historia

Mazurek Dąbrowskiego jest oficjalnym hymnem Rzeczypospolitej Polskiej od 26 lutego 1927 roku. Każdy z nas powinien go znać w całości, bywa z tym jednak różnie. Poznaj pełny tekst Narodowego Hymnu i dowiedz się, jak powinno się go wykonywać.

Gdańsk – przez wieki, do rozbiorów, jedno z najważniejszych, największych i najbogatszych miast Rzeczpospolitej. Położony nad Morzem Bałtyckim, był ważnym ośrodkiem handlowym i kulturalnym, łączącym Europę Zachodnią i Środkową z krajami nadbałtyckimi. To stąd przez setki lat eksportowano większość polskiego zboża, które było głównym źródłem bogactwa kraju. Gdańsk był także miejscem wielu wydarzeń historycznych, bitew, spotkań dyplomatycznych, które miały wpływ na losy Polski i Europy. To w tym miejscu w 1687 roku urodził się Jan Heweliusz, słynny astronom i kartograf. Gdy w 1920 roku Polska na nowo odzyskiwała dostęp do morza, wydawało się, że Gdańsk będzie jej integralną częścią. Mocarstwa zdecydowały jednak inaczej…

Choć dziś niewielu historyków o tym wspomina, trzeba powiedzieć jasno: narkotyki były powszechnie stosowane podczas II wojny światowej przez żołnierzy różnych stron konfliktu. Niektórzy używali ich świadomie, aby uciec od okropności wojny, inni w wyniku decyzji przełożonych, którzy aplikowali je swoim podwładnym po to, aby zwiększyć im wydajność na polu walki. Wojenny „haj” nie był zresztą ograniczony jedynie do żołnierzy w siłach zbrojnych. W czasach wielkiego konfliktu wielu cywilów również sięgało po substancje wspomagające, także z chęci znieczulenia się na okropności wszechogarniającej i krwawej wojny. Dlaczego narkotyki były tak rozpowszechnione podczas II wojny światowej i jaką rolę w niej odegrały? Przyjrzyjmy się szokującemu związkowi między narkotykami a wojną.

Seksualność jest zjawiskiem uniwersalnym, ale jednocześnie zależnym od kultury i epoki historycznej. Jak wyglądało życie seksualne ludzi w średniowieczu? Czy ówcześni kochankowie byli skrępowani religijnymi zakazami i społecznymi normami, czy też dawali upust swoim namiętnościom i fantazjom? Czy istniały wtedy formy seksualności, które dziś uznalibyśmy za nietypowe lub na granicy dewiacji? A może seks był tylko obowiązkiem małżeńskim?

Polskie żywe torpedy to sprawa, która do dziś, nawet wśród historyków, budzi wiele emocji i kontrowersji. Czy miały to być bohaterskie jednostki, gotowe poświęcić życie dla ojczyzny, czy też desperacki i bezsensowny sposób walki z przeważającym wrogiem? Planowano je jako oficjalne formacje wojskowe, czy też była to po prostu spontaniczna inicjatywa obywatelska? Skończyło się tylko na planach, czy też doszło do realizacji tych zamierzeń? W tym artykule postaram się odpowiedzieć na te pytania, opierając się na dostępnych źródłach historycznych.

Dlaczego niektórzy ludzie tęsknią za życiem w PRL, choć obecna Polska jest bogatsza i mimo wszelkich niedogodności zdecydowanie bardziej przyjazna obywatelom? To pytanie, na które nie ma łatwej odpowiedzi. Możliwe, że niektórym, zwłaszcza starszym, życie w dawnym systemie kołacze się w pamięci jako pod wieloma względami łatwiejsze, spokojniejsze i bardziej stabilne niż to dzisiejsze. Nie musieli się oni martwić o konkurencję na rynku pracy, bezrobocie. Mieli zapewnione (przynajmniej w teorii) podstawowe potrzeby, takie jak mieszkanie, praca, edukacja i opieka zdrowotna. Nasza pamięć bywa jednak zawodna – PRL nie był takim rajem, jak niektórzy chcą dziś wierzyć. Był to policyjny kraj sprzeczności, biedy i wielkiej niesprawiedliwości.

Największe kłamstwa w historii to nie tylko te, które wpłynęły na losy świata, ale także te, w które my sami długo wierzyliśmy, bowiem uczono ich nas przez lata w szkołach. Niektóre z nich były tak sprytnie wymyślone, że przez długi czas uchodziły za prawdę, a inne były tak absurdalne, że aż trudno uwierzyć, że ktoś im dawał wiarę, a jednak trwały. Narodziły się jako błędy, efekt niewiedzy, ale czasem też jako odpowiednik dzisiejszego „fake newsa”. Oto kilka przykładów największych kłamstw w historii.

Historia Polski obfituje w bardzo wiele ciekawych, często przełomowych i heroicznych wydarzeń. Na przestrzeni wieków istnienia państwa podejmowano jednak także decyzje, które — jak potem pokazała rzeczywistość, okazały się błędne i w konsekwencji przyczyniały się do jego upadku. W tym tekście przedstawię kilka przykładów takich decyzji i ich konsekwencji dla losów narodu polskiego. Nie jest to oczywiście pełna lista, a jedynie subiektywny wybór.

Teorie spiskowe to zjawisko, które fascynuje i niepokoi jednocześnie. Niektórzy ludzie twierdzą, że wiedzą, co naprawdę dzieje się za zamkniętymi drzwiami władzy, że odkryli tajne plany i ukryte interesy. Inni uważają, że teorie spiskowe to bzdury, wymysły i fantazje. Dlaczego więc tak wiele osób wierzy w to, na co namacalnych dowodów nie ma? I dlaczego nie znikają one z obiegu, mimo postępu nauki i szerokiego dostępu do sprawdzonych informacji?

Zwykle, gdy myślimy o mafii, to przychodzą nam do głowy stare organizacje przestępcze z Włoch, np. słynna Cosa Nostra, amerykańska działalność Ala Capone czy chociażby japońska Yakuza. Tymczasem przedwojenna Polska też miała swoją silną organizację przestępczą, przed którą trzęśli się nie tylko zwykli obywatele, ale też policja i politycy. W tym tekście przypominamy historię jednej z największych działających na terenie Polski, a dziś zupełnie zapomnianej, przedwojennej mafii z Kresów, czyli grupy Bruderferajn.

