Tłumienie emocji może ci zaszkodzić

Negatywne emocje w twoim życiu

Stajesz rano przed lustrem i patrzysz sobie w oczy. Widzisz faceta, na którego twarzy wypisane są emocje. Negatywne. Boisz się. Strachem napełnia cię praca, układy w rodzinie albo relacje z partnerką. Wściekasz się, bo wydaje ci się, że nie zrobiłeś czegoś, co mogłoby poprawić twoje życie. Albo wręcz przeciwnie – zrobiłeś coś, wyrządzając krzywdę komuś innemu. Może jesteś apatyczny, bo twoim zdaniem mogłeś sobie lepiej poradzić z wieloma sprawami. W efekcie opadły ci ręce z bezsilności. Masz wrażenie, że cierpisz, jesteś wyczerpany i osłabiony, bo nie masz planu na życie. Być może jesteś zawiedziony, ponieważ podejrzewasz, że nie spełnią się twoje oczekiwania. Wydaje ci się przy tym, że to wyłącznie twoja wina. Mało tego, dochodzisz do wniosku, że jesteś człowiekiem bezwartościowym. Wszystko to cię przytłacza, a mimo, iż otaczają cię ludzie, czujesz się samotny.

Chowanie negatywnych emocji

Spędzasz przed lustrem pewien czas, golisz się, myjesz zęby i myślisz. O targających tobą emocjach i o tym, jak bardzo zależy ci, aby nikt się nie zorientował, co się w tobie kotłuje. No bo gdy na przykład wchodzisz z kimś w spór – obojętne, czy w domu, czy w pracy – i usłyszysz parę gorzkich słów o sobie, najlepiej udać pełną obojętność. Przecież ciebie to nie dotknęło, prawda? Przynajmniej inni tak powinni pomyśleć.

Tworzysz o sobie legendę twardziela, po którym wszystko spływa jak po kaczce. Ignorujesz zaczepki, bo i tak skończą się wcześniej czy później. Z kamienną twarzą przystępujesz do biznesowych rozmów i z miną pokerzysty trwasz do końca negocjacji. Patrzysz na film, na którym zarejestrowano cudze nieszczęście, wyciskające łzy z oczu oglądającym. Ale nie tobie. Jesteś świadkiem wydarzenia, po którym ludziom zbiera się na wymioty. Tobie nawet powieka nie drgnie. I o to ci chodzi.

Jednak nie żyjesz na bezludnej wyspie ani w jaskini eremity. To, że wczoraj i dzisiaj udało ci się wytrwać, skutecznie tłumiąc emocje, nie oznacza, że z nimi wygrałeś. Twoje życie trwa i jeszcze niejeden raz znajdziesz się w sytuacji, w której wypadnie ci się zmierzyć z negatywnymi emocjami. One nie tylko wracają, ale i gromadzą się w tobie. A to może zagrażać twojemu zdrowiu, a nawet życiu.

Badania nad emocjami

W przeszłości ludzie często nie obawiali się uzewnętrzniać swoich stanów emocjonalnych. Swoją mimiką, wyolbrzymionymi gestami dawali znać otoczeniu, co się z nimi dzieje, co przeżywają. Postęp cywilizacyjny sprawił, że dzisiaj mamy więcej stresów wywołujących negatywne emocje. Zarówno kobiety, jak i mężczyźni nauczyli się je tłumić, kontrolować. Zapewne znaczna część z nich nie wie, że bardzo sobie w ten sposób szkodzi.

Naukowcy zajmujący się chorymi w szpitalach dowiedli, że tak zwani trudni pacjenci, wieczni malkontenci, narzekający na służbę zdrowia i metody terapii… dochodzą do siebie znacznie szybciej niż ci, którzy łykają wszystkie tabletki bez szemrania i podporządkowują się białemu personelowi bez zdania sprzeciwu.

Badacze odkryli niezwykle ciekawą rzecz. Według nich ukrywanie bólu – z punktu widzenia pacjenta – nie popłaca. Gdybyś na przykład bardzo cierpiał z powodu boleści, ale nie dawał tego po sobie poznać, dałbyś radę znieść nawet intensywną dolegliwość. Niestety, ból odczuwałbyś o wiele dłużej. Tłumienie ekspresji sprawia, że łatwiej zniesiesz negatywną emocję, ale będzie ci dłużej towarzyszyć.

Negatywne emocje a twoje zdrowie

Eksperci od spraw medycyny i psychologii odkryli bezpośredni wpływ tłumienia negatywnych emocji na zdrowie człowieka. Okazało się, że zachowanie kamiennego oblicza w każdej sytuacji ma swoją cenę i to niemałą.

Wyobraź sobie, że jesteś w stanie silnego wzburzenia, ale dałbyś wszystko, by nikt się zorientował. Robisz dobrą minę do złej gry. Tymczasem utrzymanie nieprzeniknionej maski na twoim obliczu drogo cię kosztuje. Rośnie ciśnienie krwi, zaczynasz się nadmiernie pocić i szybciej oddychać. To stres. Organizm wytwarza więcej adrenaliny i kortyzolu. Twoje emocje nie ujawniają się na zewnątrz, ale cierpią na tym układy i organy wewnętrzne. Jeśli takie sytuacje powtarzają się nader często, powstaje bardzo duże prawdopodobieństwo, że zaatakują cię choroby o podłożu psychosomatycznym. Wymieńmy kilka z nich: wrzody żołądka, astma, nadpobudliwość jelita grubego, choroby dermatologiczne, nadciśnienie tętnicze.

Negatywne emocje, zmierz się z nimi

Nikt, chyba, że wiedzie żywot pustelnika, nie jest w stanie uniknąć negatywnych emocji. Zapoznaliśmy cię z ich ujemnym wpływem na zdrowie, co nie oznacza, że nie możesz sobie z nimi poradzić. Nie istnieją wprawdzie uniwersalne recepty, które można w ciemno zastosować. Mało tego, wielu ludzi ma własne, skuteczne sposoby, których się trzyma. Niektórzy spacerują, bo świeże powietrze jest dla nich w sytuacji stresowej najważniejsze. Inni pozbywają się nadmiaru energii – przez kwadrans się gimnastykują lub biegają. Jeszcze inni muszą się komuś wygadać.

Ty oczywiście możesz wypracować jakieś swoje metody. Włączyć ulubioną muzykę, przytulić bliską osobę, sprawić sobie przyjemność sięgając po smakołyk albo zdrzemnąć się. Koniecznie jednak musisz nad wszystkim się zastanowić. Wróć pamięcią do sytuacji, która ostatnio wywołała u ciebie wyjątkowo silne negatywne emocje i spróbuj spojrzeć na wydarzenie z boku, z dystansu. Zastanów się, co było bezpośrednią przyczyną ich powstania? W jakim byłeś otoczeniu? Kto był wtedy blisko ciebie? Co czułeś i jakie myśli wpadały ci wówczas do głowy? Jaka była reakcja twojego organizmu?

Przez lata swego życia zdążyłeś dobrze poznać samego siebie, a jeśli jeszcze uda ci się znaleźć odpowiedzi na powyższe pytania, to na pewno zdołasz łatwiej i szybciej pokonać negatywne emocje.

Maciej Korzeniowski