Mały przewodnik po rodzajach i stylach wina

Wino to trunek bardzo różnorodny i bogaty, czasami nawet skomplikowany. Można go klasyfikować na wiele sposób, ale postaramy się w przejrzysty sposób przedstawić, jakie mamy rodzaje wina i jakie znaczenie mają poszczególne jego cechy.

[powiazane]Po wino sięgamy często. Lubimy się nim delektować, ale też zabierać do kuchni, gdzie nierzadko jest składnikiem wielu wyśmienitych marynat, sosów, a nawet zup. Jednak gdy zaczynamy o nim rozmawiać, okazuje się, że nasze wiedza jest dość chaotyczna lub nie do końca poukładana. Czas to zmienić! Postaramy się w prosty sposób usystematyzować najistotniejsze informacje o winie.

[rekmob1]

Kolor wina

Każdy się chyba zetknął na podział wina ze względu na jego kolor. Nie powiemy nic odkrywczego, że wyróżniamy trzy podstawowe barwy wina – białe, różowe (rosé) i czerwone. Na ogół bez problemu potrafimy ocenić to na oko, a jeśli butelka na to nie pozwala, to z pomocą przychodzi nam etykieta.

Czerwone wina produkuje się najczęściej z czerwonej odmiany winorośli, a kolor zawdzięczają głównie barwnikowi zawartemu w skórce, który uwalnia się w trakcie maceracji. W podobny sposób powstają wina różowe, ale proces maceracji w tym przypadku jest zdecydowanie krótszy. Białe wina z kolei robi się z białych gron w wyniku fermentacji moszczu lub samego soku. Jednak pamiętać należy, że na końcowa barwa wina zależy również od odmiany winorośli, czasu dojrzewania oraz samego procesu wytwarzania wina (winifikacji). Możemy więc otrzymać białe wino prawie przezroczyste lub jasnożółte, z zielonymi refleksami, po słomkowe lub miodowe. Wino czerwone też może mieć różne odcienie – od jasnego, przez bordo i burgund, po ciemne, praktycznie fioletowe.

Podstawowe cechy wina

Każde wino możemy dodatkowo opisać, opierając się na 5 podstawowych cechach.

1. Słodycz – po zakończeniu fermentacji w winie pozostaje cukier resztkowy, którego ilość wpływa na smak wina. Możemy stopniować go od ekstrawytrawnego po bardzo słodki. Podział wygląda następująco:

 

W przypadku win musujących zawartość cukru wygląda zupełnie inaczej. Kolejność win podana jest od najbardziej wytrawnego po najsłodsze.

2. Kwasowość – to bardzo istotny czynnik zarówno w winach białych, jak i czerwonych. Nadmiar kwasu da nam gorzkie wino, a jego brak z kolei sprawi, że będzie „płaskie”. W rękach winiarza jest osiągnięcia idealnej równowagi. Warto wiedzieć też, że zawartość kwasów maleje wraz z dojrzewaniem winogron, dlatego można przyjąć, że wina produkowane w chłodniejszym klimacie, gdzie winorośli trudniej dojrzewać, będą miały wyższą kwasowość niż te produkowane w cieplejszych warunkach. Kwasowość sprawia, że wina są rześkie i świeże.

3. Taniczność – dzięki taninom wino nabiera odpowiedniej struktury i złożoności. Są one niezwykle ważnym czynnikiem w procesie starzenia się trunku. Pochodzą z dwóch źródeł: ze skórek i pestek winogron oraz z nowych beczek. Taniny stanowią głównie podstawę czerwonego wina. Sprawiają, że staje się ono „twarde” albo „gorzkie”. Nadają mu też odpowiednią konsystencję, dzięki czemu wino możemy opisać jako „gładkie” i „miękkie” lub „szorstkie”. W skrócie, im ciemniejsze wino, tym wyższa taniczność i potężniejszy smak.

Białe wino też może mieć taniny, ale jest ich tak mało, że nie grają tu głównej roli. Te wina opierają się na kwasowości.

rodzaje i style wina
Taniczność odgrywa bardzo ważną rolę w czerwonych winach.

4. Zawartość alkoholu – powstaje w wyniku pracy drożdży, które przerabiają cukier na etanol. To, jaką moc ma wino, zależy głównie od jego rodzaju. Najsłabsze trunki mają poniżej 10% ABV. Za mocne wina uznaje się te, które mają powyżej 15%. ABV Do gotowego wina można dodać dodatkowy alkohol, a proces ten nazywa się wzmacnianiem.

5. Ciężar (ciało) – odnosi się do „wagi” i lepkości wina. Skupiamy się na tym, jak je odczuwamy w momencie, gdy je przełykamy. Pełne wino (lekko ciężkie) wydaje się gęste, pokrywa ściany kieliszka podczas mieszania. Lekkie wino z kolei jest prawie jak woda. Zdajemy sobie sprawę, że jest to dość abstrakcyjne pojęcie, ale wystarczy spróbować kilku różnych win i zdecydowanie poczujecie różnicę.

Style wina

Potrafimy wybrać kolor wina, określić, czy lubimy wytrawne czy półwytrawne wino, ale sprawa robi się nieco bardziej skomplikowana, gdy przychodzi nam wybrać konkretny styl wina. Co to właściwie znaczy? W zasadzie klasyfikacji ze względu na styl wina jest bardzo wiele. Najprostsza opiera się na podziale wina na 3 kategorie:

Jednak dla wielu kategoria „wina lekkie” wydaje się zbyt ogólną i zdecydowanie za bardzo uproszczoną i wprowadzono tutaj dodatkowy podział ze względu na charakter konkretnych win.

Ta wiedza z pewnością pomoże poruszać nam się po niezwykle bogatym, ale bywa, że i nieco skompilowanym świecie win. Poszukujmy swoich smaków, skaczmy między stylami win, szukajmy idealnie zbalansowanej taniczności i kwasowości. Bądźmy otwarci na niuanse, a przed nami otworzy się całkiem nowe pole do degustacji.

Konrad Bukowski