Wspinanie po polsku

Spoglądając na mapę Polski nie sposób nie zauważyć, że wszystko, co nadaje się do wspinania i jest przy tym naturalne, znajduje się w południowej części kraju (nie licząc głazów narzutowych rozsianych gdzieś w Polsce północnej czy centralnej – ale wspinanie się po nich wymaga nie lada samozaparcia i braku lepszych alternatyw ;)

Nie jest żadną przesadą stwierdzenie, że największym i najdoskonalej kojarzonym obszarem wspinaczkowym jest wszystko to, co kryje się pod ogólną nazwą „Jura”, co szerzej nazywa się jako Wyżyna Krakowsko-Częstochowska. Jest to w istocie nagromadzenie skały wapiennej na sporym obszarze. Zgoła odmienny charakter, z perspektywy wspinaczkowej ma skała Jury Północnej (m.in. w okolicach słynnych Rzędkowic) niż np. w dolinkach Podkrakowskich (Dol. Kobylańska), ale zawsze będziecie musieli być przygotowani na drogi palczaste (szczególnie wśród dróg trudnych), wymagające specyficznej pracy nóg (osławiony „jurajski wyślizg”). Nawet, jeśli ktoś nie przepada za tego typu wspinaniem, trudno powiedzieć o sobie „jestem wspinaczem”, jeśli nie było się na Jurze, nie spróbowało wcisnąć do kolejki na jeden z rzędkowickich klasyków czy nie odwiedziło Dol. Kobylańskiej, zaś w Jaskini Mamutowej nie przełamywało kolejnych barier (ona sama została okrzyknięta „świątynią czystego VI.5”).

W ciągu ostatnich lat ukazało się wiele pozycji przewodnikowych po opisywanym obszarze, najpopularniejszy, autorstwa Pawła Haciskiego, nosi po prostu nazwę „Jura”, wydany w 3 częściach i jest łatwo dostępny w sklepach turystycznych i sportowych.

Kolejnym rejonem wspinaczkowym, który w ostatnich latach przeżywa prawdziwy renesans i boom eksploracyjny, są Rudawy Janowickie i ich najpopularniejsza część, czyli Góry Sokole – znajdujące się na Dolnym Śląsku skupisko skał granitowych, często ukrytych w rudawskich lasach, oferujące wspinanie techniczne w doskonałej jakości skale. To prawdziwa mekka wspinaczy lubiących odrobinę ryzyka, zabawy we wspinanie tzw. tradycyjne (na własnej protekcji).

Długie drogi na Skalnym Moście mogą dostarczyć wielu wrażeń, a walka z tamtejszymi rysami wymaga nie lada umiejętności w poruszaniu się w tego typu formacjach, lub stanowi dobry trening przed wyruszeniem w góry i wielkie ściany. Także miłośnicy sportowego wspinania, po drogach z komfortową asekuracją poczują się usatysfakcjonowani tym, co Rudawy mają im do zaoferowania a ilość dostępnych dróg liczy się w setki, dzięki wysiłkowi wielu aktywnie eksplorujących osób. Palmę pierwszeństwa trzeba tutaj oddać Michałowi Kajcy, który z początkiem tego roku wydał przewodnik wspinaczkowy po omawianej grupie. Przewodnik zawiera opisy skał w Rudawach z wyłączeniem Sokolików, ponieważ te doczekały się kilka lat temu osobnego i również obszernego przewodnika. Z dostępnością obu nie ma kłopotów a na pewno są do kupienia w schronisku Szwajcarka, w Górach Sokolich, lub na taborisku „Pod Krzywą”, także położonego u stóp tych gór.

Do znanych rejonów wspinaczkowych z pewnością należy zaliczyć Hejszowinę, czyli skały znajdujące się w Parku Narodowym Gór Stołowych – to niewielki obszar skał piaskowcowych, których największe nagromadzenie występuje u południowych i zachodnich sąsiadów (m.in. słynne Teplice, Adrszpach). Ale to, co znajduje się po naszej stronie, jest wystarczające, aby poczuć ten specyficzny smak piaskowcowego wspinania w tzw. „krainie wysokiego ringa”. To wspinanie w doskonałej skale, oferującej niezwykłe tarcie, wymagające przy tym naprawdę dobrej pracy nóg – ta skała lubi wspinaczy technicznych i posiadających mocną „psyche”, ponieważ odległości między punktami asekuracyjnymi bywają słuszne, a asekuracja z „węzełków” bynajmniej nie poprawia samopoczucia komuś, kto nie jest z nią obyty... Niemniej warto spróbować, ponieważ znajdują się w skałach Hejszowiny także drogi dla ludzi. Wcześniej jednak warto zapoznać się z zasadami wspinania na tym obszarze, ponieważ z wymienionych ma on największe obwarowania dotyczące ruchu wspinaczkowego. Informacje te znaleźć można w internecie, na stronie Łódzkiego Klubu Wysokogórskiego (ŁKW), Parku Narodowego Gór Stołowych, lub w przewodniku wspinaczkowym wydanym przez ŁKW.

Tatry – tego słowa chyba nikomu nie trzeba tłumaczyć. Nasze góry najwyższe to doskonały poligon wspinaczkowy przed Alpami, górami wyższymi, ale też świetny cel sam w sobie. Bo naprawdę warto przejść takie klasyki jak drogi na Zamarłej Turni, krótkie acz ładne klasyki na Mnichu – dające smak górskiej przygody. A ta prawdziwie górska czeka na nas na naszej „ścianie ścian” czyli Kazalnicy Mięguszowieckiej – zarówno latem jak i zimą. Nasze góry mają opinię wyjątkowo kapryśnych pogodowo, a przez Tatry zimą przeszli wszyscy nasi czołowi alpiniści i himalaiści. Zaś doskonałym wprowadzeniem do wspinania tutaj są wyżej wspomniane Rudawy czy Hejszowina.

Podobnie jak w przypadku Gór Stołowych, jest to obszar parku narodowego, więc wspinanie tutaj wymaga zasięgnięcia informacji o udostępnionych do wspinania obszarach. Kluby wysokogórskie udostępniają na swoich stronach schematy najpopularniejszych dróg wspinaczkowych, ale również rynek przewodników papierowych jest bogaty a ostatnimi czasy najbardziej znaną pozycją są przewodniki autorstwa Władysława Cywińskiego, który z prawdziwym zacięciem opisuje nasze, niewielkie przecież, góry.

Poza wymienionymi rejonami wspinaczkowymi, które należą do najbardziej znanych, najpopularniejszych – wspinać można się w wielu mniej popularnych, co za tym idzie - mniej obleganych. A, uwierzcie, te małe bywają czasem prawdziwymi perełkami w skali kraju. Aby nie być gołosłownym – czerwony drobnoziarnisty piaskowiec, niczym z Indian Creek, znajdziecie w jednym z podkieleckich kamieniołomów, fantastycznie urzeźbiona Skała z Medalionem na Dolnym Śląsku dostarczy wam niezapomnianych wrażeń estetyczno – wspinaczkowych, zaś podkarpacki Kamieniec może być świetnym wstępem w krainę tarciowego wspinania i oblaków, przed Hejszowiną.

Informacje o nich, skałoplany, zasady wspinania znaleźć można najczęściej na stronach regionalnych klubów górskich oraz na serwisie www.wspinanie.pl i www.redpoint.pl.

Tomek Markiewicz

Wspinaczka - jak zacząć? ❯