Saunowanie – jak to robić dobrze?

Po fińsku albo po turecku

Jest kilka rodzajów saun. Najpopularniejsze to sucha i parowa. Pierwsza to tzw. sauna fińska lub szwedzka – drewniane ławy rozmieszczone schodkowo. W tej saunie jest niska wilgotność, a temperatura może sięgać 120 st. C, co oznacza, że kąpiel odbywa się w suchym powietrzu. Niską wilgotność (która może wynosić nawet tylko 5 proc.) możemy zwiększyć np. poprzez polewanie wodą kamieni znajdujących się w pomieszczeniu. W takiej saunie szybciej się spocisz, a tym samym oczyścisz organizm i dobrze zahartujesz ciało. To świetny sposób na relaks i odpoczynek dla zbyt napiętych mięśni. Jeśli masz stresującą pracę, jesteś zmęczony, podenerwowany – wybierz fińską przyjemność.

W saunie parowej natomiast – tzw. łaźni rzymskiej bądź tureckiej – panuje dużo niższa temperatura (do 50 st. C), za to wilgotność sięga tu 100 proc. Jej ściany pokryte są płytkami ceramicznymi lub kamiennymi. Ponieważ ma dużo niższą temperaturę niż sauna sucha, możesz z niej korzystać nawet codziennie. Jest świetna dla skóry (dobrze ją oczyści), poprawia krążenie, jest bardzo korzystna dla osób z astmą albo tych z chorymi stawami i bólami reumatycznymi.

Inne sauny

Jest jeszcze sauna solna, najchłodniejsza ze wszystkich, której ściany zbudowane są z brył soli kamiennej, a powietrze wypełnione jest mikroelementami, np. jodem czy selenem. Wskazana dla osób z chorym gardłem, oskrzelami, płucami. Relaksuje i jednocześnie wspomaga odporność i oczyszcza skórę. Idealna dla osób, dla których temperatura w tradycyjnej saunie jest za wysoka.

No i sauna na podczerwień, tzw. infrared, gdzie promienniki podczerwieni są źródłem ciepła, wnikają w głąb skóry i mięśni, rozgrzewając je. Korzystanie z niej również pozwala na usunięcie z organizmu toksyn, a także na szybsze niż w przypadku innych saun spalanie tłuszczu. Seans w takiej saunie możesz też potraktować jako idealny wstęp przed pójściem na siłownię – pobyt w niej dobrze przygotowuje mięśnie do wysiłku. Ze względu na przyjazną temperaturę, z infrasauny mogą korzystać również osoby z problemami z sercem.

Co wybrać

Dla codziennego relaksu wybierz saunę parową. W nagrzanym i wilgotnym pomieszczeniu odpoczniesz, a zarazem wzmocnisz serce.

Jeśli chcesz nagrzać swoje mięśnie i stawy, możesz zdecydować się na podczerwień (można z niej korzystać bez względu na wiek i kondycję fizyczną).

Z kolei jeśli chcesz poprawić odporność i wzmocnić kondycję, wybierz saunę fińską. Nie mogą z niej jednak korzystać wszyscy. Wysoka temperatura dyskwalifikuje osoby, które mają kłopoty z układem krążenia.

Jak przygotować się do saunowania?

Powinieneś być po lekkim posiłku i najlepiej po filiżance zielonej herbaty, co pomoże twojemu organizmowi oczyścić się z toksyn. Powinieneś być trzeźwy. Sauna na kacu również nie jest wskazana, może być groźna dla zdrowia.

1. Przed wejściem do sauny powinieneś się dokładnie umyć i osuszyć.
2. Zanim wejdziesz do sauny, pozbądź się wszelkiej biżuterii, okulary (także soczewki kontaktowe), obrączki i łańcuszki nie są wskazane – rozgrzane mogą cię tylko poparzyć.
3. Przygotuj sobie klapki i ręcznik, a najlepiej dwa. Jeden będziesz owijał wokół bioder (chyba, że saunujesz nago), drugi możesz położyć na ławce tak, aby twoja skóra nie miała kontaktu z drewnem. Chodzi o higienę – pocisz się całym ciałem, a pot nie powinien wnikać w ławkę ani skapywać na drewnianą podłogę.
4. Pamiętaj o odpowiednim nawodnieniu w trakcie korzystania z sauny. Powinieneś pić wodę, ewentualnie elektrolity, żadnych słodkich napojów i absolutnie żadnego alkoholu.
5. Do sauny nie wchodzi się w kąpielówkach. Pomijając kwestie higieny czy saunowej etykiety, syntetyczny materiał może w wysokiej temperaturze poparzyć twoje najbardziej wrażliwe miejsca.

