, nauki, robić przelewy bankowe. Używamy go także do oglądania filmów, wyszukiwania przepisów kulinarnych i sprawdzenia godzin odjazdów pociągu. Nikt nie dyskutuje ze stwierdzeniem, że Internet jest bardzo pożyteczny. Jeżeli jednak 70% czasu, który spędzamy w Internecie, nie możemy zaklasyfikować do kategorii: praca lub nauka, może to oznaczać, że mamy problem.

Naukowcy zajmujący się uzależnieniem od Internetu najczęściej dzielą je na cztery kategorie: czaty internetowe, portale społecznościowe, gry wirtualne oraz sex-czaty i porno. Czaty internetowe są coraz mniej popularne i obecnie zostają wypierane przez portale społecznościowe. Przeprowadzone wśród nastoletnich Amerykanek badania wykazały, że 34% z nich po przebudzeniu najpierw włącza Facebooka. Aż ¼ ankietowanych przyznała się, że aby być na bieżąco wstaje także w nocy, by śledzić co dzieje się u jej znajomych. A ilu z nas przed rozpoczęciem pracy sprawdza co zmieniło się na wallu?

Kolejne źródło uzależnienia, czyli gry komputerowe zagraża przede wszystkim mężczyznom, a raczej, co jest wyjątkowo niebezpieczne, dorastającym chłopcom. W tym środowisku uzależnienie sięga po 1 na około 12 graczy. Dziecko, które w trakcie grania jest ciągle narażone na intensywne barwy, dźwięki, zawrotne tempo akcji i możliwość budowania swojego awatara według własnych, najczęściej mocno zawyżonych wymagań, może mieć problem z zaakceptowaniem rzeczywistości poza światem wirtualnym oraz trudności w nawiązaniu relacji z innymi ludźmi. Ze względu na rozwijający się układ nerwowy i kształtującą się dopiero psychikę mogą to być groźne i trwałe dysfunkcje.

Ostatni z najpopularniejszych źródeł uzależnienia to sex-czaty i porno dostępne w Internecie. Szczególnie na tym przykładzie widać, że uzależnienie od Internetu jest zjawiskiem złożonym i często wiąże ze sobą kilka uzależnień. Cyberseks to nie tylko oglądanie materiałów pornograficznych, ale także towarzysząca temu masturbacja lub onanizowanie się osób z relacją video online.

Jak rozpoznać uzależnienie od Internetu?

Jeżeli masz wrażenie, że rozwija się u Ciebie problem z używaniem Internetu lub podejrzewasz, że jest tak w przypadku osoby z Twojego otoczenia, dokładnie przyjrzyj się działalności takiej osoby w sieci. Osobę uzależnioną charakteryzuje silna potrzeba, a wręcz przymus korzystania z Internetu, brak kontroli nad czasem, który spędza on-line, problemy z powstrzymaniem się od połączenia z siecią, niepokój i rozdrażnienie z powodu przymusowego pozostania off-line, odstąpienie od dotychczasowych zainteresowań oraz relacji z ludźmi, spędzanie w sieci coraz więcej czasu.

Konsekwencje uzależnienia wiążą się z zaniedbywaniem życia realnego na rzecz wirtualnego. A więc osoba uzależniona często przestaje wywiązywać się ze swoich dotychczasowych obowiązków, cierpi z powodu zaburzeń emocjonalnych, ataków agresji i poczucia niepokoju, charakteryzuje ją brak troski o własne zdrowie – je nieregularnie, najczęściej „śmieciowe” jedzenie, zarywa noce, nie przejmuje się brakiem ruchu, ma trudności z koncentracją. Ale to nie wszystko. Do szeregu objawów dochodzą problemy zdrowotne, między innymi pogorszenie wzroku, bóle głowy, niedożywienie, zaburzenia snu, nieprawidłowy oddech, zespół kanału nadgarstka oraz skrzywienia kręgosłupa.

Gdzie szukać pomocy?

Jeżeli wśród objawów uzależnienia od Internetu (nie musi być to komplet objawów, wystarczą trzy z nich) znalazłeś potwierdzenie swoich przypuszczeń i obawiasz się, że problem może dotyczyć Ciebie lub osoby z Twojego otoczenia – poszukaj pomocy.

Terapia w przypadku zespołu uzależnienia od Internetu na ogół przypomina leczenie uzależnienia od alkoholu czy hazardu (często stosuje się nawet dostosowaną do problemu wersję metody "12 kroków"). Jednak coraz częściej specjaliści starają się opracowywać unikalne dla problemu techniki leczenia uzależnień komputerowych. Trzeba koniecznie wspomnieć, że leczenie nie stawia sobie za cel wyeliminowania komputera z życia uzależnionego (jak w przypadku alkoholu z życia alkoholika), a jedynie jego ograniczenie. Terapia wiąże się więc z opracowaniem szczegółowego planu korzystania z Internetu.

W Polsce istnieją ośrodki zajmujące się prowadzeniem profesjonalnej terapii uzależnień komputerowych. Najczęstszym rozwiązaniem jest wyodrębnienie struktur zajmujących się tym problemem z placówek stworzonych do walki z uzależnieniem od alkoholu lub narkotyków i to właśnie do nich warto zwrócić się o pomoc, jeśli czujesz, że jesteś uzależniony od Internetu.

Mateusz Jabłoński
www.profesjonalne-pozycjonowanie.pl

Wejdź na FORUM! ❯