Testosteron - władca naszego życia?

Testosteron: powtórka z biologii

Powstaje głównie w jądrach i jest hormonem płciowym. Już w brzuchu matki sprawił, że łatwo nas było odróżnić od naszych sióstr. Później dzięki niemu w naszych jądrach powstały plemniki, na twarzy pojawił się zarost, nasze ciało nabrało mocniejszej budowy, a nasze głosy stały się niższe niż u kobiet. Dzięki niemu otrzymaliśmy też typowe dla mężczyzn cechy – pociąg seksualny do kobiet oraz większą niż u nich agresję, skłonność do walki i podejmowania ryzyka zamiast ucieczki.

Działanie testosteronu: wcale on nie taki fajny

Wszystko dobrze, ale do czasu. Testosteron jest bowiem odpowiedzialny także za to, czego wcale nie chcemy. Po pierwsze, to on jest winny naszym zakolom, a później – łysinie. Po drugie – przez niego rośnie nam prostata, a jego wysokie stężenie przyspiesza rozwój jej raka. O ile sam przerost prostaty to „jedynie” częste wstawanie w nocy w celu oddania moczu i mniej satysfakcji w łóżku, to już nieleczony rak prostaty może doprowadzić do szybkiej śmierci. No i co tu ukrywać – większa niż u kobiet skłonność do wchodzenia w konflikt też nie zawsze jest powodem do dumy.

Nadmiar testosteronu

Zbyt duże stężenie testosteronu we krwi może cię wpakować w kłopoty wynikające z twoich agresywnych zachowań. Co możesz zrobić? Niewiele. Naukowcy odkryli jednak, że poziom tego hormonu spada po zawarciu małżeństwa i pojawieniu się w rodzinie dziecka. W tych sytuacjach z samca-zdobywcy musisz się zamienić w samca-opiekuna, a do tej roli agresja nie jest aż tak potrzebna. Poziom testosteronu we własnej krwi możesz też obniżyć za pomocą treningu aerobowego, czyli pływając, biegając lub jeżdżąc na rowerze.

Niski poziom testosteronu

Kiedy jednak masz za mało testosteronu (a musisz wiedzieć, że po trzydziestce jego stężenie we krwi stale się zmniejsza), możesz czuć, że brakuje ci męskości – zarówno w wyglądzie, jak i w zachowaniu. Rośnie ci brzuch i piersi, tracisz ochotę na seks, czujesz się wiecznie zmęczony i niezadowolony z siebie. W takiej sytuacji możesz podnieść poziom testosteronu we krwi stosując się do kilku prostych rad:

• jedz mięso, najlepiej chude czerwone, a więc zawierające cenny dla produkcji testosteronu cynk,
• jedz kapustę, kalafior i brokuły,
• unikaj alkoholu,
• jedz produkty zawierające „dobry” cholesterol HDL oraz zdrowe tłuszcze (np. orzechy lub oliwę z oliwek),
• trening aerobowy zamień na trening siłowy,
• sięgnij po suplementy diety zawierające buzdyganek ziemny (tribulus terrestris),
• odwiedź endokrynologa.

Cykl dnia

Testosteron rządzi nie tylko naszym życiem, ale też naszym dniem. Największe jego stężenie ma miejsce od rana do południa. Wtedy mamy najwięcej energii do pracy (i seksu) i jesteśmy najbardziej pewni siebie, a nasze zmysły pracują najlepiej. Niestety, w tym czasie jesteśmy też najbardziej skorzy do kłótni. Prace zespołowe i omawianie potencjalnie spornych tematów lepiej więc zostawić na popołudnie, kiedy zmniejszony poziom testosteronu da nam więcej szans na uniknięcie spięcia.

Dopalanie

Oczywiście, tak jak w przypadku wielu innych substancji organicznych, również testosteron nauczyliśmy się wytwarzać sztucznie. Po co? Głównie po to, żeby leczyć tych, którzy cierpią na jego niedobór. Ale nie tylko. Wie o tym każdy, kto w miarę regularnie odwiedza siłownię. Jeśli zechcesz wstrzykiwać sobie domięśniowo testosteron lub będące jego sztucznymi odpowiednikami sterydy anaboliczne, szybko będziesz miał sporo dodatkowych mięśni bez wylewania litrów potu. Przyjmowanie dodatkowego testosteronu (tzw. terapia hormonalna) może też poprawić twoją samoocenę, zwiększyć twoje libido oraz dodać ci energii. Może też przysporzyć ci sporo nowych kłopotów, jeśli będziesz ją stosował nieumiejętnie:

• będziesz wyglądał jak mutant,
• zwiększysz poziom cholesterolu we krwi, a co za tym idzie – ryzyko zawału,
• zwiększysz swoją agresywność,
• zachorujesz na raka prostaty,
• będziesz się nadmiernie pocił i miał za wysokie ciśnienie,
• będziesz produkował mniej spermy
• będziesz miał problem z erekcją.

Pamiętaj poza tym, że o ile terapia hormonalna ma swoje wady i zalety, to nie jest ona przeznaczona dla każdego. Zanim się więc na nią zdecydujesz, zamiast kolegi z siłowni za konsultanta wybierz sobie endokrynologa.

Piotr Kławsiuć