Zasady korzystania z sauny

W zależności od rodzaju sauny, jaką wybierzesz, zasady korzystania z niej będą się różnić:

1. Sauna sucha

• Do sauny wchodzisz nago lub w ręczniku, boso. Klapki zostawiasz przed wejściem.
• Po wejściu do sauny zajmij najniższą dostępną ławkę (tam jest najniższa temperatura). Z czasem, adaptując się do warunków, będziesz mógł wchodzić wyżej.
• Rozłóż ręcznik i na nim usiądź tak, aby żadna część ciała nie dotykała bezpośrednio drewna.
• Czas przebywania w saunie suchej nie powinien przekraczać 15 minut, jeśli jednak już po kilku minutach odczuwasz dyskomfort, zawroty głowy lub duszności, zakończ seans natychmiast. Organizm nie powinien być w saunie forsowany.
• Jeśli przebywasz w saunie na leżąco, przed wyjściem na chwilę przyjmij pozycję siedzącą, aby uniknąć gwałtownego odpływu krwi z mózgu i omdelnia.
• Po skończonej sesji powinieneś się schłodzić, polewając ciało zimną wodą lub wskakując do specjalnej beczki.
• Odpocznij ok. 20 minut, uzupełniając płyny. Po tym czasie możesz rozpocząć kolejną sesję w saunie. Zwykle takich sesji odbywa się kilka.

W saunie suchej seans zaczynamy od najniższych ławek, stopniowo przesiadając się na wyższe, gdzie panuje wyższa temperatura. (fot. Pexels)

2. Sauna parowa

• Do sauny wchodzisz nago, zostawiając ręcznik przed wejściem na wieszaku. Możesz mieć na nogach klapki.
• Po wejściu do sauny polej wodą z węża miejsce, w którym będziesz siedział.
• Czas przebywania w saunie parowej nie powinien przekraczać 15-20 minut.
• Wychodząc z sauny spłucz wodą miejsce, w którym siedziałeś.
• Po skończonej sesji powinieneś stopniowo schłodzić ciało, polewając je najpierw letnią, a później zimną wodą.
• Odpocznij ok. 20 minut, uzupełniając płyny. Po tym czasie możesz rozpocząć kolejną sesję w saunie. Zwykle takich sesji odbywa się kilka.

3. Sauna na podczerwień

• Do sauny wchodzisz owinięty w ręcznik. Możesz mieć na nogach klapki.
• Zazwyczaj w takiej saunie znajdują się leżaki lub ławeczki. Podobnie jak w saunie suchej, połóż na siedzisko ręcznik tak, aby żadna część ciała nie miała kontaktu z drewnem.
• W saunie infrared możesz przebywać nawet 30 min.
• Po wyjściu z sauny nie ma konieczności schładzania ciała.
• Odpocznij minimum 20 minut, uzupełniając płyny. Możesz powtórzyć sesję.

Savoir-vivre w saunie

Sauna jest miejscem relaksu i odpoczynku, dlatego ważne jest przestrzeganie saunowej etykiety, aby zapewnić komfort i bezpieczeństwo wszystkim jej użytkownikom. Oto kilka zasad, których powinieneś przestrzegać:

1. Zachowanie ciszy: niepisana zasada mówi, że w saunie nie rozmawiamy, nie mówimy nawet dzień dobry i do widzenia. Jeśli jednak już chcesz się przywitać, zrób to szeptem.
2. Poszanowanie prywatności: wpatrywanie się w kogoś, wyrażanie podziwu czy zaczepianie (nawet podczas przebywania poza sauną, w czasie odpoczynku) jest absolutnie nie na miejscu.
3. Jeśli chcesz polać kamienie wodą, zapytaj o zgodę współużytkowników. Nie każdy toleruje gwałtowne podniesienie temperatury.
4. Nie przyprowadzaj na saunę dzieci. Po pierwsze – w saunie są nadzy ludzie. Nawet jeśli twoje dzieci mogą być przyzwyczajone do widoku nagości w domu, to inni saunowicze mogą nie czuć się komfortowo nago w obecności dzieci. Po drugie – dzieciom zazwyczaj trudno zachować spokój przez kilkanaście minut seansu, co wiąże się z nieuniknionym zakłóceniem prędzej czy później panującej w saunie ciszy i głębokiego relaksu.
5. Wchodząc i wychodząc staraj się robić to cicho i sprawnie, aby nie przytrzymywać zbyt długo otwartych drzwi i nie wychładzać niepotrzebnie sauny.

Mężczyźni w oparach…

…siedzą od wieków. Z sauny korzystali mieszkańcy północnej Europy i centralnej Azji, starożytni Egipcjanie i Rzymianie. Jedni mieli gorące kąpiele w tzw. termach rzymskich, inni kąpiele w łaźniach parowych. W Polsce pojawiły się w X wieku. Niezależnie od miejsca zamieszkania każdy przecież potrzebuje ciepła. Co prawda sauny nie są u nas tak popularne, jak w np. w zimnych krajach skandynawskich, i pewnie nie będzie nigdy tak jak tam, że takie pomieszczenia są w 90 proc. domów, ale też doceniamy zalety tego wynalazku i lubimy z niego korzystać. Ważne, by robić to z głową i kulturą.

Marek Międzyrzecki