Startup tylko dla młodych?
Zwykle uważa się, że odnoszący największe sukcesy przedsiębiorcy są młodzi. Bill Gates, Steve Jobs i Mark Zuckerberg mieli niewiele ponad dwadzieścia lat, kiedy uruchomili firmy, które zmieniły świat. Czy jednak te najlepiej znane przypadki odzwierciedlają jakąś ogólną prawidłowość? Założyciele firm, które otrzymały nagrodę TechCrunch w ciągu ostatnich dziesięciu lat, mieli przeciętnie po 31 lat. Osoby wybrane przez magazyn Inc. jako twórcy najlepiej rozwijających się startupów z 2015 roku miały średnio tylko 29 lat. Opierając się na tych wynikach Paul Graham, współzałożyciel Y Combinator, stwierdził pewnego razu, że: „kariera inwestora dobiega zazwyczaj końca w wieku 32 lat… W tym wieku nabiera się sceptycyzmu”. Ale czy ten pogląd jest słuszny?
Obalając mit młodego przedsiębiorcy
Przeanalizowano wiek wszystkich założycieli przedsiębiorstw w Stanach Zjednoczonych w ostatnich latach, porównując zestawy danych poufnych z U.S. Census Bureau. Odkryto, że średni wiek przedsiębiorców, w którym budowali swoje firmy, to 42 lata. Jednak większość tych nowych przedsięwzięć to raczej niewielkie firmy, bez planów na istotny rozwój (na przykład pralnie chemiczne i restauracje).
By skoncentrować się na przedsięwzięciach bardziej zbliżonych do prototypowych wysoko technologicznych startupów, badacze wzięli pod uwagę różnorodne wskaźniki: to, czy firmie przyznano patent, czy pozyskała inwestycje VC i czy działa w branży, w której zatrudnia się licznych pracowników STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics). Uwzględnili także lokalizację firmy, szczególnie to, czy ma swoją siedzibę w raju przedsiębiorców, takim jak Dolina Krzemowa. Te przesiewowe analizy nie zmieniają jednak głównego wniosku: średni wiek założycieli technologicznych startupów to kilka lat po czterdziestce.
Kryje się tu jednak duże zróżnicowanie w zależności od branży. W przypadku firm tworzących oprogramowanie średni wiek założyciela wynosi 40 lat, ale i młodsi nie zdarzają się rzadko. Trudniej jednak im rozpocząć działalność w branży takiej jak biotechnologia paliwowa, w której średni wiek rozpoczęcia własnej działalności zbliża się nawet do 47 lat. Nadreprezentacja młodych założycieli w ogólnym wyobrażeniu może więc odzwierciedlać nieproporcjonalną obecność w mediach kilku nastawionych na klienta dziedzin IT, takich jak social media, a nie równie znaczące starania w zakresie przemysłu ciężkiego czy B2B.
Co ze startupami, które odnotowały największy sukces? Czy to możliwe, że firmy zakładane przez młodszych przedsiębiorców odnoszą szczególne sukcesy? Pośród 0,1% najlepszych startupów (klasyfikacja na podstawie rozwoju w ciągu ostatnich pięciu lat) średnia wieku założycieli wynosiła 45 lat. Te osiągające największe sukcesy firmy wskazano na podstawie wzrostu zatrudnienia.
Podobne rezultaty mają także firmy z najszybszym wzrostem sprzedaży i tych, które z sukcesami przechodzą przez IPO (Initial Public Offer – wejście na giełdę) lub przejęcia. Innymi słowy, kiedy przyjrzymy się firmom odnoszącym największe sukcesy, średni wiek założycieli raczej rośnie, niż maleje. Najogólniej dowody empiryczne pokazują, że najlepsi przedsiębiorcy są zwykle w średnim, nie w młodym wieku.
Po części ta tendencja odzwierciedla skłonność dojrzałych ludzi do zakładania przedsiębiorstw. Osoby takie znacznie głębiej wgryzają się w jabłko. Jednak jeśli przyjrzeć się wskaźnikom sukcesu przy rzeczywistym zakładaniu firmy, dowody świadczące przeciw osiągnięciom młodości zdają się jeszcze mocniejsze. Wśród osób, które stworzyły swoje firmy, starsi przedsiębiorcy znacznie częściej odnosili sukcesy. Badania wskazują na to, że wydajność zarządzania wyraźnie wzrasta z wiekiem, do momentu istotnego spadku u schyłku piątej dekady życia.
