„Nie ma jednego, sprawdzonego sposobu, ale przede wszystkim należy z dzieckiem być szczerym, nie unikać rozmów na trudne tematy, aby nie stały się one tematami tabu. Prawda, jest najbardziej uniwersalną metodą” – mówi Magdalena Dulęba-Basior, psycholog z Przedszkola Pomarańczowa Ciuchcia.
Oczywiście musi ona być dostosowana do wieku dziecka, co jednak nie usprawiedliwia eufemizmów czy kłamstw. Wprowadzają one dziecku zamęt i wymagają później wielokrotnego korygowania obrazu świata. Opowiadanie dziecku, że „babcia odeszła”, może zrodzić pytanie: „To kiedy wróci?”. Mówiąc dziecku, że osoba „zasnęła na wieki” możesz wywołać w nim lęk przed zasypianiem – „może ja też kiedyś zasnę i już się nie obudzę?”. W takim razie co powinieneś powiedzieć dziecku?
„Nie oszukuj dziecka, że tylko starzy ludzie umierają. Na pewno wkrótce dowie się, że to nie jest prawda. Unikaj stwierdzeń, że przyczyną śmierci była choroba. Maluch nie widzi różnicy między zwykłym przeziębieniem, a śmiertelną chorobą i może być przerażony, gdy on sam, bądź też ktoś inny z rodziny zachoruje. Należy wyjaśniać, że tylko bardzo poważna choroba może spowodować śmierć.” - wyjaśnia Magdalena Dulęba-Basior, psycholog z Przedszkola Pomarańczowa Ciuchcia.
W rozmowie z dzieckiem unikaj stwierdzeń, że jeszcze ma czas się tym martwić. Każdy musi problem śmierci zrozumieć i oswoić. Jeśli dziecko zadaje pytanie, to znaczy, że jest gotowe na, choćby częściowe, jego zrozumienie. Nie ma nic gorszego niż robienie ze śmierci tematu tabu. Powoduje to nagromadzenie się lęków, obaw i niepewności.
Na trudne rozmowy o śmierci nigdy nie jest zbyt wcześnie, jednak pamiętaj, aby były one prowadzone w sposób naturalny. Okazje do takich rozmów nasuwają się same choćby podczas jesiennych spacerów – spadające liście, martwy ptak w parku, zwiędły kwiatek, to wszystko pozwala na tłumaczenie, że to, co się narodziło, przemija. Dobrą okazją do rozmowy jest pierwszy listopada, kiedy odwiedzamy groby bliskich. Możesz nie tylko zapalać znicze, ale także mówić o tym, kim i jacy byli, co po sobie zostawili – to jedyny w swoim rodzaju czas rozmowy o przemijaniu. Ważne jest, aby z dzieckiem rozmawiać szczerze i bez skrępowania. Podążać za tropem zadawanych przez niego pytań. Jeśli przestaje pytać, to znaczy, że musi to sobie przemyśleć lub jego ciekawość została zaspokojona. Utrata zainteresowania tematem jest też jednym ze sposobów obrony przez zbyt dużą dawką informacji. Powinieneś zatem pamiętać, aby nie przesadzić też w drugą stronę – śmierć to nie jest temat na jedną rozmowę. Świadomość dziecka na ten temat powinna być kształtowana stopniowo i powoli. Zatem nie bój się z dziećmi rozmawiać również o śmierci, mimo iż jest to trudny temat.
Kinga Litwińczuk
Jak prosić dziecko o wybaczenie? ❯
Komentarze (0) / skomentuj / zobacz wszystkie