6 zachwycających filmów o kosmosie i misjach kosmicznych

Filmów Sci-Fi, czy to przygodowych czy akcji, osadzonych w kosmosie powstało bardzo wiele. Często są to wartościowe i wciągające dzieła. Ja tym razem postanowiłem jednak skupić się na eksploracji i prezentacji przestrzeni kosmicznej w produkcjach, które albo oparte zostały na faktach, albo które są przynajmniej blisko realizmu – zarówno jeśli chodzi o prezentację, jak i fabułę.

Twórcy filmów, które mają rozgrywać się w kosmosie, stają przed niezwykle trudnym zadaniem. Muszą bowiem idealnie odwzorować warunki panujące zarówno w przestrzeni kosmicznej, jak i na statku kosmicznym. Wymaga to sporej wiedzy, a także budżetu pozwalającego na stworzenie skomplikowanych efektów specjalnych. Jeśli jednak wszystkie te elementy zostaną połączone, otrzymujemy zapierające dech w piersiach dzieło. Mnie szczególnie w pamięci utkwiły następujące produkcje filmowe:

Pierwszy krok w kosmos / The Right Stuff (1983)

Ponad trzygodzinny film w niezwykle ciekawy sposób prezentuje nam okres rozwoju amerykańskich badań nad przestrzenią kosmiczną. Widzimy Chucka Yeagera, który dokonał pierwszej udanej próby pokonania samolotem bariery dźwięku, co wydarzyło się w 1947 roku. Kilka lat później świat obiega informacja o pomyślnym wystrzeleniu w kosmos przez Związek Radziecki pierwszego sztucznego satelity. Prezydent Eisenhower podejmuje decyzję o przyspieszeniu prac nad programem Mercury. To Amerykanie chcą jako pierwsi wysłać ludzi na księżyc...

Ciekawie opowiedziana historia rozwoju kosmonautyki z amerykańskiej perspektywy. Dramat w reżyserii Philipa Kaufmana to świetnie zrealizowana opowieść, w której ogromne znaczenie odegrał pierwiastek ludzki. Po kilku dekadach scenografia czy efekty specjalne nie zachwycają, ale na pewno jest to klasyka i kawał dobrego filmu. Otrzymał on cztery Oscary, a zagrali w nim między innymi Ed Harris, Sam Shepard czy Scott Glenn.

Kadr z filmu „Pierwszy krok w kosmos”

Apollo 13 (1995)

Film w reżyserii Rona Howarda to pozycja obowiązkowa na każdej podobnej liście. Opowiada on opartą na faktach historię misji amerykańskiego statku kosmicznego. Rzecz dzieje się w 1970 roku, a astronauci Lovell, Haise i Swigert, którzy początkowo mieli wziąć udział w misji Apollo 14, zostali przesunięci do załogi Apollo 13. Miał to być rutynowy lot w kosmos, którym nie interesowała się opinia publiczna. Aż do momentu, gdy na pokładzie statku doszło do wybuchu.

Świetnie wyreżyserowany i jeszcze lepiej zrealizowany dramat doceniony został między innymi dwoma Oscarami. Produkcja zarobiła na całym świecie ponad 350 milionów dolarów i po dziś dzień uważana jest za jedną z najlepszych, która dotyka problemu lotów kosmicznych. W filmie wystąpili wspomniany już przy poprzedniej produkcji Ed Harris, a także niezawodny Tom Hanks czy świetny Kevin Bacon. Stworzona z dużym rozmachem produkcja zachwyca nawet dziś.

Grawitacja / Gravity (2013)

Alfonso Cuarón stworzył w 2013 roku osadzony w kosmosie dramat. Film opowiada historię dwójki astronautów, którzy jako jedyni przeżyli zderzenie stacji kosmicznej ze szczątkami satelity, do którego doszło w orbicie ziemskiej. Oboje robią wszystko co w ich mocy, żeby wrócić do swoich domów. Sytuacja jest jednak dramatyczna...

„Grawitacja” okazała się wielkim przebojem 2013 roku. Film zarobił ponad 700 milionów dolarów i zdobył aż siedem Oscarów! Niektórzy narzekali na dość wolno prowadzoną akcję, ale (przynamniej moim zdaniem) wszystko wynagradza strona techniczna produkcji. Wspaniałe efekty specjalne, niesamowite ujęcia i zapierające dech w piersiach widoki. Nie mam również zastrzeżeń do obsady – Sandra Bullock i George Clooney wykonali kawał dobrej roboty. Tak, Ed Harris również zagrał w „Grawitacji”. To niezbędne uzupełnienie obsady każdego filmu o astronautach?

Marsjanin / The Martian (2015)

Ze wszystkich wybranych przeze mnie filmów, chyba ten jest najmniej realistyczny pod względem prezentacji świata. Wszystko bowiem dlatego, że opowiada o misji, który wysłana została na Marsa w celu zbadania planety. Nieszczęśliwy splot wydarzeń sprawia, że na miejscu pozostaje jeden ranny astronauta. Gdy odzyskuje przytomność odkrywa, że znajduje się na planecie sam, w zdewastowanym obozie. Nie ma łączności z dowództwem, a także dysponuje minimalnymi zapasami powietrza i pożywienia. Podejmuje jednak walkę o przetrwanie.

Ridley Scott puścił wodze fantazji, ale wydaje się, że jego wizja wcale nie musi być aż tak odległa. Załogowe statki kosmiczne zostaną wysłane na Marsa wcześniej czy później, a planeta ostatecznie zostanie zbadana. W „Marsjaninie” zachwycają efekty specjalne oraz przedstawienie świata. Pozostaje mieć nadzieję, że misje związane z eksploracją Marsa w realnym świecie będą bardziej udane, niż ta w filmie z 2015 roku.

Pierwszy człowiek / First Man (2018)

Wracamy do historii astronautyki, a konkretnie do najważniejszego w jej dziejach człowieka – Neila Armstronga. Damien Chazelle postanowił w 2018 roku przygotować fabularyzowaną opowieść o legendarnej misji kosmicznej, której zwieńczeniem było udane lądowanie na księżycu.

Choć sama produkcja jest opowieścią niezwykle szczegółową, momentami monotonną, dla miłośników kosmosu to pozycja obowiązkowa. Zadbano o wszystkie, nawet najdrobniejsze szczegóły. W filmie pokazano, jak wiele poświęcić musiał Neil Armstrong, żeby dokonać jednej z najważniejszych rzeczy w historii całej ludzkości. To wciągająca i nieco sentymentalna opowieść, która na pewno jest warta zobaczenia – z jednej strony jest piękna, a z drugiej przerażająca. Niezmiennie jednak fascynuje. Główną rolę w „Pierwszym człowieku” zagrał Ryan Gosling.

Apollo 11 (2019)

Na koniec propozycja dla miłośników dobrze zrealizowanych i ciekawych dokumentów. Jak nietrudno się domyślić, „Apollo 11” opowiada o najważniejszej misji w historii lotów w kosmos. Skupia się na misji, której podjęli się wspomniany wcześniej Neil Armstrong, a także Buzz Aldrin oraz Michael Collins. Film pełen jest archiwalnych materiałów. Sporo z nich nigdy wcześniej nie ujrzało światła dziennego, będąc pod kontrolą NASA. Świetnie zrealizowany i bardzo pouczający dokument doceniony został trzema nagrodami Emmy.

Michał Grzybowski