Separacja a rozwód

Separacja czy rozwód - co jest korzystniejsze?

Tymczasem separacja nie jest tylko chwilowym „zawieszeniem małżeństwa”, ponieważ pociąga za sobą także skutki prawne, które w efekcie mogą pogorszyć sytuację i jeszcze bardziej oddalić was od siebie. Warto również zwrócić uwagę na to, że separacja w wielu postanowieniach sądowych przypomina rozwód. Zanim więc zdecydujesz się na którekolwiek z rozwiązań, przemyśl wszystkie konsekwencje, jakie ze sobą niosą.

1. Orzeczenie o rozwodzie vs. orzeczenie o separacji

Aby doszło do separacji, sąd musi wydać orzeczenie o separacji. Bez względu na to, czy sąd rozpatruje sprawę w trybie nieprocesowym (w przypadku nieposiadania dzieci) czy procesowym – każda ze stron zostanie przesłuchana.

O ile orzeczenie o separacji może zostać wydane w trybie nieprocesowym, o tyle orzeczenie rozwodu jest możliwe tylko i wyłącznie po przeprowadzeniu procesu sądowego – czyli ty pozywasz żonę lub ona ciebie o rozwód (przy czym nie może tego zrobić małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi na to zgodę). Następnie musicie wykazać, że nastąpił całkowity i trwały rozpad waszego małżeństwa i to na wielu płaszczyznach – fizycznej, uczuciowej i ekonomicznej.

2. Koszty rozwodu i separacji

Podstawowe koszty to 100 zł w przypadku sprawy o separację na wasz zgodny wniosek i 600 zł – separacja sporna (należy złożyć pozew o separację).

Z kolei koszty rozwodu wynoszą tyle samo, co koszty separacji spornej, czyli 600 zł.

3. Finansowe skutki rozwodu i separacji

• Rozdzielność majątkowa
  Od momentu orzeczenia separacji lub rozwodu każde z was zarabia już na własny rachunek. Ponadto na drodze umownej lub sądowej wasz wspólny majątek może ulec podziałowi, jednak tutaj należy liczyć się z dodatkowymi kosztami sądowymi – 300 - 1000 zł.
• Alimenty
  Małżonek, który nie został uznany za wyłącznie winnego separacji lub rozwodu i który żyje w niedostatku, może zażądać od drugiego małżonka lub rozwodnika alimentów zapewniających mu utrzymanie odpowiednie do usprawiedliwionych potrzeb oraz do możliwości zarobkowych i majątkowych małżonka lub rozwodnika zobowiązanego udzielić mu tych alimentów. Z kolei w sytuacji, gdy jedno z was zostało uznane za winne rozkładu pożycia, zobowiązane jest płacić małżonkowi (niewinnemu) lub byłemu małżonkowi (niewinnemu) – alimenty, nawet, jeśli ten nie żyje w niedostatku, ale separacja lub rozwód znacznie pogorszyły jego sytuację finansową. Ponadto jedno z was, w przypadku małżeństwa z dziećmi, zobowiązane jest do płacenia alimentów na dzieci w ręce małżonka lub byłego małżonka, z którym dzieci mieszkają. Dzieje się tak, ponieważ sąd uprzednio orzeka, w jakim stopniu każde z małżonków lub rozwodników odpowiedzialne jest za utrzymanie i wychowanie dzieci.
• Wyłączenie z dziedziczenia
  Jeśli nie sporządzono testamentu, nie dziedziczycie po sobie, dotyczy to zarówno separacji jak i rozwodu.

5. Władza rodzicielska po rozwodzie / separacji

Zarówno w przypadku separacji, jak i rozwodu – jeżeli posiadacie małoletnie dziecko, sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednej ze stron, ale tym samym ogranicza także władzę rodzicielską drugiej ze stron, np. poprzez uregulowanie kontaktów z dzieckiem.

Warto, żebyś zwrócił uwagę na to, że jeśli dziecko urodziło się po 300 dniach od orzeczenia separacji lub rozwodu, brak jest prawnego domniemania, że dziecko pochodzi z tego małżeństwa, wówczas wykonywanie władzy rodzicielskiej w całości spoczywa na matce dziecka.