Niebawem minie 60 lat od wybuchu nieco zapomnianej dziś, a ostatniej w Polsce i jednej z ostatnich w Europie epidemii ospy prawdziwej. Chorobę przywiózł w 1963 roku do Wrocławia człowiek, który wracał z Dalekiego Wschodu. W efekcie zarazy miasto zostało na wiele tygodni kompletnie odcięte od reszty kraju kordonem sanitarnym i niemal całkowicie zablokowane. Wprowadzono drakońskie obostrzenia, przy których niedawna epidemia koronawirusa wydaje się tylko igraszką. Osoby podejrzane o kontakt z chorymi umieszczono w specjalnych izolatoriach, na rogatkach ustawiono punkty kontrolne, a w mieście pojawiły się plakaty z ostrzeżeniami.

Chyba każdy słyszał o klątwie faraona Tutenchamona. Napisano o tym liczne książki, powstało też wiele – różnej klasy – filmów. Gdy w 1922 znaleziono i otwarto grobowiec słynnego egipskiego władcy, nikt nie spodziewał się, że w ciągu kilku miesięcy w tajemniczych okolicznościach zginie co najmniej kilka osób z tej ekspedycji. Okazuje się jednak, że podobna historia wydarzyła się też 50 lat temu w… Polsce.

Historia Polski jest pełna fascynujących i dramatycznych wydarzeń, które kształtowały losy narodu i państwa. Jednak nie wszystkie fakty historyczne są dobrze znane lub zapamiętane, a bywają i informacje nieprawdziwe. Niektóre z nich to mity, które powstały na skutek błędnej interpretacji źródeł, propagandy, uproszczeń lub stereotypów. W tym tekście pokażę przykłady kilku kluczowych mitów ze współczesnej historii Polski i spróbuję wyjaśnić, na czym polega przekłamanie.

Dzisiaj chciałbym zająć się jedną z najbardziej fascynujących postaci w historii Polski — Ignacym Janem Paderewskim. Jest to ten z pomnikowych wręcz bohaterów, o którego życiu – jego wpływie na historię Polski, a zwłaszcza na odzyskanie niepodległości w 1918 roku, słyszeli wszyscy, w końcu uczą o tym szkołach. Jednak większość zapewne zna go tylko jako wybitnego pianistę, kompozytora i polityka, który odegrał kluczową rolę w momencie, gdy pojawiła się szansa na odzyskanie podmiotowości bezpośrednio po I wojnie światowej. Mało kto dziś natomiast pamięta, że Paderewski był także kimś w rodzaju światowego celebryty, i nie jest to stwierdzenie na wyrost.

25 maja 1948 komuniści, typową dla siebie, wyrażającą pogardę dla ofiary metodą – strzałem w tył głowy – po sfingowanym procesie zamordowali jednego z największych bohaterów II wojny światowej i prawdopodobnie jednego z najodważniejszych ludzi w historii – rotmistrza Witolda Pileckiego. Przy okazji 75 rocznicy tego smutnego wydarzenia warto przypomnieć tę niezwykle interesującą – na wielu polach – postać.

„Czarna Wołga” to termin używany w Polsce w czasach PRL, który odnosił się do radzieckiego samochodu marki GAZ Wołga, pomalowanego na czarno, który miał rzekomo, bez tablic rejestracyjnych, kursować po ulicach polskich miast w przerażającym celu. Choć istnieje wiele różnych wersji tej legendy, to większość z nich mówi o tym, że auto było wykorzystywane do… porwań dzieci wprost z ulic.

Po zakończeniu II wojny światowej niemal cała Europa leżała w gruzach. Zniszczone były nie tylko miasta, drogi, ale przede wszystkim gospodarka. Przemysł nie funkcjonował, ludziom groziła masowa nędza i bezrobocie. W tych warunkach pojawiła się realna groźba wybuchu społecznego buntu. We władzach USA, które bardzo wzbogaciły się na wojnie, pojawił się pomysł, by wspomóc kraje europejskie w odbudowie, w zamian za reformy polityczne i gospodarcze oddalające widmo odrodzenia się totalitaryzmów. Ofertę dostała także Polska, ale Moskwa zmusiła nas do jej odrzucenia.

Historia II wojny światowej w wielu aspektach nadal pozostaje wielką tajemnicą. Niektóre z wątków – zwłaszcza tych związanych z działalnością wywiadów, gier służb, do dziś pozostają tajne, lub – ze względu na szczupłość źródeł – niewiele o nich wiadomo. Jedną z takich zapomnianych, szpiegowskich organizacji polskiego podziemia są Muszkieterzy, a szkoda, bo to temat na całą bibliotekę filmów sensacyjnych.

„Nie cofaj nas do średniowiecza” mówi jeden interlokutor do drugiego, gdy chce mu wytknąć archaiczność poglądów. W zasadzie wszyscy rozumieją tego typu powiedzenia, gdyż społeczny odbiór tej wielkiej, trwającej wiele wieków epoki jest w zasadzie jednoznacznie negatywny – to czas brudu, zacofania, przesądów, odrzucenia nauki i palenia czarownic na stosach. Czy faktycznie tak było? Czy stereotypy na temat czasów przed wielkimi odkryciami geograficznymi są uzasadnione?.

Sytuacja geopolityczna jest dziś skrajnie napięta. Napaść Rosji na Ukrainę i trwająca od ponad roku krwawa wojna między tymi państwami, do tego stale rosnące tarcia między Chinami a USA w sprawie Tajwanu – wszystko to sprawia, że świat znów stanął na krawędzi globalnego konfliktu. W chwili, gdy znów musimy się zbroić i – jak mówili starożytni Rzymianie – chcąc pokoju, gotować się do wojny, warto sobie przypomnieć, że wojna, militarne zmagania w polskiej historii nie są niczym nowym. Oto 8 najważniejszych bitew naszego oręża, które zdecydowały o dalszych losach kraju.

Oficjalna wersja historii mówi, że Słowianie przed przyjęciem chrześcijaństwa byli dość prostym, niezbyt zaawansowanym technologicznie ludem z dość dziwacznymi – z dzisiejszego punktu widzenia – wierzeniami. Tymczasem w sieci można spotkać teorie, że to wszystko spisek i wymysł zmówionych historyków, którzy chcą przed szerokimi masami ukryć prawdę o wielkim imperium Lechitów przez tysiąclecia budzącym postrach innych światowych potęg. Jak to z tymi „Turobosłowianami” mającymi zamieszkiwać owo rozległe imperium było naprawdę, staramy się przybliżyć w tym artykule.

