E-papieros a zdrowie: czy może niszczyć płuca?

Badanie elektronicznych papierosów

Coraz większe zainteresowanie elektronicznymi papierosami wśród tradycyjnych palaczy (ale także wśród dorastających dzieci) sprawiło, że naukowcy Uniwersytetu Ateńskiego w Grecji postanowili bliżej przyjrzeć się temu produktowi. Przeprowadzili on badania, które wykazały, że elektroniczne papierosy mogą „niszczyć płuca”, ponieważ powodują, że krew palacza (vapera) wchłania mniejsze ilości tlenu.

Przeprowadzone badanie dotyczyło krótkotrwałych skutków palenia e-papierosów. Porównano w nim funkcjonowanie płuc osób niepalących i palaczy. W obu grupach znalazły się osoby zdrowe oraz takie, które cierpiały na różne schorzenia płuc.

Naukowcy, którzy przeprowadzili to badanie, ogłosili, że palenie jednego e-papierosa przez 10 minut powoduje zwiększenie oporów w drogach oddechowych, czyli zablokowanie powietrza, które wchodzi do płuc oraz z nich wychodzi.

Elektroniczne papierosy (e-papierosy) to urządzenia, które naśladują prawdziwe papierosy. Dostarczają do organizmu nikotynę za pomocą pary, a nie dymu. Uważa się, że ta metoda „zaciągania się” jest mniej szkodliwa dla zdrowia niż palenie tytoniu. Warto jednak zauważyć, że skład e-papierosów nie jest uregulowany na drodze przepisów prawnych, dlatego mogą one zawierać różne ilości nikotyny i dodatkowych składników chemicznych.

Badania zostały przeprowadzone przez naukowców Uniwersytetu Ateńskiego w Grecji. Źródła ich finansowania nie są znane. Poniższy tekst stanowi streszczenie notatki prasowej i abstraktu, który został zaprezentowany na corocznym Kongresie Europejskiego Towarzystwa Respiracyjnego we wrześniu 2012 roku.

Przebieg badania

Mając do dyspozycji wyłącznie notkę prasową, trudno jest w pełni ocenić sam projekt i zastosowane metody badawcze. Wiadomo, że badanie obejmowało 32 osoby i dotyczyło krótkotrwałego wpływu palenia jednego e-papierosa na układ oddechowy człowieka.

Naukowcy przeprowadzili badanie na grupie 32 osób, w tym:

• 8 niepalących,
• 11 palaczy bez stwierdzonych schorzeń płuc,
• 13 palaczy ze stwierdzonymi schorzeniami płuc (astma lub przewlekła obturacyjna choroba płuc).

Każdy uczestnik badania palił jednego e-papierosa przez 10 minut. Zaraz potem zmierzono opory w jego drogach oddechowych, przeprowadzając różne testy na sprawność układu oddechowego. Oto niektóre z nich:

• Spirometria (badanie, które mierzy funkcjonowanie płuc).
• Statyczna objętość płuc.
• Konduktacja dróg oddechowych (miara określająca opór na drogach oddechowych).
• Test na zawartość azotu w jednym oddechu (pozwala on na określenie właściwości wdechu i wydechu).

W abstrakcie nie podano informacji na temat marki e-papierosa użytego w badaniach ani jego składu (jaką dawkę nikotyny zawierał).

Wnioski: e-papierosy szkodliwe

Według notki prasowej badanie wykazało, że palenie jednego e-papierosa przez 10 minut powoduje natychmiastowe zwiększenie oporów w drogach oddechowych. Efekt ten utrzymywał się przez ponad 10 minut u wszystkich 32 badanych osób, co wskazywałoby na to, że swobodny przepływ powietrza w ich drogach oddechowych został zablokowany.

Oto szczegółowe wyniki badań w tej konkretnej grupie:

• U osób niepalących (uważanych za zdrowe) zanotowano znaczący wzrost oporów w drogach oddechowych, średnio od 182 do 206 procent.
• U osób palących, które nie cierpiały na żadne schorzenia płuc, wzrost oporów również był znaczący — od 176 do 220 procent.
• U tych badanych, którzy regularnie palą papierosy i cierpią na schorzenia płuc (astmę lub przewlekłą obturacyjną chorobę płuc) palenie e-papierosa nie wywoływało natychmiastowych zmian w oporach w drogach oddechowych.

Jak naukowcy interpretują te wyniki badań?

Profesor Christine Gratziu, jedna z autorek badań, powiedziała: „Wynik tej próby wskazuje na to, że e-papierosy mogą wywoływać bezpośrednie szkody w organizmie. Nie wiemy, czy te szkody mają również charakter długotrwały”.

Profesor Gratziou, która jest prezesem Komitetu Kontroli nad Tytoniem Europejskiego Stowarzyszenia Respiracyjnego powiedziała również: „Dyrektywa wydana przez stowarzyszenie na temat terapii skutecznego rzucania palenia, która została przygotowana w oparciu o zebrane dane kliniczne, nie zaleca używania takich produktów”.

Aktualna dyrektywa zachęca do stosowania nikotynowej terapii zastępczej, takiej jak plastry nikotynowe czy guma do żucia. Istnieją również leki, które mogą pomóc rzucić palenie.

Juliusz Strykowski