David Lynch to twórca niezwykły, szalenie utalentowany, ale jednocześnie nie dla wszystkich zrozumiały. Ma swoje podejście do sztuki i od wielu dekad się go trzyma. Nawet jeśli jego filmy nie są dla wszystkich łatwe do przyswojenia, na pewno fascynują. Nie bez powodu reżyser i scenarzysta nazywany jest „władcą snu”. Jego dzieła są czymś z pogranicza snu i jawy, czymś nie do końca oczywistym i na pierwszy rzut oka zrozumiałym.
W swojej twórczości Lynch bawi się wieloma gatunkami filmowymi. Tworzy gdzieś na pograniczu thrillera, dramatu, groteski, surrealizmu i absurdu. Można nie przepadać za jego dziełami, ale zdecydowanie należy mieć do nich szacunek. Na naszej liście znajdziecie sześć filmów Lyncha, które zwyczajnie wypada znać. To klasyka dobrego kina!
Głowa do wycierania (1977)
Pełnometrażowy debiut reżyserski Davida Lyncha to dzieło – nie oszukujmy się – przedziwne. Opowiada historię Henry’ego, a rzecz dzieje się albo w świecie postapokaliptycznym, albo po prostu w czyimś koszmarze, w mieście przemysłowym. Główny bohater podczas kolacji u rodziców swojej dziewczyny dowiaduje się, że ta urodziła mu dziecko. Potomek okazuje się jednak dziwnym stworkiem, którym od tego momentu ma zajmować się Henry. A to dopiero początek przedziwnych wydarzeń...
„Głowa do wycierania” to dzieło całkowicie surrealistyczne, które już w drugiej połowie lat 70. zdefiniowało twórczość Lyncha. Na pewno jest to obraz wart obejrzenia, ale jednocześnie nie polecam go nikomu, kto dopiero z dziełami reżysera ma zamiar się zapoznać. Łatwo od tego filmu, a przez to od całej twórczości Lyncha się „odbić”. Film jest fascynujący w swoim przekazie i wielopoziomowy jeśli chodzi o znaczenia, ale niezwykle trudny w odbiorze. Warto dać mu szansę, ale będąc już zaznajomionym z innymi dziełami reżysera.
Głwyny bohater filmu „Głowa do wycierania”
Człowiek słoń (1980)
Druga z naszych propozycji to już dzieło obowiązkowe, jeden z najlepszych filmów Davida Lyncha – „Człowiek słoń”. Opowiada on tragiczną historię mężczyzny, który cierpi na niezwykle rzadką chorobę i z tego powodu jest atrakcją cyrkową. Doktor Frederick Treves przypadkowo natrafia na jego występ i postanawia go wypożyczyć w celu zbadania. Okazuje się, że pod zdeformowanym ciałem kryje się człowiek o niesamowitej wrażliwości i inteligencji.
Film opowiada prawdziwą historię Josepha Merricka, który zyskał sławę w epoce wiktoriańskiej, a który owo zainteresowanie swoją osobą zawdzięczał właśnie nieznanej chorobie powodującej deformację ciała. O przypadku Merricka napisał właśnie sir Frederick Traves w książce pt. „The Elephant Man and Other Reminiscences”. Lynch w charakterystyczny dla siebie sposób opowiedział historię Człowieka-słonia i zrobił to w sposób niesamowicie sugestywny i plastyczny. Po mistrzowsku wprowadził nas w ten nieco przerażający, odrzucający świat. W filmie zagrali między innymi Anthony Hopkins czy John Hurt.
Kadr z filmu „Człowiek słoń”
Blue Velvet (1986)
Kolejne wielkie dzieło Lyncha. „Blue Velvet” to opowieść o detektywie Williamsie, który rozpoczyna śledztwo po tym, jak otrzymuje znalezione na ulicy odcięte ludzkie ucho. W sprawę angażuje się również syn policjanta, Jeffrey, który dowiaduje się, że ze sprawą powiązana jest Dorothy – piosenkarka w nocnym klubie. Podstępem wchodzi do jej mieszkania. Ta odkrywa jego obecność i zmusza go do erotycznych zabaw. Jak to u Lyncha, wszystko dopiero zaczyna się rozkręcać...