W Polsce od lat w różnych środowiskach trwa dyskusja na temat tego, czy naszemu państwu należy się niemieckie zadośćuczynienie za drugą wojnę światową. Szczególnie ostra jest ona wśród polityków, ale spierają się w tym względzie także i posiadający znaczną wiedzę zawodowi historycy. Warto z tego powodu przeanalizować podstawowe fakty i samodzielnie wyciągnąć wnioski.

W czasach, w których swobodne podróżowanie po świecie jest tak samo naturalne, jak wychodzenie na zakupy, bardzo ciężko sobie wyobrazić, że były epoki, w których o zgodę na wyjazd za granicę było równie ciężko, jak o podróż w kosmos. PRL, podobnie jak inne „demokracje ludowe” była państwem totalnie zamkniętym, w którym – poza krótkimi okresami odwilży – zdobycie paszportu było czymś w rodzaju nagrody dostępnej dla garstki wybranych. Byli jednak ludzie, którzy nie mogąc pogodzić się z życiem w klatce, postanowili z Polski uciec. Oto ich historie.

Gdyby przyjrzeć się współczesnym ruchom emancypacyjnym i ich postulatom, można by odnieść wrażenie, że rola kobiet w społeczeństwie jest wciąż silnie ograniczana przez dominujący, przynajmniej w naszym kręgu kulturowym, patriarchat. Tymczasem, w porównaniu do czasów historycznych, dziś żyjemy w epoce względnego równouprawnienia, a w wielu dziedzinach to mężczyźni muszą nie tylko na nowo definiować swoją społeczną rolę, ale też walczyć i intensywnie zabiegać o uznanie oraz szacunek. A jak z pozycją kobiet w społeczeństwie było przed wiekami? Czy rzeczywiście „samiec” zawsze był wrogiem, a „samica” ofiarą jego wystawnego „bankietu życia”?

Temat tzw. Żołnierzy Wyklętych funkcjonuje w przestrzeni publicznej zaledwie od kilkunastu lat, wcześniej była to nisza, o której pamiętało kilku – i to zwykle tych bardziej wyspecjalizowanych – historyków. Tymczasem to jedna z ciekawszych kart w dziejach Polski, o której warto przypominać nie tylko ze względu na przypadający dziś Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych, ale przede wszystkim z uwagi na fascynujące losy związanych z tym nurtem, wyjątkowo odważnych ludzi.

„Mikołaj Kopernik wielkim Polakiem był” – tyle wiedzą wszyscy i na tym rozważania o jednej z najwybitniejszych osób w historii ludzkości można by w zasadzie zakończyć. Kopernika warto jednak poznać bliżej, gdyż jest to postać znacznie ciekawsza niż stawiane mu dziś spiżowe pomniki i wkraczająca poza schematy wyrosłe ze szkolnej wiedzy. Kim był „polski Leonardo da Vinci”? Przypominamy w 550 rocznicę urodzin.

11 lutego 2003 zmarł Ryszard Kukliński. Przy okazji kolejnej rocznicy jego śmierci przez media znów przetoczy się taka sama jak co roku dyskusja: zdrajca czy bohater? Fakt, na pierwszy rzut oka można odnieść wrażenie, że to postać „kontrowersyjna”, w końcu był ważnym amerykańskim szpiegiem, a nie znając szczegółów jego współpracy z CIA, ktoś mógłby powiedzieć, że zdradził Polskę. Tyle tylko, że – jak to w życiu często bywa – nic nie jest tak proste, jak mogłoby się wydawać. Z dokumentów bowiem wynika, że „Jack Strong” mógł uratować świat przed wybuchem III wojny światowej, a Polskę przed wymazaniem z mapy i fizyczną atomową anihilacją.

22 stycznia przypada kolejna, 160 już rocznica wybuchu powstania styczniowego. Z tej okazji warto zająć się kartą, która w świadomości współczesnych Polaków jest niemal zupełnie nieobecna. Chodzi o tzw. sztyletników, czyli działalność specjalnego, budzącego postrach komanda, którego celem była fizyczna likwidacja najbardziej zaciekłych wrogów Polski i sprawy narodowej, zarówno samych Rosjan, jak i też usłużnych im Polaków.

Głośny ostatnio temat reparacji wojennych oraz kilka ważnych, skradzionych z Polski dzieł sztuki, które – jak gdyby nigdy nic – trafiły na aukcje u naszych zachodnich sąsiadów, na nowo otworzyły dyskusję o tym, jak znaczny na przestrzeni dziejów był rabunek polskich dóbr kultury. Bezcenne obrazy, rzeźby, rękopisy, starodruki – licznie ginęły w podczas zaborów, ale przede wszystkim podczas wojennej zawieruchy, niestety większości z nich nie udało się dotychczas odzyskać. Warto mieć świadomość co zginęło i jak bogate były niegdyś zasoby polskich muzeów i przede wszystkim prywatnych domów.

„Alkohol szkodzi zdrowiu” czytamy na tabliczkach umieszczonych w przybytkach z wodą ognistą. I choć wiadomo to od wieków, nie ma co ukrywać – nie bardzo się tym przejmujemy, spożywamy więc wyborne trunki od tysięcy lat. W związku z tym człowiekowi od zarania dziejów towarzyszy też kac, czyli najbardziej nielubiany skutek uboczny konsumpcji napojów z procentami. Okazuje się, że na przestrzeni wieków ludzie radzili sobie z nim bardzo różnie, niektóre metody nawet po setkach lat są skutecznie stosowane, jednak inne mogą przyprawić o szok, a przynajmniej zawrót głowy większy od samego „syndromu dnia następnego”.

Literatura wojenna od zawsze cieszy się ogromną popularnością. Z reguły książki tego typu z jednej strony pokazują świat bez pudrowania i upiększania, tak brutalny, jak jest w rzeczywistości, z drugiej – zwłaszcza literatura faktu bądź też pogłębione analizy historyczne – pozwalają się zorientować w przyczynach bieżącej sytuacji społecznej, w realiach geopolitycznych świata, krótko mówiąc, zrozumieć otaczającą nas rzeczywistość. Wybrałem 5 książek o wojnie, które uważam za fundamentalne dla zrozumienia tego, co się obecnie dzieje na świecie.

