Prostata – twój sojusznik, nie wróg. O objawach prostaty i badaniach.

Prostata: co to i jakie pełni funkcje?

Prostata, nazywana także gruczołem krokowym, sterczowym lub po prostu sterczem, to organ męskiego układu moczowo-płciowego. Jest umiejscowiony pod pęcherzem moczowym, w części miednicy mniejszej i otacza cewkę moczową. Druga jego strona przylega do przedniej ściany odbytu, dlatego badanie prostaty odbywa się per rectum. Gruczoł ma wielkość porównywalną do orzecha włoskiego i taki też przybliżony kształt. Podstawową rolą prostaty jest produkcja płynu, który stanowi 20% objętości nasienia i ma duży wpływ na płodność, gdyż odżywia plemniki i decyduje tym samym o ich żywotności w czasie drogi do komórki jajowej kobiety. Ponadto mięśnie gładkie umiejscowione wokół prostaty podczas orgazmu kurczą się, dzięki czemu dochodzi do ejakulacji. Wydzielany przez gruczoł płyn jest odpowiedzialny także za właściwe pH spermy.

Badania prostaty: profilaktyka ma znaczenie

Jeśli zastanawiasz się, kiedy powinno ci się zapalić czerwone światełko i kiedy niezbędna będzie wizyta u lekarza, odpowiadamy stanowczo, że nie ma takiego momentu. Po ukończeniu 40. roku życia każdy mężczyzna powinien udać się na pierwsze badanie prostaty, niezależnie od tego, czy odczuwa jakiekolwiek dolegliwości czy też nie. Po wizycie u lekarza i badaniu per rectum, kiedy urolog wykryje powiększenie prostaty, konieczna może okazać się dalsza diagnostyka w postaci USG jamy brzusznej.

Badanie, jakie należy także wykonać, to tzw. badanie PSA (z ang. Prostate Specific Antigen), czyli antygenu charakterystycznego dla gruczołu prostaty. Podwyższone stężenie tego markera we krwi wymaga dalszej diagnostyki. Jednym z powodów może być nowotwór prostaty, który w im wcześniejszym stadium wykryty, tym oczywiście łatwiejszy do wyleczenia. Warto jednak podkreślić, że podwyższony poziom PSA to konieczność dalszej diagnostyki, gdyż w 20-30% przypadków powód tego stanu rzeczy nie musi oznaczać raka, np. u niektórych mężczyzn w starszym wieku marker ten podwyższa się bez wyraźnego powodu. Konieczne będzie zatem wykonanie badania USG prostaty.

Zrób kompleksowe badania! Sprawdź dokładnie swój stan zdrowia. Wykonaj 15 badań laboratoryjnych, 2 USG, EKG i spotkaj się z internistą, aby omówić wyniki!
Zadbaj o siebie i skorzystaj z programu Świadomy Mężczyzna!

Wczesne zdiagnozowanie przerostu gruczołu krokowego pozwala na dobór właściwego leczenia, co z kolei sprawia, że objawy choroby nie są dokuczliwe. Podobnie jest w przypadku raka prostaty, czyli nowotworu złośliwego, którego wzrost jest bardzo powolny. Wykrycie go we wczesnym stadium, kiedy jeszcze nie wywołuje objawów, ma ogromne znaczenie dla powodzenia leczenia.

Objawy prostaty, czyli po czym poznać problemy z prostatą?

Ponieważ prostata jest umiejscowiona za pęcherzem i przechodzi przez nią cewka moczowa, najczęstszym objawem – czy to stanu zapalnego czy przerostu – jest uczucie parcia na pęcherz i problemy z oddawaniem moczu. Jest ono opóźnione, strumień uryny jest spowolniony, a po wizycie w toalecie pozostaje uczucie nie do końca opróżnionego pęcherza. Dodatkowym sygnałem jest także konieczność częstego oddawania moczu, doskwierająca zwłaszcza w nocy.

Łagodny przerost prostaty

Łagodny rozrost prostaty, nazywany także gruczolakiem stercza, określa się mianem BPH (z ang. benign prostatic hyperplasia). Jest to dopiero powolny proces, który może prowadzić do znacznego powiększenia gruczołu, czyli przerostu prostaty. Widać zatem, że badania profilaktyczne mają tutaj bardzo duże znaczenie.

Problemy z oddawaniem moczu

Problemy z oddawaniem moczu to nie jedyne sygnały, że coś dzieje się nie tak. Pierwszymi symptomami problemów z prostatą są także zaburzenia erekcji i spadek libido. Istotne dla mężczyzny w takiej sytuacji jest więc nie tylko zachowanie dobrego zdrowia i płodności, ale także jakości życia seksualnego.

Rozrost prostaty, co oczywiste, wymaga leczenia, a skutki zaniedbań mogą być bardzo dotkliwe. Do mogących wystąpić powikłań należą różnego rodzaju problemy z układem moczowym, jak nawracające infekcje, kamienie w pęcherzu moczowym czy tzw. urosepsa, która jest już zakażeniem nie tylko układu moczowo-płciowego, ale całego organizmu. Nieleczony rozrost prostaty może prowadzić również do niebezpiecznego dla organizmu, nagłego zatrzymania moczu, które wymaga natychmiastowej pomocy lekarskiej. Stanowi temu mogą towarzyszyć nudności i zawroty głowy.

Sposoby na problemy z prostatą

Prawidłowe funkcjonowanie gruczołu prostaty jest uzależnione od bardzo wielu czynników, ale wśród nich za najważniejszy uznaje się testosteron, który jest wytwarzany w jądrach. Z wiekiem zmniejsza się jego produkcja, co stanowi główną przyczynę rozrostu prostaty. Zaburzenie produkcji męskiego hormonu powstaje także na skutek prowadzenia niewłaściwego trybu życia, w tym złego sposobu odżywiania. Masz zatem pośredni wpływ na swoje zdrowie w tym względzie, gdyż znaczenie mają nie tylko same czynniki genetyczne.

Jeśli chodzi o produkty, które mogą zwiększać ryzyko prostaty, to należy do nich przede wszystkim duża ilość tłuszczów pochodzenia zwierzęcego i wysoko przetworzona żywność. Rozwojowi choroby sprzyjają także papierosy i alkohol, dlatego najlepiej byłoby je wyeliminować. Do diety należy za to włączyć zdrowe tłuszcze w postaci olejów roślinnych i ryb morskich, a także warzywa i owoce. Korzystne będzie także wzbogacenie jadłospisu o wyciągi ziołowe (najlepiej z korzenia pokrzywy), wyciąg z owoców palmy sabałowej, olej z pestek dyni, a także witaminy E, cynk, selen i mangan. Warto też wspomagać się suplementami diety zawierającymi takie składniki.

Właściwa dieta i suplementacja, odpowiednia dawka aktywności fizycznej i przede wszystkim badania profilaktyczne to wszystko, co możesz sam zrobić dla zachowania dobrej kondycji organizmu. Choć wizyta u lekarza i związana z nim specyfika badania wywołują dyskomfort na samą myśl u wielu mężczyzn, nie powinieneś dopuścić do sytuacji, w której wstyd i obawy miałyby przeważyć na szali nad twoim własnym zdrowiem.

Krzysztof Marski