Jeśli więc spotkasz dwóch przedsiębiorców, nie wiedząc o nich nic poza tym, ile mają lat, lepiej wyjdziesz, stawiając na starszego. Dlaczego? Istnieje wiele czynników wyjaśniających przewagę osób starszych w przedsiębiorstwach, kluczową rolę odgrywa tu jednak doświadczenie zawodowe. W grupie założycieli bez istotnego dorobku kierowniczego osoby, które pracowały w podobnej wąskiej branży zakładały osiągające sukcesy startupy o 85% częściej.
A co ze Stevem Jobsem?
Pomimo że analiza dotyczyła firm osiągających wyjątkowe sukcesy – najlepszej 0,1% w zakresie rozwoju i zakończonych sukcesem wejść na giełdę – wciąż można by zastanawiać się, czy jednak te najwybitniejsze z wybitnych nie zostały założone przez naprawdę młode osoby. Jednak, kiedy przyjrzeć się takim niepowtarzalnym jednostkom jak Bill Gates, Steve Jobs, Jeff Bezos czy Sergey Brin i Larry Page, zauważyć można, że stopień rozwoju ich przedsiębiorstw w zakresie kapitalizacji rynku osiągnął szczyt, kiedy założyciele przekroczyli czterdziestkę. Jobs wprowadził najbardziej dochodową innowację Apple – iPhone’a – w wieku 52 lat. Jeff Bezos i Amazon wyszli znacznie poza sprzedawanie książek online, osiągając największy wzrost kapitału, kiedy założyciel skończył 45 lat. Ci wybitni założyciele nie osiągnęli szczytu swoich zdolności w bardzo młodym wieku.
Szczególnie utalentowani przedsiębiorcy mogą rzeczywiście posiadać wyjątkowy dar, pozwalający osiągać sukcesy w bardzo młodym wieku – ale ich możliwości wciąż zwiększają się z wiekiem. Nie ma więc istotnego napięcia między istnieniem wspaniałych młodych biznesmenów i ogólną tendencją do osiągania największego przywódczego potencjału w późniejszych latach życia.
Dlaczego inwestorzy często stawiają na młodzież?
Dlaczego w świetle tych dowodów niektórzy inwestorzy wciąż konsekwentnie stawiają raczej na młodszych? W grę mogą wchodzić tu dwa mechanizmy. Po pierwsze, wielu inwestorów może działać w fałszywym przekonaniu, że młodość to recepta na skuteczny biznes – innymi słowy więc, po prostu się mylić.
Jednak, mimo że postrzeganie uprzedzenia jako głównego wyjaśnienia rozbieżności między wynikami badań i postępowaniem inwestorów jest całkiem kuszące, istnieje także mniej złośliwa możliwość: inwestorzy nie poszukują po prostu firm z najwyższym potencjałem wzrostowym. Poszukują też inwestycji, która przyniesie największy zwrot, a istnieje prawdopodobieństwo, że młodzi założyciele są bardziej zachowawczy w dziedzinie finansów niż ci doświadczeni, co pozwala inwestorom osiągać większe zyski mniejszym kosztem. Innymi słowy, młodzi przedsiębiorcy to lepsza „okazja” dla inwestorów niż ci bardziej doświadczeni.
Następny krok dla badaczy to sprawdzenie, co rzeczywiście stanowi przyczynę przewagi założycieli w średnim wieku. Czy chodzi o lepszy dostęp do zasobów finansowych, lepsze sieci społeczne, czy o szczególny rodzaj doświadczenia? Tymczasem wydaje się, że dodatkowe lata to cecha, która pomaga, a nie przeszkadza, w założeniu odnoszącego sukcesy przedsiębiorstwa.
Badanie zostało opublikowane w Harvard Business Review 11.07.2018
Opracował: Brunon Nowakowski
Komentarze (0) / skomentuj / zobacz wszystkie