Krwawienie z odbytu – co może oznaczać, czyli jakie są jego przyczyny

Czym charakteryzuje się krwawienie z odbytu

Mianem krwawienia z odbytu określa się obecność w stolcu skrzepów lub świeżej krwi. Kiedy pojawia się, krew na papierze toaletowym, przyjrzeć się trzeba całej masie kałowej, by ewentualnie określić, czy jej wystąpienie nie jest przypadkiem następstwem mechanicznego uszkodzenia skóry. Może się ono pojawić na przykład przy zaparciach.

Obecność krwi w muszli klozetowej, na papierze toaletowym czy okalającej kał może oznaczać, że do krwawienia doszło wyłącznie na powierzchni skóry. Kiedy jednak świeża krew z odbytu pojawia się w masie kałowej, do krwawienia prawdopodobnie doszło na innym odcinku końcowej części układu pokarmowego, czyli w jelicie grubym. Warto już na tym etapie podkreślić, że w razie jakichkolwiek wątpliwości co do jednoznacznego źródła pochodzenia krwi w stolcu konieczna jest konsultacja z lekarzem, który zleci stosowne badania. Odpowiednia diagnoza może uratować nie tylko zdrowie, lecz w skrajnych przypadkach również życie.

Krwawienie z odbytu - przyczyny

Krew z odbytu, w tym przede wszystkim widoczna świeża krew z odbytu, może być następstwem hemoroidów. Powód zatem może być zupełnie prozaiczny, ale jednocześnie obfite krwawienie z odbytu może oznaczać poważną chorobę, jaką jest rak jelita grubego. Zwłaszcza w przypadku tego nowotworu ważne jest jak najszybsze wykrycie, by możliwe było wdrożenie odpowiedniego leczenia na czas. Jak widać zatem, krwawienie z odbytu nie powinno być bagatelizowane.

Hemoroidy czy też tak zwane żylaki odbytu są bardzo częstą przyczyną krwawienia. Przybierają one postać krwawiących guzków, a towarzyszące im dodatkowe objawy to często problemy z wypróżnianiem, świąd oraz odczucie niecałkowitego wypróżnienia. W przypadku hemoroidów najczęściej widoczna jest świeża krew na papierze toaletowym, nie zaś w całej masie kałowej.

Inna potencjalna przyczyna krwawienia z odbytu to tak zwana szczelina odbytu, która jest długim, wąskim i płytkim pęknięciem błony śluzowej końcowego odcinka odbytnicy. Objawia się ona nie tylko krwawieniem, ale także bólem w okolicy odbytu, świądem i pieczeniem, zwłaszcza w trakcie oddawania stolca, a także uczuciem parcia.

Obfite krwawienie z odbytu i obecność krwi o zmienionych właściwościach (ciemniejszy kolor) w masie kałowej oznacza, że przyczyna jest o wiele bardziej poważna niż opisane dotychczas i znamionuje choroby jelita grubego. Należą do nich polipy jelita grubego i wspomniany już rak jelita grubego.

Krew z odbytu – polipy jelita grubego i rak jelita grubego

Jak już wspomniano, krwawienie z odbytu może być oznaką poważniejszych chorób. Polipy jelita grubego to zmiany powstałe na skutek uwypuklenia śluzówki. Zmniejszają one światło jelita grubego i zwykle nie dają żadnych objawów. Stąd tak ważne jest w tym przypadku badanie profilaktyczne, jakim jest kolonoskopia. Zdarza się jednak, że polipy dadzą o sobie znać i spowodują opisywane krwawienie z odbytu oraz ból w dole brzucha. Ich wczesne wykrycie jest bardzo ważne z uwagi na fakt, że zmiany te mogą stać się złośliwe. Jeśli polipy nie są duże, można usunąć je nawet w trakcie samego badania. Większe zmiany będą już wymagały interwencji chirurgicznej.

Obfite krwawienie z odbytu może być także objawem poważnej choroby, jaką jest rak jelita grubego. To zdradziecka choroba, która przez długi czas może przebiegać zupełnie bezobjawowo. Ryzyko jej wystąpienia wzrasta po 50. roku życia, a najbardziej dotyka osoby, które ukończyły 60 lat. Nowotwór daje o sobie znać zazwyczaj w momencie, kiedy osiąga zaawansowane stadium. Podkreślenia zatem w tym miejscu wymaga po raz kolejny istotność badań profilaktycznych.

Rak jelita grubego znamionuje nie tylko krew z odbytu, lecz także wszelkie zaburzenia wypróżniania – biegunki, zaparcia, gazy – czy też zmiany w kształcie stolca. Towarzyszy mu także ogólne osłabienie, zmęczenie, spadek wagi, nieuzasadnione nudności, wymioty czy bóle i kurcze w dole brzucha.

Co jeszcze może oznaczać krew na papierze toaletowym?

Świeża krew z odbytu może być także następstwem występowania zmian zapalnych, krwawienia z uchyłków czy tak zwanej angiodysplazji jelit, czyli zmian naczyniowych. Uchyłki jelita grubego to choroba, której często towarzyszą uporczywe zaparcia. Nic więc dziwnego, że przy problemach z wypróżnianiem może pojawić się także krew z odbytu. Z kolei zapalenie jelit, w tym między innymi choroba Leśniewskiego-Crohna, objawia się częstym wypróżnianiem, w którym dominują biegunki z obecnością krwi w masie kałowej. Angiodysplacja jelit jest wadą rozwojową jelita, której objawem jest właśnie krwawienie z odbytu. Wśród rzadziej występujących przyczyn opisywanych objawów wymienić należy jeszcze choroby pasożytnicze.

Zarówno świeża krew z odbytu, jak i ciemne skrzepy krwi w masie kałowej powinny stanowić powód do zgłoszenia się na konsultację lekarską. Objawów, zwłaszcza takich, których nie jesteśmy w stanie sami jednoznacznie przypisać do prozaicznych przyczyn, nie należy w żadnym wypadku ignorować. Dopiero odpowiednia diagnostyka będzie mogła stanowić podstawę wdrożenia odpowiedniego leczenia i rozwiązania problemu krwi z kale.

Krzysztof Marski