Film łączy w sobie elementy kryminału, thrillera i erotyki. Choć sama historia nie jest wielce skomplikowana, produkcja odczytywana może być wielorako. Dotyka problemu zbrodni i kary, ale również wprowadzenia młodego człoweika w świat seksu. „Blue Velvet” został zrealizowany bardzo sprawnie. W z pozoru sielankowej i prowincjonalnej scenerii pokazany jest brutalny świat zbrodni i nocnych klubów, a także seksu i pieniędzy. W filmie pojawiła się plejada gwiazd – Isabella Rossellini, Kyle MacLachlan, Dennis Hopper czy Laura Dern.
Miasteczko Twin Peaks. Ogniu krocz za mną (1992)
Gdybym zdecydował się na wskazanie najlepszych dzieł Lyncha, serial „Miasteczko Twin Peaks” na pewno na liście by się znalazło. Ponieważ jednak mowa o filmach, warto wskazać produkcję pt. „Miasteczko Twin Peaks. Ogniu krocz za mną”. Jest to prequel słynnego serialu, który emitowany był w latach 1990-91. Film opowiada o wydarzeniach prowadzących do zabójstwa Laury Palmer, czyli stanowi ważne uzupełnienie całości historii.
Wszystkie najważniejsze i najbardziej doceniane cechy serialu „Miasteczko Twin Peaks” zostały zwarte również w tym filmie, dlatego jest pozycją obowiązkową dla miłośników Lyncha, a także samego stworzonego przez niego uniwersum. W obsadzie znaleźli się znani z serialu Kyle MacLachlan, Ray Wise, Mädchen Amick czy Dana Ashbrook.
Okładka DVD „Miasteczko Twin Peaks. Ogniu krocz za mną”
Zagubiona autostrada (1997)
Film opowiada historię saksofonisty Freda Madisona, który znajduje w swojej luksusowej posiadłości kasetę wideo. Zarejestrowano na niej zbrodnię, której dokonano w sypialni bohatera. Ofiarą jest jego żona – Renee – a zabójcą... Fred Madison. Policja, która pojawiła się na miejscu, aresztuje muzyka. Po kilku dniach okazuje się, że w celi znajduje się inny mężczyzna, a nie zatrzymany pod zarzutem zabójstwa saksofonista.
David Lynch w „Zagubionej autostradzie” znów sięga do różnych gatunków – to niezwykle sprawne połączenie thrillera, kryminału i dramatu. Historia jest zaskakująca i wciągająca, a gra aktorska na bardzo wysokim poziomie. W produkcji pojawili się Bill Pullman, Patricia Arquette czy Robert Blake. W filmie nie brakuje charakterystycznych dla Lyncha elementów – odrobiny absurdu, niejasności czy surrealizmu. No ale tego należało się spodziewać...
Patricia Arquette w filmie Davida Lyncha
Mulholland Drive (2001)
Wkraczamy w XXI wiek. Film „Mulholland Drive” opowiada historię Rity, która traci pamięć wskutek wypadku samochodowego. Gdy odzyskuje przytomność, odkrywa, że jej torba pełna jest pieniędzy, ale nie ma pojęcia, skąd one pochodzą. Postanawia na własną rękę odkryć tajemnicę, ale szybko okazuje się, że nic nie jest takie, jak początkowo się wydaje...
Choć początkowo „Mulholland Drive” jest klasycznym thrillerem, w połowie dochodzi do pewnego wydarzenia, które wywraca wszystko do góry nogami. Lynch ponownie bawi się formą, a także pogrywa z widzami. Robi to w swoim charakterystycznym stylu. Z produkcją warto zapoznać się przede wszystkim z powodu scenariusza, który jest gwarancją niezwykle ciekawej i nieoczywistej historii. W rolach głównych świetne Naomi Watts oraz Laura Harring. Za film David Lynch otrzymał nominacje do Oscara i Złotego Globu.
Michał Grzybowski
Wejdź na FORUM! ❯
Komentarze (0) / skomentuj / zobacz wszystkie