Czym jest tarczyca?
Przeciętny facet o tarczycy wie niezbyt wiele. Jest, bo jest. Przyjęło się sądzić, że ten niewielki (ok. 30 gramów) gruczoł ma znacznie większy wpływ na życie kobiet niż mężczyzn i to kobiety są częściej dotykane przez jego nieprawidłową pracę.
Faktycznie, mężczyźni na choroby związane z zaburzonym funkcjonowaniem tarczycy zapadają rzadziej niż kobiety, ale nie są na nie odporni. Niestety lekceważenie problemów tarczycowych to także domena wielu lekarzy, którzy – być może z powodu braku doświadczenia w tym zakresie – często typowe dolegliwości wynikające ze zmian w tym organie przypisują zupełnie innym przyczynom. Co więcej, mężczyznom zazwyczaj nie proponuje się badań tarczycy, chyba, że sami o nie poproszą.
Jak działa tarczyca?
Tarczyca to ważny, choć niewielki organ położony w przedniej części szyi. Jest gruczołem produkującym cały zestaw hormonów: trójjodotyroninę (T3), kalcytoninę i tyroksynę (T4). Hormony te odpowiadają przede wszystkim za tempo przemiany materii w organizmie, czyli decydują o tym, czy jesteś szczupły, otyły, jak dużo masz energii, a nawet, czy jesteś skłonny do ruchu.
To jednak nie wszystko. Tarczyca ma wpływ na układ kostno-szkieletowy, nerwowy, wydzielanie hormonu wzrostu oraz hormonów płciowych. Jej prawidłowa praca przyczynia się także do regulacji poziomu niektórych pierwiastków we krwi. Tarczyca współpracuje też z przysadką mózgową, oraz odpowiada za gospodarkę jodem w całym organizmie. Jeśli w tarczycy dzieje się coś złego, ma to wpływ praktycznie na całe ciało i może dawać szereg objawów, które łatwo pomylić z dolegliwościami w innych organach.
Zrób kompleksowe badania! Sprawdź dokładnie swój stan zdrowia. Wykonaj 15 badań laboratoryjnych, 2 USG, EKG i spotkaj się z internistą, aby omówić wyniki!
Zadbaj o siebie i skorzystaj z programu Świadomy Mężczyzna!
Zaburzenia tarczycy
Tarczyca to wielka fabryka hormonów. Jeśli coś negatywnie wpływa na jej pracę, natychmiast zaburza się ich wytwarzanie, a to z kolei przekłada się na złe funkcjonowanie pozostałych części organizmu. Upośledzona tarczyca może produkować za mało hormonów, wtedy mamy do czynienia z jej niedoczynnością, lub za dużo, wtedy jest to nadczynność.
Chora tarczyca często też zmienia swoją objętość (zazwyczaj rośnie). Mogą się też na jej powierzchni i wewnątrz pojawiać różnorakie guzki, może też dojść do zakażenia bakteryjnego, wówczas określa się to mianem zapalenia tarczycy.
Nadczynność tarczycy u mężczyzn
Nadczynność tarczycy u mężczyzn daje objawy podobne do tych, które występują także u kobiet, przede wszystkim:
- widoczna nadpobudliwość, nerwowość
- zwiększona potliwość
- nieodporność na gorąco
- kołatanie serca
- duszności
- uczucie osłabienia fizycznego i psychicznego
- niechęć do najmniejszego wysiłku fizycznego
- utrata masy ciała
- drżenie rąk
- wytrzeszcz oczu
- bezsenność
- wyczuwalne powiększenie tarczycy
Oraz takie, które występują wyłącznie u mężczyzn:
- obniżenie libido
- zaburzenia potencji
Niedoczynność tarczycy u mężczyzn
Przeciwieństwem nadczynności jest niedoczynność tarczycy, która również ma swój zespół charakterystycznych objawów:
- zwiększenie masy ciała
- bóle stawów
- obrzęk szyi
- „nalana” twarz
- uczucie zmęczenia, senność, zaburzenia pamięci, problem z koncentracją, częste obniżenia nastroju a nawet depresja
- łatwe marznięcie, częste uczucie chłodu
- nawracające zaparcia
- zanik dołków nad obojczykami
- sucha, zimna, blada, mocno rogowaciejąca skóra
- obrzęki podskórne, zwłaszcza na twarzy i w powiekach
- łamliwe włosy, czasem zdarza się też przerzedzenie brwi
- zmieniony głos (chrypa)
- bradykardia zatokowa
- powiększone serce
Coraz częściej diagnozowanym schorzeniem, także wynikającym z błędnej pracy tarczycy jest choroba Hashimoto, czyli przewlekłe zapalenia tarczycy. Jest to choroba autoimmunologiczna. U zdrowego człowieka układ immunologiczny chroni organizm przed zakażeniami i infekcjami. W przypadku tej choroby układ odpornościowy organizmu identyfikuje własną tarczycę jako zagrożenie i wytwarza przeciwciała przeciwko jej tkankom. Sama choroba nie daje żadnych fizycznych objawów, tarczyca bowiem nie boli, natomiast dochodzi – jak w przypadku klasycznej niedoczynności i nadczynności – do zaburzenia gospodarki hormonalnej organizmu.