O polskim złocie wywiezionym we wrześniu 1939 roku ze skarbca ówczesnego Banku Polskiego całe lata krążyły legendy. Wiadomo było tylko, że pod ostrzałem niemieckich bombowców wywieziono je za granicę, ale jak to dokładnie wyglądało i kto osobiście tego dokonał, wiedzieli tylko nieliczni. W tym tekście przybliżamy historię brawurowej akcji, która przyczyniła się do bezpiecznego wywiezienia ogromnego skarbu II Rzeczpospolitej.

12 grudnia zmarł pierwszy i jak dotąd jedyny Polak, który odbył lot w kosmos. W czasach PRL propaganda – jeszcze za życia – czyniła z Hermaszewskiego postać pomnikową, tymczasem był to człowiek z krwi i kości, o bardzo bogatym i ciekawym życiorysie, który mógłby być źródłem historii dla co najmniej kilku wartkich i wypełnionych zwrotami akcji filmów fabularnych. Przypominamy sylwetkę jedynego polskiego kosmonauty, ale nieco z innej strony niż to się zwykle robi. Bez brązowienia, za to z najciekawszymi faktami.

Dziś przypada 155 rocznica urodzin wielkiego Polaka, Józefa Piłsudskiego. W ten dzień zwykle pojawia się wiele tekstów hagiograficznych, brązowiących postać marszałka. Faktycznie – był postacią wybitną, świetnie zorientowaną w realiach swoich czasów, miał odwagę mówić i robić rzeczy, o których inni bali się nawet pomyśleć. Jego upór i spryt były jednymi z najważniejszych przyczyn odzyskania niepodległości, jednak miał też i słabości…

W dniu Święta Niepodległości tak postawione pytanie może się wydawać bardzo prowokacyjne. Przecież – w zasadzie – poza niewielkimi grupkami fanatyków, nikt dziś nie kwestionuje sensu istnienia niepodległego, niezależnego państwa polskiego. A jednak jest to dzień, w którym wypada je sobie zadać. Dlaczego? Z kilku powodów, chociażby po to, aby sobie uświadomić, czemu ta niepodległość w ogóle miała i ma teraz służyć. W tym tekście próbujemy na to pytanie odpowiedzieć.

Polska i Rosja – dwa sąsiadujące ze osobą słowiańskie kraje, wydawałoby się, pełne podobieństw, ale jednak tak różne. Co sprawiło, że mimo wspólnych początków jesteśmy tak odmienni, zarówno pod względem kulturowym, jak i wyznawanych wartości?

Husaria to duma i chwała dawnej Rzeczpospolitej. Była to formacja, która przez dziesiątki lat, zwłaszcza w XVII wieku odnosiła wielkie sukcesy i miała kluczowy wpływ na wyniki wielu ważnych bitew. Jej udział zdecydował o zwycięstwie pod Kłuszynem, gdzie to właśnie ona otworzyła drogę hetmanowi Żółkiewskiemu do zajęcia Moskwy, przyczyniła się też w dużej mierze do powodzenia odsieczy wiedeńskiej króla Jana III Sobieskiego, czyli pokonania Turków we wrześniu 1683 roku.

9 października 1610 roku wojska polskie pod dowództwem hetmana Stefana Żółkiewskiego zajęły moskiewski Kreml. Wielu historyków uważa, że był to moment największej potęgi Polski w historii. Mało kto jednak dziś pamięta, że był to też czas zmarnowanych szans i błędnych decyzji króla Zygmunta III Wazy, przez które straciliśmy okazję na wprowadzenie polskiej dynastii na tron carów, a także zmarnowaliśmy sposobność uczynienia z Polski światowego mocarstwa.

Gdyby zapytać kogokolwiek spotkanego na ulicy, czy wie coś na temat historycznych relacji Polski ze Szwecją, bez wątpienia wskaże potop. Wpływ na to ma zwłaszcza popularność trylogii Sienkiewicza, w której ta część naszych wzajemnych stosunków została bardzo barwnie i sugestywnie przedstawiona. Prawie nikt natomiast nie będzie wiedział, że niecałe 60 lat przed potopem to stolica Szwecji znalazła się w polskich rękach, podbita przez grupę zaledwie 12 „naszych” awanturników.

Trwająca dziś za naszą wschodnią granicą krwawa wojna, bohaterski opór, jaki – także w naszym imieniu – stawiają Ukraińcy rosyjskiemu najeźdźcy, a jednocześnie pomoc, jaką uchodźcy z tego młodego państwa otrzymują w Polsce sprawiają, że wyjątkowo trudne przez wieki relacje między oboma narodami są dziś serdeczniejsze niż kiedykolwiek. W tych okolicznościach warto wspomnieć wydarzenie sprzed blisko 364 lat, które było pierwszą próbą wyprostowania wzajemnych animozji. Unia w Hadziaczu, zawarta pomiędzy Rzeczpospolitą a Kozakami, miała po wsze czasy zbratać oba narody.

Choć historia tej Polki znana jest jedynie wąskiemu gronu historyków i pasjonatów II wojny światowej, to Krystyna Skarbek była postacią, która wyróżniała się nawet na tle tamtych burzliwych czasów. Obdarzona wyjątkową urodą i intelektem, postanowiła wykorzystać swoje umiejętności w walce z Niemcami i została jedną z kluczowych agentek brytyjskiego wywiadu. Jej życie było tak bogate, że stało się kanwą kilku biografii, a nawet posłużyło Ianowi Flemingowi (z którym miała romans), twórcy powieści o Jamesie Bondzie, do stworzenia postaci Vesper Lynd.

Wojny są tak stare jak ludzkość. Na przestrzeni wieków chęć podboju, rozszerzania wpływów i zbrojnego narzucania innym swojej woli była tak silna, że stale pchała człowieka do tworzenia coraz to bardziej zaawansowanych rodzajów broni, czyli skutecznych narzędzi walki i zabijania. W tym tekście zebrałem przykłady nietypowego uzbrojenia i taktyk, które nie tylko miały siać postrach i przerażenie wśród przeciwników, ale byłyby też zdolne zaskoczyć i zdezorientować rywala swoją skutecznością. Miały być też zdolne do wywarcia psychologicznej presji.

Tablica upamiętniająca śmiałą akcję polskiego Państwa Podziemnego wisi na wrocławskim dworcu Głównym już trzecią dekadę, mimo to niewiele osób poza zainteresowanymi tematem historykami pamięta, że gmach ten - znajdujący się wtedy głęboko na terenie III Rzeszy - był w czasie II wojny światowej areną brawurowej akcji polskiego podziemia – zamachu bombowego na niemiecki pociąg wojskowy, wiozący żołnierzy Wehrmachtu z frontu na wypoczynek w kraju.

