Co mówi wynik PSA i jakie jest wskazanie do wykonania badania

Badanie PSA i prawidłowy wynik PSA

Badanie PSA jest obowiązkowe w przypadku mężczyzn, którzy ukończyli 50. rok życia. Poddać się mu powinni także młodsi panowie po 40. roku życia, w których w rodzinie występowały przypadki chorób prostaty. Antygen PSA jest bowiem niezwykle skutecznym parametrem do wczesnego wykrycia nowotworu prostaty. Takie profilaktyczne badanie powinno się wykonywać raz w roku.

Dlaczego badanie PSA jest tak skuteczne? PSA to antygen sterczowy charakterystyczny dla ejakulatu. U zdrowych mężczyzn jest on uwalniany w śladowych ilościach do krwi. Jednak jeśli mamy do czynienia z nowotworem prostaty, jego obecność w krwioobiegu jest podwyższona. Wynik PSA jest zatem badaniem wykonywanym w krwi.

Wskazaniem do wykonania badania jest nie tylko wiek, lecz także trwające leczenie raka prostaty lub wystąpienie niepokojących objawów, jak wszelkiego rodzaju problemy z oddawaniem moczu (częstomocz, parcie na pęcherz, osłabienie strumienia moczu, ból podczas jego oddawania itp.).

Co wpływa na wynik PSA, czyli jak przygotować się do badania i ile kosztuje badanie PSA

Badanie PSA nie musi być przeprowadzone na czczo, można je zatem wykonać o dowolnej porze dnia. Jednak na dwie doby przed pobraniem krwi należy zachować wstrzemięźliwość seksualną. Konieczne jest także powstrzymanie się od jazdy na rowerze, co wpływa na wynik PSA w sposób mogący doprowadzić do zafałszowania wyniku.

Zafałszowanie wyniku może wystąpić także na skutek innej aktywności fizycznej, a także po badaniu palpacyjnym prostaty, po wykonaniu biopsji czy też doodbytniczego USG prostaty. Nieprawidłowy wynik mogą powodować także niektóre leki, dlatego tak ważne jest udzielenie lekarzowi szczegółowych informacji na temat naszego stanu zdrowia i trybu życia podczas wywiadu lekarskiego.

Pobór krwi do badania standardowo odbywa się z żyły łokciowej, a badanie PSA to dobry pretekst do wykonania innych badań okresowych z krwi. Ile kosztuje badanie PSA? Koszt nie jest wysoki, gdyż ten marker nowotworu prostaty kosztuje około 20 zł.

Nieprawidłowy i prawidłowy wynik PSA, czyli wyniki PSA – normy

Prawidłowy wynik PSA wynosi od 0,0 do 4,0 ng/ml. Jednak stężenie poziomu PSA wzrasta wraz z wiekiem, więc w zależności od etapu życia, może być on wyższy.

Poniżej przedstawiamy wyniki PSA normy dla poszczególnych przedziałów wiekowych:

• 40–50 lat – norma PSA wynosi 2,5 ng/ml
• 50–60 lat – norma PSA wynosi 3,5 ng/ml
• 60–70 lat – norma PSA wynosi 4,5 ng/ml
• 70–80 lat – norma PSA wynosi 6,5 ng/ml

Podwyższony poziom PSA wcale nie musi oznaczać nowotworu prostaty, dlatego wynik należy bezwzględnie skonsultować z lekarzem specjalistą. Konieczna bowiem może się okazać dalsza diagnostyka. Podwyższony poziom PSA można być wynikiem innych chorób prostaty, jak chociażby zapalenie gruczołu krokowego, przerost prostaty czy infekcję dróg moczowych.

W razie wątpliwości co do wyniku badania PSA lekarz zaleci dodatkowe badanie z krwi, czyli badanie tak zwanego stężenia PSA wolnego. Wysokie PSA wolne powyżej 25% należy interpretować jako niskie ryzyko nowotworu prostaty, natomiast PSA wolne na poziomie poniżej 10% to zdecydowanie wzrost ryzyka. Jednak także w tym wypadku wyniki należy skonsultować z lekarzem.

Jak poprawić wynik PSA?

Co wpływa na wynik PSA, czyli jak poprawić wynik PSA i czy to w ogóle możliwe? Niestety nie jest możliwe wpływanie na poziom PSA, a jedyne, co można zrobić, to odpowiednio przygotować się do badania. Warto zatem mieć na uwadze, co wpływa na wynik PSA, by nie doszło do jego zafałszowania i niepotrzebnego stresu po odbiorze wyników.

Podwyższone PSA może utrzymywać się w organizmie nawet do 48 godzin po odbytym stosunku seksualnym oraz intensywnym wysiłku fizycznym, szczególnie jeździe na rowerze. Po długim siedzeniu na siodełku rowerowym, w czasie którego prostata jest masowana, wydziela się więcej PSA. Dlatego konieczne jest powstrzymanie się od tej aktywności fizycznej również na dwie doby przed planowanym badaniem.

Na koniec warto jeszcze podkreślić, że nowotwór prostaty może rozwijać się całkowicie bezobjawowo. To właśnie z tego powodu regularne badanie PSA jest tak ważne. Pozwala na zdiagnozowania raka we wczesnej fazie, co daje zdecydowanie większe szanse na całkowite wyleczenie.

Krzysztof Marski

Wejdź na FORUM! ❯