Prostata – objawy, badanie, leczenie

Prostata – objawy

Gruczoł stercza, czyli prostata, to organ - normalnie produkujący płyn, w którym znajdują się plemniki - który ma taką właściwość, że z wiekiem często powoduje problemy. Bierze się to stąd, że ta umiejscowiona pod pęcherzem niewielka (wielkości kasztana) część twojego ciała, po czterdziestym roku życia niemal zawsze zaczyna rosnąć. Efekt tego wzrostu - uczenie nazywany gruczolakiem - powoduje ucisk na sąsiednie tkanki, zwłaszcza cewkę moczową i w efekcie objawia się szeregiem nieprzyjemnych dolegliwości.

Zaczyna się od drobnych rzeczy, które bardzo negatywnie wpływają na komfort życia każdego faceta. Pierwsze pojawiają się opóźnienia przy oddawaniu moczu. W skrócie: chce ci się skorzystać z toalety, ale i tak zawsze musisz dłuższą chwilę odczekać zanim popłynie uryna. Kolejnym objawem jest parcie na pęcherz i częste oddawanie moczu, nawet w nocy. Łatwo to zauważyć, bowiem zaczynasz odczuwać potrzebę korzystania z toalety znacznie częściej niż dotychczas.

Jeśli nic z tym nie zrobisz, objawy będą się nasilać do tego stopnia, że w końcu ciężko będzie normalnie funkcjonować, gdyż parcie na szybkie oddanie moczu będzie silne tak, że będziesz musiał cały czas znajdować się w zasięgu toalety, co może fatalnie wpływać na przykład na zdolność do nieskrępowanego podróżowania. Co więcej, przerost prostaty często kończy się nowotworowieniem zmian i zachorowaniem na raka gruczołu krokowego.

Jak wyglądają badania prostaty?

Podstawowe badanie prostaty można wykonać na 3 sposoby:

• Marker PSA, czyli badanie krwi, które pozwala wykryć specyficzny antygen (białko) gruczołu krokowego (prostate specific antigen). Badanie to pozwala z dużą dozą prawdopodobieństwa wykryć, czy masz - nawet w bardzo wczesnym stadium - jakiekolwiek zmiany nowotworowe wewnątrz prostaty. To bardzo ważne, bowiem ten typ nowotworu jest jednym z najczęściej występujących u mężczyzn (drugie miejsce po nowotworach płuc) a we wczesnym stadium jest całkowicie uleczalny.
  Normy obecności PSA we krwi zmieniają się wraz z wiekiem. Między 40 a 50 rokiem życia wynoszą one do 2,5 ng/ml, po 50. wzrastają do 4 ng/ml. Wyniki powyżej 4 ng/ml powinny się stać wskazaniem do dodatkowych badań (USG, biopsja).
• Badanie USG przez powłoki brzuszne. Jest typowym badaniem ultrasonograficznym. Głowica aparatu jest przystawiana do brzucha nieco poniżej pępka, wyniki wraz z opisem lekarskim są zazwyczaj gotowe natychmiast po jego wykonaniu.
• Badanie palpacyjne per rectum, czyli fizyczne badanie wykonywane przez lekarza urologa, który w jego trakcie palcem, przez szczelinę odbytu bada stan tego organu. Niestety – choć bardzo proste i szybkie w wykonaniu – badanie to u wielu facetów budzi zrozumiałą niechęć, czasem nawet lęk i odrazę, które powodują, iż niektórzy - ze szkodą dla siebie - rezygnują w ogóle z badań kontrolnych w tym zakresie.

Jeśli proste, acz inwazyjne badanie przez lekarza urologa byłoby dla ciebie kłopotliwe, najlepiej skorzystać z opcji markera PSA + USG prostaty przez powłoki brzuszne. Choć sam marker PSA jest obarczony pewnym marginesem błędu i nie daje 100% pewności co do tego, czy rzeczywiście mamy do czynienia z chorobą, to w kombinacji z badaniem USG otrzymujemy wiarygodne wyniki, bliskie 100% pewności. Samo badanie PSA to także idealna metoda na badania kontrolne wykonywane przynajmniej raz do roku. Sposób ten ma też jedną bardzo ważną zaletę w stosunku do badania fizycznego: może wyłapać zwiększoną obecność antygenu - a zatem ryzyko choroby - nawet w sytuacji, gdy guz prostaty jest na tyle mały, że badanie fizyczne go nie wykryje.

Najbardziej miarodajne wyniki dają oczywiście zaawansowane badania biopsyjne, ale te zlecane są dopiero w momencie zaobserwowania negatywnych zmian za pomocą badania markerem PSA i USG (które jednak większość lekarzy uważa za wystarczające do prawidłowej diagnozy), w razie potrzeby można też wykonać badanie per rectum, jednak w zdecydowanej większości przypadków nie jest ono potrzebne.

Zrób kompleksowe badania! Sprawdź dokładnie swój stan zdrowia. Wykonaj 15 badań laboratoryjnych, 2 USG, EKG i spotkaj się z internistą, aby omówić wyniki!
Zadbaj o siebie i skorzystaj z programu Świadomy Mężczyzna!

Kto powinien badać prostatę?

Właściwie każdy facet po 40. roku życia, bowiem przerost prostaty to bardzo częste zjawisko u dojrzałych mężczyzn. Z badań wynika, że jest niemal tak powszechne jak siwienie włosów i dotyka co najmniej 60% mężczyzn po sześćdziesiątce i aż 80% po osiemdziesiątym roku życia. Do tego główne następstwo przerostu gruczołu krokowego - jego rak - rozwija się bardzo wolno. Czasem od pierwszych zmian nowotworowych do powstania niewielkiego guza o objętości 1 ml mija aż 10 lat. Wykrycie zmian w tym czasie daje niemal 100% szansę na wyleczenie, dlatego tak ważne jest, byś poddawał się regularnym badaniom.

Kiedy bezwzględnie poddać się badaniu prostaty:

• wiek powyżej 40 lat
• pojawiające się problemy z oddawaniem moczu, wszelkie parcia na pęcherz, opóźnienia
• krwiomocz, czyli krew w moczu
• ból i pieczenie podczas oddawania moczu
• konieczność oddawania moczu w nocy
• nietrzymanie moczu
• niepokojące bóle krocza i podbrzusza

Jak często badać prostatę?

Zdrowy mężczyzna po czterdziestce powinien się badać regularnie raz w roku. Jeśli w jego rodzinie były przypadki problemów z prostatą lub gdy występuje któryś z powyższych objawów, powinien takie badania zacząć wykonywać nawet wcześniej.

Jaki lekarz skieruje na badanie markera PSA?

Skierowanie na badania może wystawić zarówno lekarz POZ (podstawowej opieki zdrowotnej) jak i lekarz urolog z poradni specjalistycznej. Badanie takie może zostać wykonane w ramach NFZ.

Krzysztof Samerski