Snajperzy to wojskowa elita. We wszystkich armiach świata uchodzą za najlepszych zawodowców wojennego rzemiosła. Mają różne taktyki – na przestrzeni dziejów zdarzali się wśród nich mistrzowie kamuflażu, wybitni zwiadowcy, ale też strzelcy pozycyjni. Przypominamy sylwetki najlepszych snajperów, którzy na polach bitew różnych wojen wyróżnili się ponadprzeciętną skutecznością i tym samym zapewnili sobie miejsce na kartach historii.

Od wielu tygodni śledzę to, co dzieje się za naszą wschodnią granicą. Analizuję relacje TV, słucham, co mówi się o tym w mediach społecznościowych. I dziś, kiedy trwa rosyjska inwazja na Ukrainę, mogę z pełnym przekonaniem powiedzieć: bardzo niewielu analityków było w stanie przewidzieć to, co się faktycznie stało. Jeszcze na godzinę przed putinowską agresją słuchałem w radio wypowiedzi eksperta do spraw międzynarodowych, który mówił, że do wojny „z pewnością” nie dojdzie, ponieważ nikomu, a zwłaszcza Rosji nie będzie się to gospodarczo i politycznie opłacać. A jednak… Nurtuje mnie zatem jedna kwestia: co sprawia, że ludziom Zachodu tak trudno jest zrozumieć duszę Rosjanina?

15 stycznia przypada 78 rocznica formalnego rozpoczęcia jednej z największych operacji wojsk podziemnych, skierowanej przeciwko Niemcom w okupowanej Europie. „Burza” - a taki kryptonim nosiła ta akcja, miała doprowadzić do szybkiego wyzwolenia polskimi siłami znacznych terenów II Rzeczpospolitej w jej przedwojennych granicach, zanim jeszcze na te obszary wkroczy Armia Czerwona. Efekty tej operacji są do dziś przedmiotem zażartej dyskusji historyków – jedni uważają ją za względny sukces, inni zupełnie kwestionują jej sens.

Historia jak z filmu sensacyjnego – napady z bronią w ręku, zrabowane setki kilogramów kosztowności, złota, brylantów, biżuterii, antyków a nawet markowej skórzanej odzieży i obuwia. Wywiad PRL postanowił podjąć ryzykowną i bezprecedensową – bandycką de facto – operację, która dostarczyć miała mu funduszy na działalność. Operacja „Żelazo” to jedna z zapomnianych, ale bardzo wstydliwych kart Polski Ludowej, ale zdecydowanie warta przypomnienia.

Choć Polska raczej nigdy nie była krajem przodującym w wynalazczości, to jednak Polacy mają na swoim koncie co najmniej kilka rewolucyjnych w skali świata pomysłów, z których cała ludzkość korzysta do dziś, niestety nie zdając sobie najczęściej w ogóle sprawy z faktu, że powstały one w głowach mieszkańców bądź przynajmniej emigrantów z kraju nad Wisłą. Przypomniany te najważniejsze z nich.

31 grudnia każdego roku obchodzony jest Dzień Kryptologii, to wydarzenie upamiętania ogromny sukces polskich naukowców - matematyków z Uniwersytetu Poznańskiego, którzy w 1932 roku dokonali czegoś, co wydawało się wówczas niemożliwe: złamali kod niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma.

Niedawno obchodziliśmy kolejną rocznicę wybuchu powstania listopadowego. Postacią, która najbardziej kojarzy się przeciętnemu Polakowi z tym wielkim narodowym zrywem jest bez wątpienia Piotr Wysocki – młody podchorąży, który w świadomości zbiorowej zapisał się jako ten, który właściwie wywołał całą tę burzę. Jest to bez wątpienia jedna z ciekawszych postaci polskiej historii, choć wcale nie tak jednoznaczna, jak mogłoby się wydawać. Warto jednak o tym bohaterze przypomnieć przede wszystkim ze względu na pełne zwrotów i tragiczne życie, które przyszło mu wieść, zwłaszcza już po upadku powstania.

II Rzeczpospolita, licząc od formalnego odzyskania niepodległości w listopadzie 1918 do września 1939 roku, czyli wybuchu kolejnej wojny światowej, istniała zaledwie 21 lat. Historycy i eksperci często zastanawiają się, czy w tym czasie wykorzystano wszystkie szanse, jakie pojawiły się przed młodym państwem, zdarza się też, że porównujemy te lata do obecnych czasów – analizując, jak nasze pokolenie wykorzystało okres po 1989. W tym tekście pokażę, że bilans dawnej Polski, mimo szczupłości środków i dużych ograniczeń, był w wielu aspektach bardzo imponujący.

Powstanie listopadowe to jeden z największych zrywów militarnych w historii nie tylko walki o niepodległość od zaborców, ale w ogóle w całych dziejach Polski. Dziś już nieco zapomniane, zwłaszcza przez młode pokolenia, dla których jest właściwie czymś w rodzaju bardzo odległej historii „starożytnej”. Przy okazji kolejnej rocznicy jego wybuchu warto sobie jednak o nim przypomnieć, zwłaszcza, że jest kilka związanych z nim ciekawych faktów, o których się w czasach współczesnych bardzo mało mówi.

W czasach rozkwitu feminizmu postacie takie jak Emilia Plater często przywoływane są jako wzór do naśladowania dla współczesnych ludzi. Młoda kobieta, która swoim uporem i determinacją pokonała otaczające ją społeczne ograniczenia i robiła dokładnie to, co chciała – głosi legenda. Kłopot w tym, że w przypadku tej faktycznie niezwykle ciekawej osoby, owa legenda od dawna żyje własnym życiem, daleko wykraczając poza fakty, które istotnie miały miejsce. Kim zatem faktycznie była Emilia Plater i co osiągnęła?

Choć dziś dla niemal wszystkich jest w zasadzie jasne, że Polska odzyskała niepodległość 11 listopada 1918 roku, a ten dzień jest najważniejszym świętem w kalendarzu uroczystości państwowych, to warto mieć świadomość, iż był to w rzeczywistości proces trwający kilka lat i obfitujący w zmienne, czasem zaskakujące i przez nikogo nieprzewidywane wydarzenia. Sam wybór daty był poprzedzony wieloletnimi dyskusjami polityków i historyków, w których zresztą wcale dzień kojarzony dziś przez nas z wolną Polską nie dominował. Jak to zatem w rzeczywistości było?