Generalnie, to co dzieje się z organizmem człowieka cierpiącego na tę przypadłość przypomina objawami niedoczynność tarczycy, gdyż powoduje ona właśnie osłabienie zdolności produkowania hormonów przez ów narząd. Dominują tu:
- zmęczenie
- uczucie senności
- zaburzenia pamięci
- ciągłe uczucie zimna
- depresja
- spowolnienie czynności serca
- blada i sucha skóra, suche włosy
- zwiększenie masy ciała
Długotrwała, nieleczona choroba, zwłaszcza przy ostrym przebiegu i z bardzo dużą niedoczynnością tarczycy, może się zakończyć nawet bezpłodnością lub śpiączką.
Wykrywanie chorób tarczycy
Już samo wystąpienie charakterystycznych objawów powinno dawać do myślenia. Jeśli widzisz u siebie któryś z wymienionych wyżej, z pewnością powinieneś poddać się badaniom, zwłaszcza, że wiek powyżej 40 lat czy życie w stresie – typowe dla naszych czasów - są tu jednymi z najpoważniejszych czynników ryzyka.
Zwykle każdy lekarz proces diagnostyczny zaczyna od badań hormonalnych: najpierw należy zbadać stężenie TSH we krwi, które może być zlecone na przykład przez lekarza internistę z podstawowej opieki medycznej. W przypadku, gdy TSH okaże się zbyt wysokie, wykonuje się pomiar tyroksyny (FT4). Pamiętaj, by – jeśli poddasz się temu badaniu – poinformować lekarza, jakie leki bierzesz, gdyż mogą one mieć wpływ na prawidłowość wyniku badania.
W kolejnym etapie wykonuje się USG tarczycy, które pozwoli na ocenę stanu fizycznego organu, wykrycie zmian i ewentualnych guzków.
Następnie powinno się również wykonać oznaczenie stężeń immunoglobulin przeciwtarczycowych we krwi, szczególnie przeciwciał przeciwko tyreoperoksydazie (anty-TPO) lub przeciwko tyreoglobulinie (anty-TG). Wysoki poziom anty-TPO może wskazywać na chorobę Hashimoto.
Leczenie schorzeń tarczycy
Choć współczesna medycyna nie potrafi jeszcze „leczyć tarczycy” tak, by całkowicie przywracać jej zaburzone funkcje, stosuje się bardzo skuteczne terapie objawowe, które pozwalają na zupełnie normalne funkcjonowanie i pozbycie się praktycznie wszystkich utrudniających życie symptomów choroby. To ważne, zwłaszcza, że problemy z tarczycą powodują nie tylko objawy somatyczne, ale i psychologiczne z wyniszczającą depresją włącznie.
Leczenie polega na przyjmowaniu hormonów w przypadku niedoczynności oraz leków hamujących ich wydzielanie, gdy mamy do czynienia z nadczynnością. Zazwyczaj jest to leczenie długotrwałe, a w przypadku niedoczynności lub Hashimoto może ono być konieczne do końca życia.
Nie bez znaczenia jest również odpowiednia dieta, zalezna od rodzaju schorzenia gruczołu tarczycowego.
Jeśli w twojej rodzinie były przypadki chorób tarczycy, to jesteś w grupie podwyższonego ryzyka i nawet mimo braku jakichkolwiek objawów zdecydowanie powinieneś poddać się badaniom, które wyeliminują możliwe zagrożenia.
Sławek Tomkowski
Wejdź na FORUM! ❯
Komentarze (0) / skomentuj / zobacz wszystkie