Z tym, że w przypadku rozwodu okres 300 dni liczony jest od momentu uprawomocnienia się wyroku rozwodowego, który powoduje ustanie małżeństwa, a nie od momentu ogłoszenia tego wyroku. W związku z tym, jeżeli dziecko urodziło się po ogłoszeniu wyroku rozwodowego, ale przed jego uprawomocnieniem, to uznaje się wówczas, że dziecko urodziło się w trakcie trwania małżeństwa. Przy czym – jeśli dziecko urodziło się przed upływem trzystu dni od rozwodu, ale po zawarciu przez matkę drugiego małżeństwa, domniemywa się, że pochodzi ono od drugiego męża i to on będzie współdzielił z matką wykonywanie władzy rodzicielskiej.

Pamiętaj niemniej, że o władzę rodzicielską możesz ubiegać się nawet po upływie 300 dni od separacji czy rozwodu, przedstawiając dowody swojego ojcostwa w postaci badania krwi, badania antropologicznego lub badania DNA.

5. Rozwód a mieszkanie

Sąd orzeka o korzystaniu ze wspólnego mieszkania w okresie separacji i po rozwodzie. Oczywiście, możliwa jest także eksmisja jednego z małżonków lub byłych małżonków, jeśli ten uniemożliwia wspólne mieszkanie (orzeczenie o eksmisji to 200 zł ekstra dla sądu). Ponadto na wasz zgodny wniosek sąd może orzec również o podziale wspólnego mieszkania lub o przyznaniu mieszkania jednej ze stron.

6. Różnica między rozwodem a separacją

Separacja w znacznym stopniu przypomina rozwód, jednak między nimi występuje także zasadnicza różnica: rozwód kończy małżeństwo i po jego orzeczeniu możesz powtórnie zawrzeć związek małżeński, a separacja niejako „zawiesza” stare małżeństwo, dlatego w trakcie jej trwania nie będziesz miał możliwości zawarcia nowego związku małżeńskiego, możesz natomiast znieść separację i przywrócić stare małżeństwo. W tym celu występujesz do sądu o zniesienie separacji, czyli wraz z małżonką składasz zgodny wniosek (nie musicie ponownie zawierać związku małżeńskiego). Sprawa toczy się przed sądem okręgowym właściwym dla waszego wspólnego miejsca zamieszkania bądź wspólnego miejsca pobytu. Po rozprawie sąd wydaje postanowienie o zniesieniu separacji, jednak staniecie się ponownie pełnoprawnym małżeństwem dopiero, gdy postanowienie uprawomocni się.

Kolejną różnicę między rozwodem a separacją stanowi fakt, że po rozwodzie twoja była małżonka będzie mogła wrócić do swojego dawnego nazwiska, a separacja nie daje jej takiej możliwości. Dodatkowo w okresie separacji będziecie z żoną zobowiązani do niesienia wzajemnej pomocy (wsparcie duchowe, pomoc w załatwianiu trudnych spraw oraz pomoc materialna), jeśli wymaga tego sytuacja i tzw. względy słuszności.

Przed dokonaniem ostatecznej decyzji o separacji lub rozwodzie musisz dokładnie przemyśleć wszystkie za i przeciw oraz liczyć się z konsekwencjami. Jeśli jednak istnieje szansa na uratowanie waszego małżeństwa, to warto zdecydować się na separację, bo po jej zniesieniu związek małżeński zostaje przywrócony. Rozwód to decyzja nieodwracalna i raz na zawsze rozwiąże twoje małżeństwo.

Separacja to dobre rozwiązanie w sytuacji, gdy potrzebujecie po prostu czasu na naprawę tego, co przestało w waszym związku funkcjonować, musicie nabrać dystansu do siebie i zmienić pewne rzeczy na lepsze. Rozdzielenie podczas separacji daje czas na przemyślenia. Orzeczenie separacji jest łatwiejsze i przebiega szybciej niż orzeczenie rozwodu, bo przed sądem nie trzeba udowadniać, że rozkład pożycia jest trwały.

Co więcej, na separację możesz się zdecydować również , gdy znajdujesz się w określonych sytuacjach: małżonka nie chce dać ci rozwodu (a niestety jej zgoda niezbędna jest wówczas, gdy np. zdradziłeś ją lub po prostu małżeństwo rozpadło się z twojej winy) bądź sąd oddalił powództwo o rozwód; chcesz uporządkować między wami sprawy majątkowe i osobiste oraz gdy ze względów religijnych nie możesz wziąć rozwodu.

Agnieszka Vincenc