Tadeusz Kościuszko to postać dla polskiej historiografii wręcz pomnikowa. Uczą się o nim dzieci w szkołach, jest bohaterem niezliczonych książek i publikacji, jeszcze za życia został otoczony legendą. Polska jest pełna jego pomników, ulic i szkół nazwanych sławnym imieniem, jednak gdyby zapytać przeciętnego przechodnia, kim w rzeczywistości był i czym się zajmował, to poza sztampowymi odpowiedziami typu „był wielkim bohaterem” niewiele się dowiemy. A szkoda, bo to postać ze wszech miar nietuzinkowa, o bardzo ciekawym życiorysie i wbrew pozorom wcale nie bez skazy. Oto 10 ciekawostek z jego życia, o których nie uczą w szkołach i które nie przeszły do powszechnej wiedzy o nim.

Stworzony przez HBO i BBC serial „Rzym” doczekał się dwóch sezonów, a pierwszy z nich zadebiutował w 2005 roku. Produkcja zaraz po premierze doceniona została licznymi nagrodami i okrzyknięto ją jednym z najlepszych dramatów historycznych w historii telewizji. Czy teraz, ponad 15 lat później, serial wciąż zachwyca?

11 listopada 2020 roku będziemy obchodzić 102. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości po 123 latach pozostawania pod zaborami. I choć w ostatnich latach sposoby obchodzenia tego święta raczej dzielą niż łączą, to istnieje kilka związanych z nim zagadnień, które powinno się znać.

Miały zmienić świat lub przynajmniej życie części jego mieszkańców na lepsze, albo chociaż dać zarobić swoim twórcom, ale coś poszło nie tak. Historia zna wiele przykładów wynalazków i pomysłów, które z różnych powodów okazywały się porażkami.

Dobre wieści dla fanów kina (a w tym przypadku - seriali) traktującego o II wojnie światowej. Zapowiedziano bowiem powstanie serialu “Masters of the air”, który ma być kontynuacją popularnych “Kompanii braci” oraz “Pacyfiku”.

Nic tak dobrze nie działa dla promocji danego sportu, jak spektakularne widowisko. Takie, podczas którego nie trzeba tłumaczyć laikowi, co się właśnie wydarzyło, bo emocje z nich wypływające są czytelne dla każdego. Boks nie jest wyjątkiem - przeciwnie, w jego historii stoczono wiele pojedynków, które trudno nazwać inaczej, niż spektakularnymi.

Wojnę polsko-bolszewicką kojarzy się przede wszystkim z Bitwą Warszawską, czyli z wydarzeniem, które znacznie wpłynęło na losy Polski i Europy (i słusznie!). Na tym jednak historia tego konfliktu się nie kończy - przeciwnie, jest bogata w interesujące wątki. Takie jak ten dotyczący oddziału huzarów śmierci, których symbolem była trupia czaszka na krzyżu żelaznym.

W poniedziałek 12 października saperzy Marynarki Wojennej ze Świnoujścia rozpoczną prace nad rozbrojeniem tzw. Tallboya. To jedna z największych bomb używanych podczas II wojny światowej - zawiera około 2600 kilogramów materiału wybuchowego.

Przed wojną był jednym z najlepszych bokserów w Polsce. Tuż przed jej wybuchem wyjechał do Stanów Zjednoczonych, by przejść tam na zawodowstwo i skrzyżować rękawice między innymi z samym “Wściekłym bykiem”, czyli Jakiem LaMottą. Oto historia Henryka Chmielewskiego.

Mało która formacja wojskowa dorobiła się przez lata tak czarnej legendy, jak lisowczycy. W boju mieli być tak morderczy i bezlitośni, że rosyjskie matki straszyły nimi swoje dzieci jeszcze 100 lat po tym, jak formacja straciła na znaczeniu. I jak to z legendami bywa - choć wyolbrzymia ona i przekłamuje pewne fakty, to tkwi w niej ziarno prawdy.

Był majorem Wojska Polskiego, konno jeździł tak dobrze, że załapał się do kadry olimpijskiej, organizował siatkę szpiegów w Trzeciej Rzeszy i na własne oczy musiał patrzeć, jak zwerbowane przez niego niemieckie szlachcianki zostają… ścięte toporem. Życiorys Jerzego Sosnowskiego nie odbiega bardzo od przygód Jamesa Bonda i Hansa Klossa. Różnica jest taka, że w przeciwieństwie do nich istniał on naprawdę.

Škoda to nie tylko Fabia, Scala i Octavia. W swojej 125-letniej historii Czesi lubili też eksperymentować i szokować klientów. Tak jak w 1935 r. na targach motoryzacyjnych w Pradze, kiedy zaprezentowali Škodę 935 Dynamic. Samochód miał posłużyć do badań, ale po 4 latach trafił w końcu do nabywcy. Dzisiaj to jeden z najcenniejszych eksponatów Muzeum Škody.

Aby przeżyć, walczył w obozowym ringu ku uciesze SS-manów. Po wojnie został bokserem zawodowym i miał okazję skrzyżować rękawice z samym Rockym Marciano. Dziś jest postacią nieco zapomnianą, choć jego trudna historia zdecydowanie jest warta bliższego poznania.

Właśnie mija 79 lat od jednego z najważniejszych epizodów II Wojny Światowej. Od 10 lipca do 30 października 1941 roku toczono kampanię powietrzną, która została zapamiętana przez historię jako Bitwa o Anglię. W zmaganiach tych swój spory udział mieli także polscy lotnicy.

Choć początek II wojny światowej – największego i najbardziej tragicznego w skutkach konfliktu zbrojnego w historii – kojarzy się głównie z atakiem na Westerplatte, to tego dnia wydarzyło się dużo więcej. Oto swoista kartka z kalendarza, dokumentująca pierwszy dzień wojny.

Nazwisko „Piłsudski” jeszcze bardzo długo – a możliwe, że już po wsze czasy – będzie się kojarzyć z dokonaniami Józefa. Warto jednak zapoznać się z życiorysem jego brata Bronisława – nie miał on aż takiego wpływu na historię, ale na brak ciekawych wydarzeń w życiu z pewnością nie mógł narzekać.

Rok 2020 z wielu powodów daje nam się wszystkim we znaki, przez co niektórzy zaczęli mówić o nim, jako o najgorszym roku w historii. I choć jest w tym wiele przesady, to takie stwierdzenia skłaniają do zadania pytania – który rok był rzeczywiście tym najgorszym?

Odzyskanie przez Polskę niepodległości po I wojnie światowej wiązało się z ogromną radością, ale bynajmniej nie rozwiązywało wszystkich problemów. Jednym z nich był status Górnego Śląska, którego losy miał rozstrzygnąć plebiscyt. Zanim jednak do niego doszło, mieszkańcy Śląska sami upomnieli się o swoje.

Dziś kolejna rocznica rozpoczęcia walk pomiędzy Wojskiem Polskim a Armią Czerwoną, które potem zaczęto nazywać Bitwą Warszawską, a także „Cudem nad Wisłą”. Czy to starcie i jego rozstrzygnięcie było rzeczywiście tak ważne dla losów Polski i Europy, jak się zwyczajowo uważa?

Felek, a właściwie Feliks Zdankiewicz to jeden z tych przestępców, którym udało się zyskać nieśmiertelność dzięki temu, że został bohaterem piosenki Stanisława Grzesiuka. I choć wymowa tego utworu jest dość lekka, to Zdankiewicz bynajmniej nie był postacią przyjazną. Jednocześnie jego życiorysowi trudno odmówić pewnej barwności.

1 sierpnia 2023 roku po raz siedemdziesiąty dziewiąty obchodzimy rocznicę jednego z najważniejszych wydarzeń w historii Polski – wybuch Powstania Warszawskiego. Wydarzenie to przez lata obrosło w wiele mitów, a z czasem jego ocena staje się coraz bardziej skrajna.

W przypadającą właśnie kolejną rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego warto się zastanowić nie tylko nad tym – jak robi wielu historyków i komentatorów – czy decyzja o jego rozpoczęciu była słuszna, ale wypadałoby przemyśleć moralną spuściznę tamtych czasów i teraz, wiele pokoleń później, zapytać samych siebie, czy jesteśmy godnymi spadkobiercami ofiary, która została wówczas poniesiona.

Pobił rekord świata, zdobył złoty medal i dobitnie pokazał co myśli o gwiżdżących na niego kibiców gospodarzy. 30 lipca 1980 roku Władysław Kozakiewicz wykonał jeden z najbardziej znaczących gestów w historii polskiego sportu.

W latach sześćdziesiątych śląskiemu klubowi udała się sztuka, której przez ponad pięćdziesiąt kolejnych lat nie był w stanie powtórzyć żaden polski zespół. Ekipie z Bytomia udało się bowiem wygrać europejski puchar! I chociaż nie był to odpowiednik współczesnej Ligi Mistrzów, to ta historia i tak jest warta przypomnienia.

Przywrócenie Polski na mapy świata po 123-letnim okresie niebytu sprawiło, że polskie społeczeństwo oraz politycy zapragnęli szybko „nadrobić” ten stracony czas. Jednym ze sposobów miało być dołączenie do grona państw posiadających kolonie zamorskie – w pewnym momencie dwudziestolecia międzywojennego powstał plan, w myśl którego Polska miałaby objąć we władanie Madagaskar.

Dżentelmen ringu i medalista olimpijski, który nie zdobył złota tylko dlatego, że w finałowym pojedynku trafił na najlepszego pięściarza w historii. Zbigniew Pietrzykowski jak mało kto zasłużył na to, aby nazywać go legendą polskiego boksu.

Jedna z najdłuższych wojen w historii jest jednocześnie jedną z najmniej znanych. Głównie dlatego, że tak naprawdę… nic się podczas niej nie działo. Mało tego – w wyniku tego „konfliktu” nikt nie ucierpiał!

14 lipca Francuzi obchodzili kolejną rocznicę zdobycia twierdzy Bastylia przez lud paryski – to zapoczątkowało ciąg kolejnych zdarzeń, dziś znanych jako Rewolucja Francuska, czyli jedno z najważniejszych (jeśli nie najważniejsze) wydarzenie w historii tego kraju.

W zbiorowej świadomości Jerzy Kalibabka funkcjonuje jako amant, którego największym osiągnięciem było uwiedzenie dużej liczby kobiet. Pierwowzór serialowego „Tulipana” to jednak nie tylko romantyczne gesty i „kolekcjonowanie” kolejnych kobiet, ale także naprawdę ciężkie przewinienia i konflikty z prawem.

Obrobił ponad 70 Pewexów, ukradł ponad 100 polonezów, 29 razy skutecznie wymykał się milicji i uciekł z więzienia w iście filmowy sposób – tunelem wykopanym pod jego murem. Zdzisław Najmrodzki żył w sposób, który z całą pewnością zapewniał mu dużo wrażeń – aż do samego końca.

Afera obyczajowa z udziałem trenera, która poskutkowała jego zwolnieniem, awans dzięki rzucie monetą i bramka w finale, po której zgasło światło na stadionie… Historia kampanii Górnika Zabrze w Pucharze Zdobywców Pucharów w sezonie 1969/70 obfitowała w tyle ciekawych wydarzeń, że gdyby odbyła się obecnie, to mogłaby zainteresować ludzi z Netflixa.

Gdyby miał więcej szczęścia i przyszedł na świat w innych czasach, zapewne biłby się o mistrzostwo świata. Los jednak sprawił, że toczył walki w innych okolicznościach. I o zdecydowanie wyższą stawkę.

Na długo przed tym, jak Andrzej Gołota walczył z Riddickiem Bowe, zanim Dariusz Michalczewski próbował pobić rekord Rocky’ego Marciano, a nawet o wiele wcześniej niż Jerzy Kulej zdobył olimpijskie złoto świat przekonał się, co potrafią pięściarze rodem z Polski. Stanley Ketchel żył co prawda dość krótko, ale nie przeszkodziło mu to zapisać się w annałach światowego boksu.

Fraza „Polskie obozy koncentracyjne” używana w odniesieniu do stworzonych na terenie Polski przez Niemców obozów śmierci budzi jak najbardziej słuszne oburzenia za każdym razem, gdy zostanie użyta.

4 czerwca 2004 roku mieszkańcy niewielkiego miasta Granby w stanie Kolorado przeżyli chwile prawdziwej grozy – po ich miejscowości jeździł opancerzony buldożer, który równał z ziemią budynki. Za jego sterami siedział niejaki Marvin Heemeyer – na pierwszy rzut oka człowiek, któremu kompletnie odbiło. Jego historia i motywacje, które popchnęły go do tak radykalnych działań są jednak nieco bardziej skomplikowane.

Podczas uroczystości państwowych, ale też na defiladach, rekonstrukcjach historycznych a nawet w filmach zarówno fabularnych i dokumentalnych pokazuje się i używa wielu symboli, których znaczenie nie zawsze jest dla nas oczywiste. Wiemy, jak wygląda polski herb, ale skąd się wziął, kto go zaprojektował – o tym wie już garstka pasjonatów. Oto wybór 12 najważniejszych symboli historycznych XX wieku, których znaczenie powinien znać każdy Polak.

Seria bardzo popularnych gier wideo Assasin's Creed zapoczątkowana w 2007 roku przez studio Ubisoft, prócz dostarczenia doskonałej rozrywki milionom graczy na całym świecie przyniosła coś jeszcze – renesans zainteresowania starymi kulturami Bliskiego Wschodu, w tym przede wszystkim nizarytami, których w Europie nazywamy asasynami. Od tego czasu na temat owianych brutalną i krwawą legendą morderców-asasynów narosło szereg nieprawdziwych wyobrażeń. Czas, by chociaż kilka z nich nieco naświetlić i obalić. Oto 6 największych nieporozumień dotyczących asasynów.

Ludzie od zawsze uwielbiali trudne wyzwania. Budowa coraz to większych i potężniejszych konstrukcji oraz machin była spełnieniem marzeń wielu pokoleń, pokrzepieniem ego samych konstruktorów i wykonawców, ale miała też poważny walor praktyczny, widoczny zwłaszcza w rzemiośle wojennym, w którym przewaga psychologiczna, jaką daje posiadanie w arsenale najsilniejszej lub największej broni jest nawet większa od rzeczywistej siły militarnej. Nic zatem dziwnego, że od wieków staramy się zaskoczyć przeciwnika nieprzeciętnymi rozwiązaniami, które mają go zastraszyć lub przynajmniej onieśmielić. Oto 5 przykładów broni, które samym swoim rozmachem lub pomysłowością miały zniszczyć wolę walki u wroga.

Choć prawie każde dziecko na świecie sądzi, że pierwszym człowiekiem w kosmosie był Jurij Gagarin, to my dziś wcale nie możemy być tego tacy pewni. Prócz popularnych teorii spiskowych mówiących, że wszystkie programy kosmiczne to jedna wielka mistyfikacja, pojawiają się też inne doniesienia – najciekawsze są te, według których przed Gagarinem byli inni, być może nawet kilkanaście osób.

Choć Polska przez większość z 1000 lat swojego istnienia do morza ustawiała się raczej plecami, to było w naszej historii kilka momentów, w których zdawaliśmy sobie sprawę z faktu, iż bez dostępu do Bałtyku i światowych wód nie będziemy mogli w pełni wykorzystać i utrwalać swej pozycji jako liczącego się i nowoczesnego państwa. I właśnie dlatego już 28 listopada 1918 r., zaledwie kilka dni po dacie, którą dziś uznajemy za dzień odzyskania niepodległości, ówczesny naczelnik państwa Józef Piłsudski pisał: "Z dniem 28 listopada 1918 r. rozkazuję utworzyć marynarkę polską (...)".

Choć od śmierci Nikoli Tesli, inżyniera, wynalazcy i wizjonera, minęło już 80 lat, do dziś uważany jest on za jedną z największych postaci przełomu XIX i XX wieku. Ten człowiek o fascynującym, pełnym zmagań z przeciwnościami i sensacyjnych wręcz zwrotów życiorysie jest ojcem setek wynalazków i patentów, z których do dziś korzystamy, często nie zdając sobie sprawy z faktu, kto jest ich pomysłodawcą. Tymczasem Tesla – prosty chłopak z Serbii, który podbił salony elity przemysłowej i kulturalnej USA – do dziś pozostaje symbolem wielkiej pasji i wary w możliwości odpowiednio okiełznanej techniki.

Gdy słyszymy o wojnie obronnej 1939 r., od razu nasuwają się na myśl wielcy bohaterowie z Westerplatte, którzy przez kilka dni odpierali przeważające siły niemieckie, obrońcy Warszawy, Lwowa, uczestnicy wielkich bitew – nad Bzurą, pod Tomaszowem Lubelskim. Tymczasem w polskim wojsku bohaterstwa i heroizmu było znacznie więcej, często w wykonaniu ludzi nieznanych dziś z nazwiska większości z nas. Warto sobie przypomnieć losy tych nieco zapomnianych, choć wielkich i brawurowych bojowników.

O niemieckiej, a potem radzieckiej agresji na Polskę, wydawać by się mogło, powiedziano i napisano już wszystko, w końcu mieliśmy ponad 80 lat, by nad tym debatować. Okazuje się jednak, że potoczna wiedza na temat tego, co się wówczas działo, jest bardzo powierzchowna, a często pełna przekłamań i stereotypów stworzonych przez wojenną i powojenną propagandę. Warto dziś obalać te mity, zwłaszcza, że coraz częściej odkrywamy nieznane wcześniej źródła i fakty. Oto kilka największych nieporozumień na temat początku II wojny światowej.

Misja Apollo 11 wraz z całym programem księżycowym pokazały, że dla człowieka nie ma rzeczy niemożliwych. Każda idea, nawet tak fantastyczna i zuchwała, ma szansę na realizację, jeśli naprawdę tego chcemy. To bardzo optymistyczne.

Przez obserwatorów są nazywani różnie – zapaleńcami, pasjonatami, bywa, że i fanatykami. Rekonstruktorzy historyczni, bo o nich mowa, zasłużenie cieszą się coraz większą popularnością. Są wśród nich znawcy i kolekcjonerzy militariów i przedmiotów użytkowych z różnych epok, białej i palnej broni, osoby żywo interesujące się historią. Wszystkich łączy to, że ze swojej pasji potrafili uczynić angażujący, wymagający i na serio godny podziwu styl życia.

Większość ludzi uważa, że XXI wiek to czas największego w historii rozkwitu technologii. Otaczają nas coraz bardziej potężne komputery, naukowcy pracują nad sztuczną inteligencją, elektronika jest coraz bardziej zaawansowana i omnipotentna. Tymczasem wiele wynalazków, które kojarzą się nam ze światem współczesnym, a przynajmniej z ostatnimi dwoma stuleciami, powstało dużo, dużo wcześniej, niektóre już w starożytności. Oto 10 wynalazków, które są znacznie starsze, niż mogłeś sądzić.